Οι έρωτες του Παλαιών Πατρών, Κολοκοτρώνη & των επαναστατών του ΄21

 Γράφει ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

 Στις παλιές ελληνικές ταινίες όλοι οι αγωνιστές του ’21 εμφανίζονταν με ολόλευκες φουστανέλες και  πάλλευκα πουκάμισα, σε σημείο που αν υπήρχαν τότε πλυντήρια θα έλεγε κάποιος ότι ήταν αποτέλεσμα πρότασης διαφήμισης  29 κατασκευαστών πλυντηρίων. Εικονική πραγματικότητα για μια ζωή μέσα στη φύση, με κακουχίες κι όλα τα συμπαραμαρτούντα.

Ταυτοχρόνως, από τα σχολικά βιβλία μαθαίνουμε τα πάντα για τους ήρωες, ακόμη και για εκείνους που γιορτάζουμε ως ήρωες ενώ θα έπρεπε να βρίσκονται στην απόλυτη λήθη της ιστορίας. Μα αυτό δεν είναι αντικείμενο της σημερινής μας «συζήτησης».

Θα «μιλήσουμε» για ένα θέμα που σχετικά βρίσκεται στα «σκοτεινά» δωμάτια της ιστορίας, ως οι

έρωτες να ήταν απαγορευμένοι, ως να ήταν ταμπού! Κι όμως, οι έρωτες ήταν στο επίκεντρο της ζωής των ηρώων και των αγωνιστών του ΄21. Νέοι άνθρωποι με αίμα που «έβραζε» σε πεδία μαχών, μα και σε κρεβάτια, σε σπηλιές, στις κουφάλες δέντρων και κατάχαμα…  Αγωνιστές και ερωτευμένοι και εραστές!

Το απίστευτο της ζωής είναι ότι εκείνα τα χρόνια και με προτροπές  αγράμματων και φανατικών παπάδων, ο έρωτας εθεωρείτο ως… γρουσουζιά. Όποιος μαχητής έκανε έρωτα (ή μαγαριζόταν, όπως έλεγαν) θα είχε προβλήματα και θα τον… έτρωγε μαύρο φίδι!  Μα λίγοι ήταν αυτοί που τους άκουγαν ή τους έπαιρναν σοβαρά.

Παπαφλέσσας

Ο Παπαφλέσσας, επί παραδείγματι, εκτός από το γεγονός ότι πρωτοστάτησε αρνητικά στους ελληνικούς εμφύλιους, υπήρξε κορυφαίος κυνηγός θηλυκών κι εραστής. Νεαρός ακόμη, έκλεψε τη γυναίκα ενός Τούρκου αγά, ο οποίος τον κυνήγησε  αγρίως. Ο Παπαφλέσσας αναγκάστηκε να κρυφτεί σε μοναστήρια, έγινε τελικά μοναχός και κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, ήταν συνεχώς μπλεγμένος σε μεγάλα γλέντια με γυναίκες  και δη στο πολυτελές σπίτι που νοίκιαζε με χρήματα της Φιλικής Εταιρείας, στην οποία μυήθηκε. Σε σημείο που χαρακτηρίστηκε «εξωλέστατος»! Τότε, κάθε λίγο και λιγάκι η τουρκική αστυνομία τον οδηγούσε σε μπουντρούμια μεθυσμένο, κατηγορούμενο  «δια την άτοπον και ανοίκειον διαγωγήν του, δίνοντας το παράδειγμα της διαφθοράς εν τη συνοικία αυτού».

Μπουμπουλίνα 

Η Μπουμπουλίνα, ήταν η χαρά νεαρών Γάλλων πλοιάρχων, ενώ είχε κι ένα σύντομο ειδύλλιο με τον Κολοκοτρώνη. Αυτό το ειδύλλιο, καταμεσής της επανάστασης, έλαβε διαστάσεις έντονου κουτσομπολιού και τελικά για να κλείσουν τα στόματα, πάντρεψαν της κόρη της Ελένη με τον γιο Κολοκοτρώνη, τον Πάνο. Η οποία Ελένη, έκανε σχεδόν αμέσως σχέση με τον Θεόδωρο Γρίβα! Η ίδια η Μπουμπουλίνα, σκοτώθηκε εξ αιτίας ενός άλλου έρωτα, του γιού της Γιώργη. Ο οποίος αγαπούσε παράφορα τη Βγενή Κούτση, που οι δικοί της ήθελαν να παντρέψουν με άλλον. Ο Γιωργής την έκλεψε και την πήγε στο σπίτι της Μπουμπουλίνας. Όταν έφτασαν τ’ αδέλφια της για να την πάρουν πίσω, η Μπουμπουλίνα αρνήθηκε και στον καυγά που ακολούθησε την πυροβόλησαν και την σκότωσαν.

Καραϊσκάκης

Ο Καραϊσκάκης ήταν κορυφαίος λάτρης της ηδονής. Παρ’ ότι ήταν παντρεμένος, σχεδόν πάντα είχε δίπλα του, μια και δυο ή περισσότερες ερωμένες. Κάθε χωριό και μια! Όμως, είχε πάντα μαζί του τη Μαριώ, μια τουρκάλα που είχε βαφτίσει Χριστιανή, την έντυνε άντρα και την φώναζε… Ζαφείρη! Μάλιστα, υπάρχει μια καταγεγραμμένη ιστορία στην οποία αναφέρεται ότι είχε πάει να δει την γυναίκα του κι είχε μαζί του την Μαριώ/ Ζαφείρη! Για να μη καρφωθεί η Μαριώ/Ζαφείρης, άρχισε να … ερωτοτροπεί με όποια γυναίκα έβλεπε μπροστά της. Μα το μυστικό μαθεύτηκε κι η Γκόλφω γκρίνιαξε, περισσότερο ίσως από υα δεδομένα της εποχής, που ήθελαν τη γυναίκα να υπομένει σχεδόν τα πάντα. Τότε, ο αθυρόστομος Καραϊσκάκης της απάντησε:  «Mη μου χολιάζεις μωρή, έχω π@@τσο και για σένα». 

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο  κορυφαίος όλων των ηρώων, στις «μέσα» σελίδες της ιστορίας καταγράφεται ως μέγας εραστής.  Η γυναίκα και τα παιδιά του ήταν στο χωριό κι εκείνος είχε μαζί του ακόμη και στις μάχες, τη μόνιμη ερωμένη του, τη Μαργαρίτα. Την είχε γνωρίσει σε μοναστήρι της Ύδρας που ήταν καλόγρια κι εκείνος φυλακισμένος, την περίοδο του πρώτου εμφυλίου. Την πήρε μαζί του όταν αποφυλακίστηκε κι ένα χρόνο αργότερα εκείνη έφερε στον κόσμο το έκτο παιδί του Κολοκοτρώνη, που πήρε το όνομα του γιου Πάνου, που είχε δολοφονηθεί στον εμφύλιο. Η Μαργαρίτα έμεινε μαζί του και μετά την απελευθέρωση, ενώ  στα χέρια της άφησε την τελευταία του πνοή.

Ρήγας Φεραίος

Ο Ρήγας Φεραίος,  «αγαπήθηκε» με μία κοπέλα περισσότερο από όσο επέτρεπαν τα ήθη της κοινωνίας τότε, την Balasa. Η κοπέλα ήταν μία όμορφη υπηρέτρια της μητέρας του, η οποία είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στην Κραϊόβα. Η Balasa κι οι γονείς της κατήγγειλαν τον Ρήγα στο δικαστήριο, ότι τη βίασε! Στη δίκη πουν ακολούθησε ο Ρήγας Φεραίος καταδικάστηκε με  πρόστιμο 20 πιάστρα, ποσό που θεωρήθηκε χαμηλό, αφού ο μηνιαίος μισθός του υπερέβαινε τα 120  πιάστρα. Το χαμηλό ποσό θεωρήθηκε τότε, ότι ήταν ενδεικτικό μη βιασμού αλλά αποπλάνησης της κοπέλας, η οποία φαίνεται ότι βρέθηκε μαζί του ερωτικά με τη θέλησή της.

Κίτσος και Βασιλική Τζαβέλα

Ο έρωτας του Κίτσου Τζαβέλα με τη Βασιλική έμεινε ονομαστός στις μέρες της επανάστασης. Η Βασιλική από το Αγρίνιο, ήταν στην πολιορκία του Μεσολογγίου κι έλαβε μέρος στις μάχες, στο πλευρό του Κίτσου, έχοντας στον ώμο το πρωτότοκο παιδί της Δημήτρη και ούσα έγκυος στο δεύτερο παιδί τους. Μετά την έξοδο πήγαν στο Ναύπλιο, όπου παντρεύτηκαν κι εκείνη ακολουθούσε τον άντρα της σε όλες της μάχες που έδωσε.

Παλαιών Πατρών Γερμανός

Ο  Γερμανός ερωτεύθηκε ( μάλλον το 1803, αλλά σε κάθε περίπτωση πριν την 25^η Μαρτίου 1806 που χειροτονήθηκε άγαμος Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών ) την φαναριώτισσα Αικατερίνη Γκίκα ( δόμνα Κατήνκω ) για την οποία έγραψε τουλάχιστον 3 μελωδικά ψαλτοποίηματα που σώζονται στην ανθολογία ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ ( μονή Βατοπεδίου Αγίου Όρους ). Η δόμνα, Αικατερίνη ( Κατήνκω ) Γκίκα , ερωτεύθηκε κι εκείνη τον διάκο Γεώργιο Γκότζια (μετέπειτα μητροπολίτη Γερμανό), αλλά ο έρωτας δεν ευοδώθηκε και δεν έγινε γάμος, αφού ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε’, προόριζε τον ερωτευμένο νέο και συγγενή του για Δεσπότη.

Καπετάν Ζαχαριάς

Ο καπετάν Ζαχαριάς, ήταν από τους κλέφτες της προεπαναστατικής περιόδου και δάσκαλος του Κολοκοτρώνη. Παρ΄ ότι βίαιος άνδρας, τον λάτρευαν οι γυναίκες κι οι φήμες με τις ερωτικές επιδόσεις του έγιναν ακόμη και δημοτικά τραγούδια της εποχής:  «To ΄χει ο Ζαχαριάς ζακόνι (δηλαδή, συνήθειο), άσπρα πόδια να σηκώνει»! Όμως, αυτός ο μέγας κλέφτης, πήγε από έρωτα… Ερωτεύτηκε την Ειρήνη Μούρτζινου και την έκλεψε. Τότε ο πατέρας της, συνεννοήθηκε με τον καπετάν Κουκέα, του οποίου είχε … διαφθείρει την αδελφή, του έστησαν ενέδρα και τον σκότωσαν…  Κι οι παπάδες, διέδωσαν ότι ….μαγαρίστηκε και τον … έφαγε μαύρο φίδι!

Μαντώ Μαυρογένους

Ονομαστός ήταν ο έρωτας της σπουδαίας Μαντούς Μαυρογένους με τον Δημήτριο Υψηλάντη, που έμεινε ανεκπλήρωτος μετά τις μηχανορραφίες του πανταχού παρόντα με τέτοιες, Ιωάννη Κωλέττη.

Ιωάννης Καποδίστριας

Κι ο Καποδίστριας όμως, έζησε τον μεγάλο έρωτα, πλατωνικό κι ανεκπλήρωτο. Ο κυβερνήτης που ήταν ο σταυροφόρος της ελευθερίας και της μόρφωσης των Ελλήνων, ο ταμένος στην πατρίδα και κοσμοκαλόγερος, πέρασε κι εκείνος το σχεδόν ισόβιο καρδιοκτύπι του έρωτα. Η Ρωξάντρα Στούρτζα ήταν η εκλεκτή του,  μια ξεχωριστή και πολύ μορφωμένη κοπέλα, που είχε επηρεαστεί βαθιά από τις ιδέες  της γαλλικής επανάστασης και έγινε κυρία επί των τιμών της τσαρίνας Ελισαβέτας. Καποδίστριας και Ρωξάντρα, έπνιξαν τον έρωτά τους μπροστά στις ανάγκες της επανάστασης και της ελευθερίας της Ελλάδας.

Αθανάσιος Διάκος

Λέγεται ότι ο Αθανάσιος Διάκος υπήρξε ο ωραιότερος και πιο αρρενωπός από τους πρωταγωνιστές του ’21. Κι αυτό παρά το γεγονός ότ η μητέρα του τον έκλεισε από τα 12 χρόνια του σε μοναστήρι για να γίνει καλόγερος! Μεταξύ των περιπετειών του ήταν κι ο αρραβώνας του με την Κατερίνη Σπύρου ή Ξυστρή, που είχε άδοξο τέλος, αφού τη μέλλουσα νύφη διεκδικούσε κι ο Γούλας, πρωτοπαλίκαρο του Σκαλτσοδήμου. Η Κατερίνη διάλεξε τον Διάκο, μα ο Γούλας δεν το άντεξε και θέλησε να την εκδικηθεί. Έβαλε στοίχημα με τον Διάκο, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να φέρει την Κατερίνη στο λημέρι του, αφού εκείνη ήταν άλλη μια… ελαφριά! Ο Διάκος έβαλε το στοίχημα εμπιστευόμενος τη μέλλουσα γυναίκα του. Μα ο Γούλας την κορόιδεψε στέλνοντάς της μήνυμα ότι ο Διάκος είναι κτυπημένος και τον έχει στο λημέρι του. Έτρεξε αλαφιασμένη η κοπέλα, την είδε ο Διάκος να μπαίνει εκεί που βρισκόταν ο Γούλας κι έγινε αυτό που σήμερα αποκαλούμε …κακό χαμό! Την κούρεψε, την κτύπησε, της έσκισε τα ρούχα και την έστειλε πίσω στο χωριό της ολόγυμνη! Επιστρέφοντας εκεί ντροπιασμένη, αντιμετώπισε τη μήνη των δικών και των συγχωριανών της. Την έβαλαν να καθίσει ανάποδα σ’ ένα γάιδαρο, με

στεφάνι στο κεφάλι από σπλάχνα και έντερα ζώων  και την περιέφεραν σε όλο το χωριό. Η όμορφη κοπέλα τρελάθηκε κι έκτοτε γύριζε σαν αγρίμι στα βουνά της Ρούμελης με το  ψευδώνυμο «παλιοκατερίνη».

Οι… Χατζαρούλες και τα φλογερά κορίτσια

Μέσα στα στρατόπεδα των κλεφτών υπήρχαν πάντα κι εκείνοι που έκαναν τις …γυναικείες εργασίες. Μαγείρευαν, έπλεναν, καθάριζαν και πολλά άλλα! Ήταν οι λεγόμενοι …Χατζαρούλες», οι ομοφυλόφιλοι εκείνης της εποχής.  Η … Μάρω, επί παραδείγματι, που το κανονικό του όνομα ήταν Μάριος, ζούσε με τους πολεμιστές του Καραϊσκάκη. Τον αποκαλούσαν… Κλανομάρω, επειδή ήταν φοβοτσιάρης κι όχι μόνο! 

Ερωτικές περιπέτειες δεν είχαν μόνο οι γνωστοί ήρωες της επανάστασης αλλά κι οι απλές γυναίκες που, επίσης έβραζε το αίμα τους. Κι αυτό παρά τα ταμπού και τα ήθη της εποχής. Άλλωστε, στην περίοδο της επανάστασης μεγάλωσε σε χωριά και πόλεις ο συγχρωτισμός ανδρών και γυναικών που επιτάχυνε τις ερωτικές τους εμπειρίες. Μερικές τέτοιες έμειναν μέχρι σήμερα μέσα από το δημοτικό τραγούδι που αποτύπωσε τον καημό μιας κοπέλας:  «Tι να κάνω η καημένη, που έχω μάνα κι είναι κακιά, δεν μ΄ αφήνει να γλεντήσω με τα λεύτερα παιδιά, που φορούν τις φουστανέλες, τα τσαρούχια τα χοντρά»…