Ο πατριάρχης της ελληνικής κρουαζιέρας

Γράφει
ο Δημήτρης Καπράνος

Από τον έβδομο όροφο του γυάλινου, μαύρου κτιρίου της "Ηπειρωτικής", που αποτελεί και σήμερα το "σήμα κατατεθέν" της ακτής Μιαούλη, κοιτάζω έξω ένα ολλανδικό κρουαζιερόπλοια με καμιά πενηνταριά πατώματα και κάμποσες χιλιάδες καμπίνες!
Μια πλωτή πολιτεία, που μπορεί να φιλοξενήσει χιλιάδες κόσμου σε μια κρουαζιέρα που θα μοιάζει με διακοπές σε μια πολύβουλη πόλη.
-Θα πήγαινες κρουαζιέρα με ένα τέτοιο βαπόρι Ανδρέα;
-Τι να κάνω; Θα κουραζόμουν για να πάω από την καμπίνα μου στο εστιατόριο!
Απέναντί μου, στο γνωστό, γεμάτο
χαρτιά, φλυτζάνια και ματογυάλια γραφείο-όπως πάντα- ο Ανδρέας Ποταμιάνος, ο "πατριάρχης" της ελληνικής κρουαζιέρας.
Όποτε περάσω από εκεί-και περνώ συχνά- θα ανέβω για μια "καλημέρα". Και θα μιλήσουμε για τα παλιά, για την εποχή που η κρουαζιέρα δεν ήταν "fast food" και μαζική παραγωγή, αλλά διασκέδαση, ξεκούραση, γνωριμίες και-κυρίως- φιλοξενία!

Και οι Ποταμιάνοι, ο Ανδρέας και ο Γιώργος, εκεί, στο "ναυαρχείο" τη Ακτής Μιαούλη κι από κάτω, στα πόδια τους, τα δώδεκα κρουαζιερόπλοια με τον χρυσό Βυζαντινό Σταυρό στις τσιμινιέρες "εις τάξιν απάρσεως"...

Είναι εδώ, απέναντί μου, πάντα με το λευκό, φρεσκοσιδερωμένο πουκάμισο, με την μπλε γραβάτα κι ένα "μπλέιζερ" κάπου αφημένο, τα μαλλιά αχτένιστα (εξ ου και το προσωνύμιο "αχινός") και τα μάτια σπινθηροβόλα, κοιτάζοντας παντού...

Ήταν η μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιέρας που γνώρισε η Ελλάδα. 

Με αμιγώς ελληνικά πληρώματα ( εκεί βρισκόταν το μυστικό της φιλοξενίας) και τα βαπόρια της πραγματοποιούσαν τις απίθανες εκείνες διαδρομές. Πειραιάς-Μύκονος-Ρόδος- Πάτμος- Κουσάντασι- Ηράκλειο-Σαντορίνη ή Πειραιάς- Μύκονος-Κωνσταντινούπολη- Κουσάντασι-Πάτμος- Σαντορίνη ή Πειραιάς- Κωνσταντινούπολη-Οδησσός- Γιάλτα- Μεσημβρία (Νεσεμπούρ) -Μύκονος ή Πειραιάς-Ρόδος-Αλεξάνδρεια-Κάιρο-Αζντότ-Άγιοι Τόποι- Πάτμος!
Διαδρομές γεμάτες ομορφιά, φιλοξενία, ελληνική κουζίνα, ελληνική μουσική, ελληνικούς χορούς. Επτά ημέρες ελληνικής φιλοξενίας!
Με τον Έλληνα σερβιτόρο γελαστό και τον Έλληνα καμαρότο ευγενέστατο. και κάθε χρόνο, χιλιάδες "repeaters" δηλαδή άνθρωποι που έρχονταν πάλι, στην ίδια κρουαζιέρα, για να απολαύσουν μια εβδομάδα φιλίας, φιλοξενίας και γνωριμιών!
Πλοία που δεν έπαιρναν ποτέ περισσότερους από 800 επιβάτες (υπήρχαν και κάποια που έπαιρναν μέχρι 400) ώστε να μπορείς μέσα στην εβδομάδα να μιλήσεις, να γνωριστείς, να δημιουργήσεις φιλίες και σχέσεις!

Ούτε θυμάμαι πόσα ζευγάρια γνωρίστηκαν στις "κρουαζιέρες του Ποταμιάνου και παντρεύτηκαν στην Ελλάδα!"...
Κι ύστερα, του ήρθε στο μυαλό η ταχύτητα. 

"Πρέπει να φτιάξουμε και γρήγορα πλοία, να πιάνουμε περισσότερους προορισμούς". μου έλεγε.
Και κάποια στιγμή, ο φίλος μου από τη Νορβηγία, ο 'Αρνε, μου μιλάει για τον Χένινγκ, τον συμφοιτητή του, που είναι στέλεχος στα ναυπηγεία Blohm+Voss του Αμβούργου.
"Σχεδιάζουν ταχύπλοα κρουαζιερόπλοια και ψάχνουν ενδιαφερόμενο" μου λέει και το λέω στον Ανδρέα.
Για πότε φύγαμε για Αμβούργο, πότε μείναμε δυο μέρες στα Ναυπηγεία, πότε παρήγγειλε-με τον Αλέκο Κιοσέογλου- τα δυο ταχύπλοα κρουζιερόπλοια "Olympic Voyager" και "Olympic Explorer", ούτε που το κατάλαβα.
Έτρεχε να προλάβει γιατί έβλεπε τον κίνδυνο που ερχόταν. 

Η ταχύτητα και η φιλοξενία, ο καλύτερος συνδυασμός.
Αλλά το "fast food", η μαζική παραγωγή, το φτηνό προϊόν, η φιλοσοφία του "η φτήνια τρώει τον παρά", κέρδισε τη μάχη και οι "μικρές" εταιρείες έσβησαν...
Τα βαπόρια πουλήθηκαν, παροπλίσθηκαν, κόπηκαν. Τελευταίος ο ηρωικός ¨"Ερμής", που όργωσε τις θάλασσες και κατέληξε σκραπ στην Τουρκία...
Πάντα έβλεπε μακρυά ο Ανδρέας. 

Κι έτσι, πριν από μερικά χρόνια , μου σκάει την ιδέα.
"Ο ΟΛΠ πρέπει να επενδύσει στο Κουσάντασι! Οι Αμερικανοί έχουν έτοιμη την επένδυση, αν τους προλάβει ο ΟΛΠ, θα έχει κάνει τεράστιο βήμα η Ελλάδα! Είναι κίνηση εθνικής σημασίας" μου λέει ο αγνός πατριώτης, πάντα ευαίσθητος στα εθνικά θέματα Ποταμιάνος.
Πήγε στον ΟΛΠ, συζήτησε με τους επί κεφαλής. 

Η επένδυση ήταν κάπου 30 εκ. δολάρια. Δεν έγινε, πρόλαβαν οι Αμερικάνοι και σήμερα έχουμε Τούρκους μετόχους σε ελληνικές μαρίνες και ξενοδοχεία και Κινέζους και λοιπούς αλλοδαπούς αφεντικά στα λιμάνια μας!

Θυμάμαι, κάποια στιγμή, που πείσθηκε και πούλησε την "Ηπειρωτική" στην πολυεθνική "Carnival" έναντι μυθώδους ποσού. Την επομένη πήγα στο γραφείο.
-Καλά έκανε, ησύχασες! Και πήρες κι ένα σκασμό λεφτά! του λέω, για να δω αντιδράσεις!
-Δεν έχω κοιμηθεί όλη νύχτα! Δεν μπορώ να πιστέψω αυτό που έκανα! Θα την πάρω πίσω! μου είπε και το έκανε!

Κινητοποίησε τους πάντες, την τότε κυβέρνηση, τον Ανδρέα Παπανδρέου, το υπουργείο, τους πάντες! Η καημένη η κυρία Κόνοβερ, που είχε αναλάβει επί κεφαλής, δεν έβρισκε άνθρωπο να συνομιλήσει στις ελληνικές αρχές!
Η πανίσχυρη "Carnival" είδε κι απόειδε και του την έδωσε πίσω την εταιρεία, αφού πήρε τα λεφτά που είχε δώσει! 

Κι ο Ποταμιάνος νόμιζε ότι "καθάρισε"... 

Αμ' δε, που θα σε άφηναν οι πολυεθνικοί!
Το 1974, ο Ανδρέας Ποταμιάνος το είχε προβλέψει :

"Ενδεχομένως οι ξένες εταιρείες να προσπαθήσουν να κατακλύσουν τον ελλαδικό χώρο, με αποτέλεσμα οι Έλληνες να συρρικνωθούν και να υποβιβαστούν σε υπαλληλική σχέση."

Εκείνος, πάντως, δεν έγινε ποτέ υπάλληλος κανενός!.