Έχουμε πόλεμο, μέρος δεύτερο…

Γράφει

ο Μιχάλης Δεμερτζής

Όσο κι αν ο Ερντογάν ανεβάζει συνεχώς την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο πόλεμος αυτόν τον καιρό για τη χώρα μας δεν μαίνεται στο Αιγαίο απέναντι στην Τουρκία, αλλά σε όλη της την επικράτεια απέναντι στον κορωνοϊό. Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα αυτόν τον καιρό επιχειρεί το ακατόρθωτο: να συνδυάσει τον τουρισμό με μέτρα περιορισμού μετάδοσης του ιού.

Αν η χώρα μας δεν εξαρτιόταν τόσο πολύ από τους επισκέπτες του καλοκαιριού, τα πράγματα

τώρα θα ήταν πιο απλά… Με την επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας τους πρώτους μήνες της, τώρα μπορεί να είχαμε ξεμπερδέψει. Στη Νέα Ζηλανδία, π.χ., όπως μεταδίδει το BBC, έχουν να δουν νέο κρούσμα εδώ και δύο εβδομάδες επειδή έκαναν πάνω κάτω ό,τι έκανε και η Ελλάδα, με μία μεγάλη διαφορά… Έχουν εντελώς κλειστά τα σύνορά τους. Για αυτό τώρα εκεί έχουν σταματήσει όλα τα μέτρα και ζουν κανονικά. Ούτε μάσκες ούτε γάντια ούτε τίποτα.

Εδώ, όμως, αν δεν κινηθεί καθόλου ο τουρισμός το καλοκαίρι, δεν θα κινηθούν και οι υπόλοιποι τομείς τον χειμώνα… Συνεπώς, όχι μόνο απέχουμε ακόμα από την προ κορονοϊού ζωή μας, αλλά, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε και αυτή τη μισή κανονικότητα, είναι σκόπιμο να μην χαλαρώσουμε. Μετά από τόσους μήνες περιορισμών, ένα τέτοιο αίτημα μπορεί να φαντάζει υπερβολή… Καλώς ή κακώς, όμως, αυτή είναι η κατάσταση και αυτή η οικονομία μας.

Ως κοινωνία και κράτος, με άλλα λόγια, τα πήγαμε πολύ καλά στην αντιμετώπιση του κορονοϊού σε πρώτη φάση και επενδύσαμε σε αυτό για το καλοκαίρι, όχι για να κερδίσουμε κάτι, αλλά για να μη χάσουμε και αυτά που έχουμε. Άδικο; Μπορεί. Η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη, οι καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις μίας ξαφνικής πανδημίας το αποδεικνύουν αυτό, και μία μεγάλη προσπάθεια πολλές φορές επιβραβεύεται δυσανάλογα λίγο… Πολλοί ήδη παραπονιούνται για το νέο μέτρο που υποχρεώνει τους πολίτες να φορούν μάσκα σχεδόν σε όλους τους κλειστούς χώρους και είναι εν πολλοίς οι ίδιοι που μέχρι τώρα τηρούσαν οικειοθελώς όλα τα μέτρα υγιεινής. «Γιατί πριν επιτρεπόταν, δηλαδή, να μη φοράμε μάσκες;», σκέφτονται. «Και πόσο θα κρατήσει αυτό;» ξανασκέφτονται. Δεν είναι ζωή αυτή… Όταν τα πράγματα είναι δύσκολα θα ακουστούν και παράπονα, είναι λογικό.

Πρέπει να δούμε, ωστόσο, καθαρά τι συμβαίνει. Όταν θέλουμε ο κόσμος – τουρίστας ή ντόπιος – να βγει από το σπίτι του και να μπει σε ένα οποιοδήποτε ελληνικό μαγαζί για να ξοδέψει, το βάρος φεύγει από το social distancing και πάει στις μάσκες. Μακάρι να είχαμε ένα μεγάλο απόθεμα στα δημόσια ταμεία μας, για να στηρίξουμε όλους όσοι πλήττονται την ώρα που θα κλείναμε για καλοκαίρι, αλλά και ο τελευταίος Έλληνας ξέρει ότι αυτό είναι αδύνατο. Η Ευρώπη θα βοηθήσει, αλλά πρώτα πρέπει η αγορά μας να επιβιώσει και ο μόνος τρόπος να το κάνει αυτό τώρα, είναι να συνεχίσει στους ρυθμούς τού «βλέποντας και κάνοντας».

Ο κόσμος, επιπλέον, καλείται να ανταποκριθεί σε αυτές συνθήκες ενώ είναι εμφανές ότι κουράστηκε από το μέγεθος της ασταμάτητης πληροφόρησης και τα ανάμεικτα μηνύματα. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Οι κυβερνήσεις όλου του πλανήτη καλούνται να αντιμετωπίσουν μία πανδημία που συμβαίνει μία φορά κάθε εκατό χρόνια, με τη διαφορά πως σε αυτήν που ζούμε τώρα, το ευρύ κοινό παρακολουθεί την επιστήμη εν ώρα εργασίας: πολλά δεδομένα, αρχικές εκτιμήσεις, διαψεύσεις, νέα δεδομένα, ξανά εκτιμήσεις, πειράματα, επαληθεύσεις και ξανά διαψεύσεις, μέχρι να έρθει το τελικό αποτέλεσμα. Έως τότε όμως πολλοί χάνουν την υπομονή τους, εντελώς αναμενόμενα. Υπό την παρούσα κατάσταση, οι προσδοκίες του καθενός για το αύριο δεν μπορεί παρά να έχουν πολύ περιορισμένο ορίζοντα, ενώ η δύσκολη καθημερινότητα «τρέχει» ακάθεκτη ροκανίζοντας τα κουράγια όλων μας.

Ακριβώς για αυτό, όμως, η αυστηρή τήρηση των μέτρων και συγκεκριμένα η χρήση μάσκας παντού είναι επιβεβλημένη. Αλλιώς δεν γίνεται να συνδυάσουμε τον περιορισμό της μετάδοσης του ιού με την οικονομική δραστηριότητα.

Αυτή είναι η μάχη σήμερα. Είναι πιο δύσκολη από πριν, γιατί πάνω που τα πηγαίναμε καλά στην προστασία των πιο αδύναμων μελών της κοινωνίας μας, προστίθεται τώρα στις υποχρεώσεις μας και η επιβίωση της οικονομίας μας.

Όπως είπε όμως και ένας από τους πλέον ειδικούς στις μάχες, «στον πόλεμο η πρώτη αρετή είναι η αντοχή, το θάρρος έρχεται δεύτερο» (Ναπολέων Βοναπάρτης). Κάτι θα ήξερε…