Πανδημία ανευθυνότητας

 Γράφει ο Μιχάλης Δεμερτζής

 Μέχρι πριν λίγο καιρό η ελληνική κυβέρνηση ισχυριζόταν ότι έχουμε «πανδημία ανεμβολίαστων» και σήμερα, μετά την ανακοίνωση των νέων και αυστηρότερων μέτρων, δέχεται κριτική για αυτό. Υποχρεωτική μάσκα για όλους και παντού, τεστ για τους εμβολιασμένους, κλειστά μαγαζιά μετά τις 12 το βράδυ είναι κάποια από τα μέτρα που δείχνουν ότι η πανδημία τελικά δεν αφορά μόνο τους ανεμβολίαστους.

Δεν είναι μόνο η κυβέρνηση της χώρας μας που έπεσε έξω... Τα ίδια ακριβώς έλεγε κι

ο Γερμανός υπουργός Υγείας, αλλά και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φον ντερ Λάιεν, μέχρι που ήρθε η Όμικρον, που μεταδίδεται σχετικά εύκολα και από τους εμβολιασμένους, για να αλλάξει τα σχέδια όλων μας.

Ωστόσο, άλλαξαν πράγματι τα σχέδια όλων μας; Γιατί, ακόμα και πριν εμφανιστεί η Όμικρον, όποιος είχε το νου να καταλάβει ότι η πανδημία δεν τελείωσε, είναι μάλλον βέβαιο πως δεν ετοιμαζόταν για ρεβεγιόν και τρέλα πάρτι μες στις γιορτές. Για να μην πούμε ότι και οι απλές βόλτες στο κέντρο της πόλης ήταν προς αποφυγή τέτοιες μέρες, δεδομένου ότι τα προϋπάρχοντα μέτρα και οι συστάσεις των ειδικών κατά των συνωστισμών ήταν πια σαν να μην υπάρχουν για τον περισσότερο κόσμο...

Για να το πούμε διαφορετικά, με εξαίρεση τους επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται να προσαρμόσουν τα μαγαζιά τους αναλόγως, οι άνθρωποι που έχουν πάρει τον κορονοϊό στα σοβαρά δεν είναι ακριβώς υποχρεωμένοι να παρακολουθούν τις αλλαγές σε μέτρα και σε πρόστιμα. Ζούνε ήδη προσεκτικά, αποφεύγοντας τα μέρη με πολύ κόσμο και έχοντας τη μάσκα πάντα πάνω από το πιγούνι. Οι εμβολιασμένοι που περίμεναν τις γιορτές για να ξεσαλώσουν, μάλλον ξέχασαν ότι οι μάσκες ήταν ούτως ή άλλως υποχρεωτικές στους εσωτερικούς χώρους και ότι ρεβεγιόν και λοιποί συνωστισμοί θεωρούνταν επικίνδυνοι και πριν την Όμικρον.

Αν μη τι άλλο, βέβαια, εμβολιασμένοι και ανεμβολίαστοι δεν είναι το ίδιο πράγμα. Οι πρώτοι έχουν κερδίσει πίσω το δικαίωμά τους να κυκλοφορούν ελεύθεροι εκπληρώνοντας την κοινωνική τους υποχρέωση να εμβολιαστούν, ενώ οι δεύτεροι θέλουν το ίδιο δικαίωμα τζάμπα. Ωστόσο, με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή όχι, δεν πρέπει να ξεχνάμε ποιος είναι ο αντικειμενικός σκοπός όλης αυτής της φασαρίας: Η βιωσιμότητα του συστήματος υγείας χωρίς να υπάρξει lockdown. Στο ίδιο πράγμα στοχεύουν όλες οι κυβερνήσεις του ανεπτυγμένου κόσμου. Οι πολίτες τους θα έπρεπε απλώς να στοχεύουν να μην κολλήσουν τον ιό, αλλά τελικά πολλοί επέλεξαν να κάνουν το αντίθετο, με αποτέλεσμα, τώρα που η Όμικρον θερίζει, ο ιός να μεταδίδεται σχεδόν ανεξέλεγκτα και τα μέτρα να έχουν μετατραπεί, από απλές οδηγίες που ήταν στην αρχή της πανδημίας, σε μία μεγάλη λίστα καταναγκασμών με την οποία πλέον διαφωνούν σχεδόν όλοι.

Ο καθένας έχει στο μυαλό του το δικό του ιδανικό μείγμα μέτρων, βλέπετε, και την φαντασίωση ότι αν είχε την ευκαιρία να το εφαρμόσει, όλοι ανεξαιρέτως θα το τηρούσαν ευλαβικά. Προσθέστε σε αυτό την δικαιολογημένη αίσθηση ελευθερίας που δίνουν τα εμβόλια και την κόπωση μετά της πεποίθησης ότι «στο τέλος θα κολλήσουμε όλοι» και γίνεται αντιληπτό γιατί πλέον η τήρηση των μέτρων θεωρείται από πολλούς αχρείαστη. Μόνο που εδώ υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα: Είναι εξόφθαλμα απαράδεκτο να επιλέγει ο Χ πότε θα κολλήσει ο Ψ. Είναι, με άλλα λόγια, εγκληματικά ανεύθυνο να απαξιοί κάποιος, εμβολιασμένος ή ανεμβολίαστος, να βάλει λ.χ. μάσκα σε έναν χώρο στον οποίο αναγκάζεται να βρίσκεται (π.χ. λόγω εργασίας) ένας άνθρωπος που δεν θέλει να κολλήσει τον κορονοϊό. Η δική του μάσκα δεν είναι 100% βέβαιο ότι θα τον προστατεύσει και το εμβόλιο που έκανε δεν εγγυάται ότι δεν θα μεταδώσει τον ιό π.χ. στην ηλικιωμένη μητέρα του ή στο ανεμβολίαστο βρέφος του. Εν ολίγοις, δεν έχουμε πανδημία ανεμβολίαστων, έχουμε πανδημία ανεύθυνων.

Και, δυστυχώς, επειδή η υπευθυνότητα πολύ περισσότερο μαθαίνεται και πολύ λιγότερο επιβάλλεται, ακόμα και αυτά τα νέα μέτρα φαντάζουν ανεπαρκή... Ειδικά αν λάβουμε υπόψη και τη διάχυτη γκρίνια εναντίον τους. Πρέπει να πούμε, βέβαια, ότι η γκρίνια καθεαυτή σε ένα βαθμό είναι εύλογη όταν υπάρχουν τόσα πολλά και εναλλασσόμενα μέτρα. Άλλο η γκρίνια για τα μέτρα, όμως, και άλλο η παραβίασή τους. Και, εδώ που τα λέμε, το γεγονός ότι πλέον η πολιτεία ακούει κριτική εξίσου έντονα τόσο από τη «χαλαρή» πλευρά («γιατί υπάρχουν τόσα μέτρα, αφού υπάρχουν εμβόλια;») όσο κι από την άλλη, την «αυστηρή» («γιατί ακόμα επιτρέπεται η τάδε ή η δείνα δραστηριότητα;»), αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι όντως κάνει μεγάλη προσπάθεια να ισορροπήσει την προστασία του συστήματος Υγείας μας με τη λειτουργία της αγοράς. Το ότι πια αυτή η προσπάθεια φαντάζει από πολύ δύσκολο έως αδύνατο να στεφθεί με επιτυχία (ό,τι κι αν σημαίνει «επιτυχία» σε μία πανδημία με εκατομμύρια νεκρούς παγκοσμίως) οφείλεται – το έχουμε πει πολλές φορές και δεν θα σταματήσουμε να το λέμε – σε αυτούς που δεν τηρούν τα μέτρα, όχι σε αυτούς που τα επιβάλλουν.