Το ευρώ έγινε 20 ετών, αμφισβητήθηκε και μας έσωσε

 Γράφει ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

 Πριν από 20 ακριβώς χρόνια, τέτοιες ημέρες, το ευρώ έστειλε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας την ασθενική δραχμή και μετά βαΐων και κλάδων εγκαταστάθηκε στον τόπο και στις τσέπες μας. Ίσως ήταν η δεύτερη κορυφαία στιγμή της μεταπολίτευσης μετά την είσοδο της Ελλάδας, στην, τότε, ΕΟΚ, το 1980.  Η ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη, σήμαινε αυτομάτως και την είσοδό της στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σημειολογικά αλλά και ουσιαστικά πρέπει να πούμε ότι

τα δυο κορυφαία πολιτικά επιτεύγματα της μεταπολίτευσης τα πέτυχαν δυο πολιτικοί που ανέπτυσσαν συστηματικά αλλεργικά φαινόμενα απέναντι στον λαϊκισμό και τη δημαγωγία. Κωνσταντίνος Καραμανλής και Κώστας Σημίτης.

Επιπλέον ιστορικά οφείλουμε να πούμε ότι οι πενιχρές –λόγω πολιτικού περιβάλλοντος- μεταρρυθμίσεις που είχε προχωρήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη πριν «πυροβοληθεί» εκ των έσω, αλλά κι η εν συνεχεία φυγή της χώρας από τις περιόδους  στασιμοπληθωρισμού  προς την ανάπτυξη, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για το σημαντικό και πολιτικό άλμα. Η Ευρώπη δέχθηκε ότι η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της. Έτσι, εντάχθηκε στην περιβόητη ΟΝΕ.

Τότε προέκυπτε και  πάλι το ερώτημα που είχε προκύψει με την ένταξη της χώρας στην, τότε, ΕΟΚ. Είναι έτοιμη η Ελλάδα για τη μεγάλη βουτιά;

Η απάντηση είναι σαφής: Όπως με την είσοδο στην ΕΟΚ, έτσι και με την είσοδο στην Ευρωζώνη έγινε μια τεράστια βουτιά στη θάλασσα, όπου οι Έλληνες έπρεπε να κολυμπήσουν για να ανταγωνιστούν κι επιβιώσουν. Ούτε στην πρώτη ούτε στη δεύτερη περίπτωση υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις. 

Κι αν το 1980 τα οφέλη ήταν αμέσως ορατά, με την Ευρωζώνη και το ευρώ δεν έγινε το ίδιο. Οι Έλληνες δεν ήταν προετοιμασμένοι ούτε καν αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε δομικές διαρθρωτικές αλλαγές, σε μεταρρυθμίσεις. Ούτε ν’ ανταγωνιστούν την Ευρώπη και τον κόσμο ή να σπάσουν τα δεσμά του κρατισμού που είχε δέσμιο τον τόπο. Η Ευρωζώνη και το ευρώ αποτελούσαν μέγιστη τομή αλλά ταυτοχρόνως κατέλυαν πολλά χαρακτηριστικά του πελατειακού κράτους και παροχές χωρίς μέτρο. Ταυτοχρόνως απαιτούσαν δημοσιονομική ισορροπία - νηνεμία και κανόνες.

Αυτά δεν μπορούσαν να «χωνευθούν» από τον υπερβάλλοντα κρατισμό και τις τεράστιες συντεχνίες του δημοσίου και των συνταξιούχων. Ενώ κι η κυβέρνηση τότε άφησε τα πράγματα να ξεφύγουν. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ένα κουτάκι σπίρτα έκανε στις 31 Δεκεμβρίου 2001 πενήντα λεπτά της δραχμής και την 1^η Ιανουαρίου 2002 … 50 λεπτά του ευρώ; Δηλαδή … 170 δραχμές!!

Πρέπει  να θυμηθούμε κι αυτό. Η αντιπολίτευση τότε, δηλαδή ΝΔ και Αριστερά, ήταν αντίθετες. Όπως ήταν και το ΠαΣοΚ αντίθετο με την είσοδο στην ΕΟΚ! Κι αν η αντίθεση ήταν περίπου αυτονόητη για την Αριστερά, δεν ήταν για τη ΝΔ που έλεγε ότι εντασσόμαστε με … πλαστά στοιχεία μιας… τραβεστί οικονομίας…

Τα χρόνια που ακολούθησαν τίποτα δεν άλλαξε – ή εν πάση περιπτώσει λίγα πράγματα- απ’ ότι γινόταν πριν την ένταξη στην Ευρωζώνη. Η χώρα είχε ένα σπάταλο κράτος που για να ζήσει δανειζόταν. Κι ευτυχώς που ήταν στην Ευρωζώνη για να δανείζεται. Αλλιώς; Ούτε να το σκεφτόμαστε…  Ομάδες και υποομάδες, συντεχνίες και συμφέροντα περίμεναν ν’ ανθίσουν τα λεφτόδεντρα…  Κι όταν το σκαρί άρχισε να βάζει νερά κι οι Σημίτης – Γιαννίτσης επιχείρησαν να μαζέψουν το πράγμα με τη μεγάλη  ασφαλιστική μεταρρύθμιση… κάηκε η Ελλάδα από τις αντιδράσεις. Όλα έμειναν ως ήταν. Κι όταν τέλειωσαν τα πανηγύρια των Ολυμπιακών αγώνων, αντί για μαζέματα εν όψει γκρεμού, ουδείς σταμάτησε το ξέφρενο πάρτι των δημοσίων εξόδων! Ακόμη κι ο Γιώργος Παπανδρέου που εξελέγη γνωρίζοντας την κατάσταση, λεφτά μοίραζε!

Προσέξτε: Η χώρα ήταν στην Ευρωζώνη και ταυτοχρόνως κυριαρχούσε φορολογική απειθαρχία, γίνονταν εκατοντάδες χιλιάδες διορισμοί, συνεχείς χαριστικές ρυθμίσεις κι επέκτασή τους, που έφεραν τη χρεοκοπία και την κατάρρευση της εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα των «ανέμελων» μαζών που ζούσαν από δανεικά! Μοιραία, ζητήθηκε δάνειο διάσωσης κι επιβίωσης της Ελλάδας! Χωρίς την Ευρωζώνη οι συνέπειες θα ήταν καταστροφικές….

Κι ύστερα ήρθαν μοιραία τα μνημόνια, ο λαϊκισμός της Αριστεράς και ομάδων της Δεξιάς βρήκε πρόσφορο έδαφος ενώ στις πλατείες και στα πεζοδρόμια κι οι Έλληνες αντιμετώπισαν την «βίαιη» προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα. Τα λεφτόδεντρα μαράθηκαν! Κι όταν ξεκίνησαν οι ανεύθυνες αναζητήσεις της Αριστεράς σε συνεργασία με το Δεξιό μόρφωμα, η χώρα έφτασε στο σημείο να οδηγηθεί ακόμη κι εκτός Ευρωζώνης! Άλλωστε το επέλεξε  ουσιαστικά το 60% των Ελλήνων σ’ εκείνο το γελοίο δημοψήφισμα του 2015. Κι ευτυχώς που υπό το βάρος της ιστορίας λύγισε ο Τσίπρας κι έκανε την περίφημη κωλοτούμπα!

Η ουσία είναι ότι 20 χρόνια μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, οφείλουμε να πούμε ότι σώθηκε χάριν αυτής. Μόνο μέσα στην Ευρωζώνη θα μπορούσε η χώρα να εξασφαλίσει τα τεράστια κεφάλαια που απαιτούνταν για την διάσωσή της.

20 χρόνια μετά την ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη, είναι αμφίβολο αν έχουμε κατανοήσει ότι είμαστε μεν σε μια κορυφαία πολιτική κι οικονομική ελίτ αλλά δεν μπορούμε να μην έχουμε κανόνες και να τους τηρούμε. Ούτε μπορούμε να αυθαιρετούμε για να συντηρούμε το πελατειακό σύστημα.

20 χρόνια μετά την ένταξη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, δεν έχουμε ακόμη προχωρήσει σε βαθιές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, στην παιδεία, στη δικαιοσύνη, στην ανταγωνιστικότητα, στην επενδυτική κουλτούρα.  Κι αν αυτές δεν προχωρήσουν τώρα που η χώρα διαθέτει πρωθυπουργό και κάποιους υπουργούς με ισχυρό μεταρρυθμιστικό πρόσημο, πότε θα προχωρήσουν;

Ας μη ξεχνάμε ότι η Ευρωζώνη και το ευρώ αποτελούν εργαλεία άσκησης δίκαιων και κυρίως επωφελών πολιτικών, αλλά δεν είναι πανάκεια. Η κοινωνική ευημερία που προσφέρει, προϋποθέτει και υποχρεώσεις και γνώση και ευθύνη! Κι είναι μονόδρομος, ειδικά για μια χώρα με τα χαρακτηριστικά της δικής μας οικονομίας…

Κάτι τελευταίο: Το ευρώ αποτελεί παγκοσμίως το δεύτερο ισχυρότερο νόμισμα και η Ελλάδα βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα του…