Οι Έλληνες των Όσκαρ

 Γράφει η Βασιλική Καποδίστρια

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είχαν ανακοινωθεί τα όσκαρ του 2024, όπου ο δικός μας Γιώργος Λάνθιμος με την ταινία του  Poor Things ήταν  υποψήφιος για 11 και ο Αλεξάνδερ Πέιν με τα Παιδιά του Χειμώνα για πέντε.

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι οι υποψηφιότητες για όσκαρ της ταινίας του Λάνθιμου, ήταν στις εξής κατηγορίες:  Καλύτερης Ταινίας, Α' Γυναικείου Ρόλου (Έμμα Στόουν), Β' Ανδρικού Ρόλου (Μαρκ Ράφαλο), Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Γιώργος Λάνθιμος), Διασκευασμένου Σεναρίου, Πρωτότυπης Μουσικής, Φωτογραφίας, Κοστουμιών, Μοντάζ, Σχεδιασμού Παραγωγής, Μακιγιάζ και Κομμωτικής.

Ταυτοχρόνως, ο επίσης Έλληνας  σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν, είχε πέντε υποψηφιότητες για την

ταινία  «Τα παιδιά του χειμώνα»: Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Α' Ανδρικού Ρόλου, Καλύτερου Β' Γυναικείου Ρόλου, Καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου και καλύτερου μοντάζ.

Ας θυμηθούμε όμως, τους Έλληνες που είχαν αγγίξει ως υποψήφιοι το όσκαρ, είτε αυτοί είχαν προταθεί, είτε το κατέκτησαν.

Ο πρώτος Έλληνας που είχε προταθεί για Όσκαρ ήταν ο Ερμής Παν (Ερμής Παναγιωτόπουλος), ο οποίος ήταν υποψήφιος για τη χορογραφία του «Top Hat», με τον Φρεντ Αστέρ και την Τζίντζερ Ρότζερς, ήδη από το 1935.

Πολλά χρόνια αργότερα, το 2022, ο Νίκος Καλαϊτζίδης διεκδίκησε το χρυσό αγαλματίδιο στην κατηγορία «Καλύτερα Οπτικά Εφέ» μαζί με τους Σουέν Γκίλμπεργκ, Μπράιν Γκριλ και Νταν Σάντικ, για τη δουλειά τους στην ταινία όπου πρωταγωνιστεί ο Ράιαν Ρέινολντς, με τίτλο «Free Guy».

Το 2021 ο Ελληνοαμερικανός Φαίδων Παπαμιχαήλ ήταν υποψήφιος για το βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας για την ταινία «Δίκη των 7 του Σικάγου» του Άαρον Σόρκιν.

Το 2019 ο Γιώργος Λάνθιμος ήταν υποψήφιος για Καλύτερη Σκηνοθεσία και Καλύτερη Ταινία για την ταινία «The Favourite» («Η Ευνοούμενη»). Το 2017 ο Γιώργος Λάνθιμος και ο Ευθύμης Φιλίππου ήταν υποψήφιοι για τον «Αστακό», ενώ η Δάφνη Ματζιαράκη ήταν υποψήφια για το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους «4.1 Miles».

Το 2014 ο Αλέξανδρος Ντινελάρης βραβεύτηκε για το καλύτερο σενάριο για το «Birdman», μαζί με τους Αλεχάντρο Ιναρίτου, Νίκολας Τζακομπόνε και Αρμάντο Μπο.

Ο διευθυντής φωτογραφίας Φαίδων Παπαμιχαήλ ήταν υποψήφιος για το «Nebraska» του Alexander Payne ο οποίος είναι επίσης ελληνικής καταγωγής. Ο Πέιν τιμήθηκε το 2011 με Όσκαρ καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου για την ταινία «The Descendants» («Οι απόγονοι»).

Ο Λάνθιμος και ο Φιλίππου ήταν ξανά υποψήφιοι το 2011 για την ταινία «Dogtooth» («Κυνόδοντας»), στην κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Το 2009 ο Έλληνας σκηνοθέτης Λούης (Louie) Ψυχογιός κέρδισε το δικό του Όσκαρ για το ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους «The Cove».

Η Patricia Field ,το 2007,  ήταν μεταξύ των υποψηφίων για το βραβείο καλύτερου σχεδιασμού κοστουμιών για την ταινία «Ο διάβολος φοράει Prada». Η Field γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από Αρμένιο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα, που μετανάστευσαν από το Πλωμάρι της Λέσβου.

Το 2007, ο Ελληνοαυστραλός σκηνοθέτης Τζορτζ Μίλερ τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερης ταινίας κινουμένων σχεδίων για την ταινία «Happy Feet».

Το 2004 ο σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου για την ταινία «Sideways» («Πλαγίως»).

Το 2003 η Νία Βαρντάλος ήταν υποψήφια για το καλύτερο πρωτότυπο σενάριο για την ταινία «My Big Fat Greek Wedding» («Γάμος αλά ελληνικά»).

Η Χριστίνα Λαζαρίδη ήταν υποψήφια για καλύτερη ταινία μικρού μήκους για το «One Day Crossing» το 2001.

Αν ξαναγυρίσουμε πίσω στον χρόνο, θα θυμηθούμε ότι το 1995 ο Τζορτζ Μίλερ ήταν υποψήφιος για καλύτερη ταινία και καλύτερο διασκευασμένο σενάριο για το «Babe». Ο Μίλερ γεννήθηκε στο Μπρίσμπεϊν της Αυστραλίας από Έλληνες μετανάστες. Ήταν δεύτερη φορά υποψήφιος για όσκαρ, αφού είχε προηγηθεί η υποψηφιότητά του για το σενάριο της ταινίας «Lorenzo’s Oil» («Λορέντζο»), το 1993.

Το 1991 ο Ντιν Ταβουλάρης (Dean Tavoularis) ήταν υποψήφιος για την καλύτερη φωτογραφία για την ταινία «Ο Νονός 3».

Την ίδια χρονιά, 1991, η ιταλική ταινία «Mediterraneo» κέρδισε το βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, με πρωταγωνίστρια την Ελληνίδα ηθοποιό Βάνα Μπάρμπα.

Το 1989 ο Ντιν Ταβουλάρης ήταν υποψήφιος για Καλύτερη Φωτογραφία για την ταινία «Tucker: Ο άνθρωπος και το όνειρό του» («Tucker: The Man and His Dream»).

Το 1988 η ελληνικής καταγωγής Ολυμπία Δουκάκη κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου γυναικείου ρόλου για την ταινία «Moonstruck» («Κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού»).

Το 1983 ο Κώστας Γαβράς ήταν υποψήφιος για Καλύτερη Ταινία για το «Missing», το οποίο τελικά κέρδισε το βραβείο Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου.

Το 1982 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης μουσικής επένδυσης για τους «Δρόμους της φωτιάς» («Chariots of Fire»).

Το 1980 ο Ντιν Ταβουλάρης ήταν υποψήφιος για την καλύτερη φωτογραφία για την ταινία «Αποκάλυψη τώρα» («Apocalypse Now»). Το 1979 ο Ταβουλάρης ήταν υποψήφιος για καλύτερη κινηματογραφική φωτογραφία για την ταινία «The Brinks’ Job» («Οι αετονύχηδες του Μπρινκς»).

Η «Ιφιγένεια», σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, ήταν υποψήφια για Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία το 1977.

Το 1976 ο Ελληνοαμερικανός Κρις Σάραντον ήταν υποψήφιος για Καλύτερο Β' Ανδρικό Ρόλο για την ερμηνεία του στην ταινία «Dog Day Afternoon» («Σκυλίσια μέρα»).

Ο Ντιν Ταβουλάρης κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας για τον «Νονό ΙΙ» το 1975.

Το 1974 η ενδυματολόγος Θεώνη Βαχλιώτη Aldredge κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου σχεδίου κοστουμιών για την ταινία «Ο Μεγάλος Γκάτσμπι», με πρωταγωνιστές τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και τη Μία Φάροου.

Το 1975 ο χολιγουντιανός σκηνοθέτης και ηθοποιός Τζον Κασσαβέτης ήταν υποψήφιος για καλύτερη σκηνοθεσία για την ταινία «A Woman Under the Influence» («Μια γυναίκα εξομολογείται»).

Το 1970 ο Κώστας Γαβράς ήταν υποψήφιος για Καλύτερη Σκηνοθεσία και η ταινία του «Ζ» για Καλύτερη Ταινία.

Το 1969 ο Κασσαβέτης ήταν υποψήφιος για Όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου για την ταινία «Faces» («Πρόσωπα»).

Το 1968 ο Κασσαβέτης ήταν στον κατάλογο των υποψηφίων για το Όσκαρ Καλύτερου Β' Ανδρικού Ρόλου για τον ρόλο του στην ταινία «The Dirty Dozen» («Και οι 12 ήταν καθάρματα»).

Το 1966 ο Βασίλης Γεωργιάδης ήταν υποψήφιος στην κατηγορία Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία για το «Blood on the Land» («Το Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο»).

Η ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» («Zorba the Greek») έκανε τα Βραβεία Όσκαρ του 1965 «ελληνική υπόθεση», καθώς ήταν υποψήφια σε επτά κατηγορίες: Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Μιχάλης Κακογιάννης), Καλύτερου Ηθοποιού (Άντονι Κουίν) και Καλύτερου Σεναρίου βασισμένου σε άλλο μέσο (Μιχάλης Κακογιάννης). Ωστόσο, κέρδισε μόνο το βραβείο Καλύτερου Β' Γυναικείου Ρόλου (Λίλα Κέντροβα), Καλύτερης Φωτογραφίας (Γουόλτερ Λάσαλι) και Καλύτερης Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης (Βασίλης Φωτόπουλος).

Το 1964 ο Βασίλης Γεωργιάδης ήταν υποψήφιος για τα «Κόκκινα Φανάρια» στην κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Το 1964 ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης Ελία Καζάν (Ηλίας Καζαντζόγλου) κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας για την ταινία «America, America».

Το 1963 ο Telly Savalas  ήταν υποψήφιος για την κατηγορία Καλύτερου Β' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία «The Birdman of Alcatraz».

Την ίδια χρονιά, η σχεδιάστρια κοστουμιών Θεώνη Βαχλιώτη-Όλντριτζ (Aldredge) ήταν υποψήφια για τη δουλειά της στη «Φαίδρα».

Επίσης, το 1963 η «Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη ήταν υποψήφια για καλύτερη ξενόγλωσση ταινία.

Το 1962 ο Γιώργος  Τσακίρης έφυγε με το χρυσό αγαλματίδιο για τον Καλύτερο Β' Ανδρικό Ρόλο στο «West Side Story».

Το 1961 η ενδυματολόγος Θεώνη Βαχλιώτη Aldredge ήταν υποψήφια για την καλύτερη ενδυματολογία στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή», με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη. Η πρωταγωνίστρια ήταν επίσης υποψήφια στην κατηγορία Α' Γυναικείου Ρόλου. Ωστόσο, ο Έλληνας που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού («Never on Sunday») ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις.

Το 1956 ο Ηλίας Καζάν (Elias Kazan) ήταν υποψήφιος για το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας για την ταινία «East of Eden» («Ανατολικά της Εδέμ»).

Το 1955 ο Ηλίας Καζάν κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας για την ταινία «On the Waterfront» («Το λιμάνι της αγωνίας»).

Ο Ηλίας Καζάν ήταν επίσης υποψήφιος για το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας για την ταινία «A Streetcar Named Desire» («Λεωφορείον ο Πόθος») το 1952.

Ο Καζάν κέρδισε το βραβείο Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας για το «A Gentleman's Agreement» («Συμφωνία Κυρίων») το 1948.

Το 1944 η Κατίνα Παξινού κέρδισε το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας (Β' Γυναικείου Ρόλου) για το «Για ποιον χτυπάει η καμπάνα». Ήταν η πρώτη μη Αμερικανίδα ηθοποιός που πέτυχε αυτή τη διάκριση.

Το 1937 ο Ελληνοαμερικανός χορευτής και στενός συνεργάτης του Φρεντ Αστέρ, Ερμής Παναγιωτόπουλος, γνωστός ως Ερμής Παν, κέρδισε το Όσκαρ για τη χορογραφία του στο «A Damsel in Distress». Ο Ερμής Παν ήταν υποψήφιος για Όσκαρ για τη χορογραφία του στο «Swing Time» το 1936.

Το 1935 ο Ερμής Παν ήταν υποψήφιος για Όσκαρ για τη χορογραφία του στο «Top Hat», ενώ υπήρξε ο πρώτος Ελληνοαμερικανός που άκουσε το όνομά του στην τελετή απονομής των Όσκαρ.