Rebrain Greece ή ο ελληνικός κρατισμός εν δράσει

Γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Όπως θα έχετε ήδη μάθει, στις αρχές της εβδομάδας ο υπουργός Εργασίας παρουσίασε την πρωτοβουλία Rebrain Greece, της οποίας η πρώτη παρέμβαση περιλαμβάνει γενναία επιδότηση προς τις ελληνικές επιχειρήσεις, ώστε να απασχολούν και να πληρώνουν με τουλάχιστον 3000 ευρώ μηνιαίως Έλληνες επιστήμονες που θα γυρίσουν από το εξωτερικό.

Οι λόγοι αυτής της απόφασης
είναι κατά βάση δύο: Πρώτον, οι ελληνικές επιχειρήσεις ψάχνουν και δεν βρίσκουν επιστημονικό προσωπικό και έμπειρα διευθυντικά στελέχη και, δεύτερον, στην Ελλάδα, τα επιδόματα για την κυβερνητική πολιτική ήταν πάντα ό,τι και ο Μάρτης για την Σαρακοστή. Υπάρχει και ο λόγος του επαναπατρισμού των παιδιών μας που ξενιτεύτηκαν, αλλά, αφενός, σε αυτή την περίπτωση ίσως θα έπρεπε να αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών, ώστε να μην προσπαθούμε να βρούμε δουλειά στους ξενιτεμένους πριν βρούμε στους παραμένοντες, και, αφετέρου, μεγαλύτερο θέμα – και αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο εδώ – από το brain drain, είναι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Αν λυθεί το δεύτερο λύνεται και το πρώτο, όχι αντίστροφα.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 

Έρευνα του ΣΕΒ, που πραγματοποιήθηκε το διάστημα Ιουλίου-Οκτωβρίου 2018, αποκάλυψε ότι πάνω από τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε επιστημονικό δυναμικό, όπως μηχανικούς, χημικούς και δικηγόρους (υπάρχει, αλήθεια, έλλειψη δικηγόρων στην Ελλάδα;), ενώ ένα 13% έχει έλλειψη σε ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη. Μέχρι εδώ, όλα καλά. Για την ακρίβεια, σε μία χώρα που έχει υψηλή ανεργία, τέλεια! Μέχρι που μπήκε στην εξίσωση και το υπουργείο...

Πιο συγκεκριμένα, στην αγορά υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές, όπως ότι δεν έχει σημασία αν ο εργαζόμενος είναι από το εσωτερικό ή το εξωτερικό, εφόσον κάνει για τη δουλειά και ότι για να προσελκύσεις υψηλών προδιαγραφών ανθρώπινο δυναμικό πρέπει να πληρώσεις τα ανάλογα. Εν ολίγοις, αφού οι επιχειρήσεις θέλουν εξειδικευμένο προσωπικό και δεν το βρίσκουν εύκολα, θα πρέπει να πληρώσουν κάτι παραπάνω, με τον ίδιο τρόπο που ένας καταναλωτής χρυσοπληρώνει ένα δυσεύρετο προϊόν. Το κράτος τι δουλειά έχει και ανακατεύεται;

Για να μην παρεξηγηθούμε, η επιχειρηματικότητα χρειάζεται ενίσχυση στην Ελλάδα. 

Αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να μάθουμε να ενισχύουμε κάποιον ή κάτι – άνθρωπο, επιχείρηση ή κλάδο – χωρίς να επιβαρύνουμε τον φορολογούμενο ή, εν πάση περιπτώσει, επιβαρύνοντάς τον όσο το δυνατόν λιγότερο. Όχι τίποτα άλλο, αλλά και οι επιχειρηματίες φορολογούμενοι είναι.

Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, όπως αποδεικνύεται από την εμπειρία άλλων χωρών, αλλά και από τις προτάσεις του ΣΕΒ που συνόδευσαν την προαναφερόμενη έρευνα. Τέτοιοι τρόποι είναι, ενδεικτικά, η μείωση της γραφειοκρατίας, η γρηγορότερη απόδοση δικαιοσύνης, οι πιο αποτελεσματικές διαδικασίες αναδιάρθρωσης χρεών, η ευκολία έναρξης επιχείρησης, οι φοροελαφρύνσεις, οι υλικές υποδομές, η καλύτερη διάχυση της τεχνολογίας και άλλα, ουκ ολίγα. Γιατί πρέπει να επιλέγουμε πάντα επιδοτήσεις;

Κανονικά, η απάντηση είναι αυτονόητη, αλλά αν στην Ελλάδα υπήρχε «κανονικά» και τα αυτονόητα δεν ήταν ζητούμενο, δεν θα γράφαμε τέτοια άρθρα… 

Η επιδότηση μεταφράζεται σε ψήφους, καθώς, ενώ όλοι οι άλλοι τρόποι ενίσχυσης που αναφέραμε δίνουν στους επιχειρηματίες δουλειά, η επιδότηση δίνει χρήματα. Απλά, άμεσα και άκοπα. 

Με άλλα λόγια, στην πρώτη περίπτωση αυξάνεται ο ανταγωνισμός, ενώ στη δεύτερη, τα χατίρια. Ποιο από τα δύο είναι καλύτερο για την οικονομία;

Εδώ κι αν είναι αυτονόητη η απάντηση, μόνο που, σε αυτή τη χώρα, όταν πρόκειται να μοιραστούμε χρήματα όλοι κάνουμε τους ανήξερους… Κι ας περάσαμε δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης.

 Η αξιωματική αντιπολίτευση, ας πούμε, δεν ξέρει και ούτε θέλει να μάθει τι είναι ανταγωνισμός, για αυτό και η ανταπόκρισή της στην επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης είναι ένα τρανό «εμείς δίναμε περισσότερα».

Αυτό, σε συνδυασμό με τις θέσεις των υπόλοιπων κομμάτων του Κοινοβουλίου, δείχνει πως αν δεν βελτιωθεί αισθητά η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας υπό την παρούσα κυβέρνηση, μάλλον δεν θα βελτιωθεί ποτέ. Δεδομένων, λοιπόν, κάποιων θετικών δειγμάτων σχετικά, όπως οι μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ και την προκαταβολή φόρου εισοδήματος για τις επιχειρήσεις, η σημερινή κυβέρνηση σίγουρα μπορεί και καλύτερα…