Βόλος- Nissan -ΠαΣοΚ, έξω ο … καπιταλισμός

 

Γράφει ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

Πριν από ένα αιώνα, 1924-1925, στον Πειραιά, ιδρύθηκε μια μικρή επιχείρηση υγρών καυσίμων και ειδών αυτοκινήτου, από τον Νίκο Ι. Θεοχαράκη. Λίγο καιρό αργότερα, άνοιξε και δεύτερο κατάστημα στην Αθήνα και σύντομα αυτή η επιχείρηση έγινε η μεγαλύτερη στη χώρα. Η πρώτη σε εισαγωγές ανταλλακτικών και ειδών αυτοκινήτου. Μάλιστα, λίγο πριν τον πόλεμο, ο Θεοχαράκης ίδρυσε εργοστάσιο που παρήγαγε ανταλλακτικά φρένων και ταπετσαρίες αυτοκινήτων. Στον πόλεμο η εταιρεία ανέστειλε τη δραστηριότητά της και μετά από αυτόν ενεργοποιήθηκε πάλι και επέκτεινε τις δραστηριότητές της  στον τομέα των ελαστικών αυτοκινήτων, ενώ το 1957 απέκτησε την αποκλειστική αντιπροσωπεία της Yokohama. 

Το 1961 αποτέλεσε χρονιά - σταθμό στην ιστορία του Ομίλου, όταν ο Νικόλαος

Θεοχαράκης, μαζί με τους δύο υιούς του, τον Ιωάννη και τον Βασίλειο, ανέλαβαν την αποκλειστική αντιπροσωπεία των αυτοκινήτων Nissan στην Ελλάδα -στην πρώτη επίσημη αντιπροσώπευση της Nissan Motor Co. στην Ευρώπη.

Μεταπολίτευση, ΤΕΟΚΑΡ, Βόλος

Το 1976, η οικογένεια Θεοχαράκη ίδρυσε την ΤΕΟΚΑΡ ΕΠΕ και επέκτεινε τις δραστηριότητές της στην παραγωγή οχημάτων. Αρχικά, κατασκεύαζαν σε μονάδα στην οδό Θηβών στο Αιγάλεω, τις κιβωτάμαξες των ελαφρών φορτηγών Datsun Pick-Up.

Το 1978, η εταιρεία τέθηκε σε νέες βάσεις. Ξεκίνησαν τα σχέδια για την ανέγερση μεγάλης μονάδας συναρμολόγησης στον Βόλο και η ΤΕΟΚΑΡ μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία.  Τότε, ΚΑΙ με τις ευλογίες της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, πρότεινε στη Nissan τη δημιουργία μονάδας συναρμολόγησης στην Ελλάδα. Η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία είχε 48 εργοστάσια σε όλο τον κόσμο και παρ’ ότι η ελληνική αγορά ήταν μικρή για τα δεδομένα ενός πολυεθνικού κολοσσού, η πρόταση της οικογένειας Θεοχαράκη πρόσφερε στη Nissan την ευκαιρία να διασφαλίσει το μερίδιό της στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά, εν όψει μάλιστα επικείμενων περιορισμών εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τον Ιανουάριο του 1979 θεμελιώθηκαν στη βιομηχανική περιοχή του Βόλου οι εγκαταστάσεις της μονάδας, εκεί όπου αρχικά επρόκειτο να δημιουργηθεί το εργοστάσιο κατασκευής των αυτοκινήτων της Renault-Peugeot. Η επιλογή του Βόλου για την ανέγερση της μονάδας συναρμολόγησης μόνο τυχαία δεν ήταν, αφού η πόλη πρόσφερε μία σειρά από πλεονεκτήματα: Ήταν σημαντικό λιμάνι, γεγονός που επέτρεπε την εισαγωγή εξαρτημάτων από την Ιαπωνία, ενώ, παράλληλα, συγκοινωνούσε με την εθνική οδό και τον σιδηρόδρομο. Το οικόπεδο είχε συνολική έκταση 264 στρέμματα από τα οποία το εργοστάσιο καταλάμβανε 16.500 τ.μ. Σταδιακά οι εγκαταστάσεις επεκτάθηκαν και η συνολική έκταση των στεγασμένων χώρων παραγωγής ανήλθε σε 35.000 τ.μ. 

Η συναρμολόγηση ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1980 με το αγροτικό Datsun Pick Up 1600, ενώ σύντομα ακολούθησε το επιβατηγό Datsun Cherry. Το πρώτο έτος λειτουργίας συναρμολογήθηκαν 4.685 αυτοκίνητα.

Το 1981, ιδρύθηκε η ΤΕΚΟΜ, της οποίας οι εγκαταστάσεις ανεγέρθηκαν δίπλα από τις εγκαταστάσεις της ΤΕΟΚΑΡ. Η νέα μονάδα κατασκεύαζε τα καθίσματα καθώς και τα μεταλλικά μέρη της κιβωτάμαξας των ελαφρών φορτηγών. Ακολούθως το 1983, οι επιχειρηματίες εξαγόρασαν την Kihler που κατασκεύαζε ψυγεία. Σε περίοδο αιχμής, τα τρία εργοστάσια στον Βόλο απασχολούσαν 660 άτομα.

Τα επόμενα χρόνια η παραγωγή κυμαινόταν μεταξύ 10.000 και 11.000 μονάδες ετησίως. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 η παραγωγή ήταν η υψηλότερη στη χώρα και κάλυπτε σχεδόν τη μισή παραγωγή της εγχώριας αυτοκινητοβιομηχανίας. Στα 15 χρόνια της λειτουργίας της μονάδας της ΤΕΟΚΑΡ, συναρμολογήθηκαν συνολικά περί τις 170.000 μονάδες, ενώ τα πιο δημοφιλή αυτοκίνητα ήταν το Sunny και το απλό Pick Up.  

Η άρνηση του ΠαΣοΚ 

Το 1990, η ΤΕΚΟΜ κατατασσόταν στις 50 πλέον κερδοφόρες βιομηχανίες της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον η ΤΕΟΚΑΡ, κατά τις εκτιμήσεις της Nissan Ιαπωνίας, βρισκόταν στην πρώτη θέση μεταξύ όλων των μονάδων συναρμολόγησης που λειτουργούσαν παγκοσμίως με το όνομα της Nissan, και αποτελούσε το πρότυπο. 

Προσέξτε: Ενώ όλα πήγαιναν εξαιρετικά σε σχέση με παραγωγή και στόχους, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η Nissan κάνει επίσημη πρόταση στην οικογένεια Θεοχαράκη για την από κοινού ίδρυση μεγαλύτερου εργοστασίου συναρμολόγησης. Κάτι που χρειαζόταν νομοθετική παρέμβαση από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Όμως, εκείνη την περίοδο της «επανάστασης» στη χώρα, οι σχέσεις με τους …κεφαλαιοκράτες και τους …καπιταλιστές ήταν …απαγορευμένες!  Η λέξη επένδυση ανέδυε … καπιταλιστικό μίασμα. Η νομοθετική παρέμβαση δεν έγινε ποτέ.

Κι είναι χαρακτηριστικό πως όταν ο πρόεδρος της της Nissan, Γιουτάκα Κούμε επισκέφτηκε την Ελλάδα και τον Βόλο, αντιμετωπίστηκε ως παρίας.

Ο δήμαρχος Βόλου δεν πήγε καν στις συναντήσεις για την επέκταση του εργοστασίου στην πόλη του, ενώ κι η κυβέρνηση ήταν απούσα. Σοσιαλισμός, βλέπετε! Ο πρόεδρος της Nissan, παρ’ ότι ζήτησε επανειλημμένως να συναντήσει κυβερνητικούς παράγοντες, δεν έγινε δεκτός από κανέναν!! Με την τότε υφυπουργό Βιομηχανίας Βάσω Παπανδρέου να αρνείται να τον συναντήσει.

Θάτσερ και Σάντερλαντ

Τότε, τα νέα ταξίδεψαν αστραπιαία, η πρωθυπουργός της Αγγλίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, χωρίς ιδεοληψίες και σηκωμένη επαναστατικά τη γροθιά της, παίρνει ένα αεροπλάνο και φτάνει incognito στο Βόλο. Συναντιέται με τον πρόεδρο της ιαπωνικής εταιρείας που βρισκόταν ακόμη στην Ελλάδα και «κερδίζει» τελικά την απόφασή του να επενδύσουν στη χώρα της, στο Σάντερλαντ.

Μια μεγάλη επένδυση είχε χαθεί για την Ελλάδα, ενώ έκλεισε κι ο δρόμος άλλων που ήταν δρομολογημένες. Και μια μεγάλη επένδυση έφτασε στην Αγγλία, εκεί που ακόμη λειτουργεί η μονάδα της Nissan.

Έτσι, χάθηκε για την Ελλάδα η μοναδική ευκαιρία να καταστεί ανταγωνιστική και με μερίδιο σε έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους της παγκόσμιας βαριάς βιομηχανίας.

Όμως, όλα κι όλα. Οι… καπιταλιστές δεν πάτησαν την τιμημένη ελληνική γη. Τι κι αν το εργοστάσιο στο Βόλο ακολούθησε φθίνουσα πορεία, έχασαν τη δουλειά τους χιλιάδες εργαζόμενοι και τελικά επλήγη η ελληνική οικονομία;  

Ο σοσιαλισμός είχε νικήσει… Άνθιζαν άλλωστε τα λεφτόδεντρα…