Όταν Ανδρέας και Κουτσόγιωργας άδειασαν τον Καραμανλή

Γράφει

ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

Όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής άκουσε τη φωνή του προέδρου της Βουλής, Γιάννη Αλευρά, στο τηλέφωνο του γραφείου του στο προεδρικό μέγαρο, το παγωμένο ψιλόβροχο δυνάμωνε στους δρόμους της Αθήνας.  

Δεν ήταν μια από τις συνηθισμένες και συχνές τους συνομιλίες, αφού όλοι ήξεραν, τότε, ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας κι ο πρόεδρος της Βουλής είχαν σφυρηλατήσει μια στενή προσωπική σχέση που ξεπερνούσε τα στερεότυπα και την εθιμοτυπία των αξιωμάτων τους. Μια σχέση που

ενοχλούσε το Καστρί, αλλά ο Ανδρέας δεν μιλούσε αν κάτι αφορούσε τον Αλευρά.

Πλησίαζαν οι ημέρες που η θητεία του Καραμανλή στην προεδρία της Δημοκρατίας ολοκληρωνόταν κι όλα έδειχναν ότι θ’ ανανεωθεί με συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών του ΠαΣοΚ και της Νέας Δημοκρατίας. Απέναντι στην επανεκλογή Καραμανλή ήταν το ΚΚΕ (με τον «Ριζοσπάστη» να επικεντρώνει σε ιδεολογικά επιχειρήματα), αλλά και τρεις εφημερίδες: Η «Αυγή», με την κλασσική επικίνδυνη, φαρμακερή και προβοκατόρικη επιχειρηματολογία της, η «Ελεύθερη Ώρα» της Ακροδεξιάς που πάντα μισούσε τον Καραμανλή και η «Αυριανή», λαϊκίστικη, φτηνή από κάθε άποψη, σε ρόλο εκφραστή των λαϊκών στρωμάτων του ΠαΣοΚ.

-Κάτι δεν μου πάει καλά, είπε ο πρόεδρος της Βουλής στον πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Ο Καραμανλής άκουσε ψυχρά όσα του είπε ο Γιάννης Αλευράς. Κι η δική του διαίσθηση ήταν σύμφωνη με του προέδρου της Βουλής, παρά το γεγονός ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν δήλων ότι δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή από τον Καραμανλή για την ανανέωση της προεδρικής θητείας.

Λέγεται, αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ, ότι ο Αλευράς προειδοποίησε τον Καραμανλή ότι η λάσπη, ο πόλεμος, το «πύον» κι η ξεδιαντροπιά της «Αυριανής» προς το πρόσωπό του αποτελούσε συλλογικό προϊόν στελεχών του ΠαΣοΚ που είχαν εγκατασταθεί και δούλευαν στα γραφεία της κομματικής εφημερίδας «Εξόρμηση», στην οδό Ακαδημίας 4. Η ομάδα αυτή των στελεχών του ΠαΣοΚ, ουσιαστικά ήλεγχε δια του Γιώργου Κουρή την «Αυριανή». Αντώνης Στρατής, Σωτήρης Κωστόπουλος, Μπάμπης Αγάθος, Δημήτρης Μαρούδας. Με συντονιστή τον Κώστα Λαλιώτη, επονομαζόμενο «θείο βρέφος»!

Στην πρεσβεία

Το ίδιο ακριβώς χρονικό διάστημα, στο πολιτικό παρακράτος των ΗΠΑ άρχισαν να εκφράζονται απόψεις που ανέφεραν ότι καλός, χρυσός, σεβαστός και έντιμος ο Καραμανλής αλλά πλέον πρέπει να πάει σπίτι για ν’ ασχοληθεί με τα’ απομνημονεύματά του, αφού ο λαός έχει κουραστεί από την πατερναλιστική παρουσία του στην κορυφή της ελληνικής πολιτικής πυραμίδας. Κι ότι πρέπει να βρει τον χώρο του κι ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Τότε, με πρωτοβουλία του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα Μόντι Στερνς, έγινε μια καθοριστική συνάντησή του με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Με τη συζήτηση να περιστρέφεται πέριξ της προεδρικής εκλογής του Μαρτίου 1985. Ο Στερνς δεν άργησε ν’ ακούσει από το στόμα του Ανδρέα Παπανδρέου:

-Έχω πρόβλημα με την επανεκλογή Καραμανλή. Αν επιμείνω στο πρόσωπό του κινδυνεύω να δω το ΠαΣοΚ να σπάει σε πολλά κομμάτια…

-Αληθεύει η φημολογία για πρόσωπο ανάμεσα σε Αλευρά ή Μαύρο;

-Όχι φυσικά! Αναζητώ πρόσωπο φρέσκο που θα δημιουργήσει αίσθηση, άσχετο και ξένο με την Αριστερά… Θα μάθετε πρώτος το όνομά του…

-Με τους κομμουνιστές τι θα γίνει; Θα ψηφίσουν τον δικό σας πρόεδρο;

-Αφού δεν θα ψηφίσουν Καραμανλή, έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να τους εγκλωβίσουμε στον δικό μας υποψήφιο. Αρκεί το πρόσωπο να είναι το κατάλληλο. Υποθέτω ότι αυτό δεν θα ενοχλήσει την κυβέρνησή σας…

-Κατανοούμε τους χειρισμούς σας… Στον βαθμό που δεν θα υποδείξετε τον Χαρίλαο Φλωράκη ή τον Μίκη Θεοδωράκη…

Ο κύβος είχε ριφθεί και με την σύμφωνή γνώμη των ΗΠΑ! Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σε λίγο καιρό θα αποτελούσε παρελθόν από την ενεργό πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Κι ας ορκιζόταν ο Λιβάνης στον Μολυβιάτη ότι ο Καραμανλής είναι επιλογή, ακόμη και λίγες ώρες πριν την ψηφοφορία…

Στο Καστρί

Ο Γιώργος Κουρής (με την καθοδήγηση της ομάδας της «Εξόρμησης») έχει πάει στο Καστρί κι έχει αδειάσει μπροστά στον Παπανδρέου ένα τσουβάλι με γράμματα αναγνωστών της «Αυριανής» που αντιτίθενται στην επανεκλογή Καραμανλή. Κι όταν φεύγει εμφανίζεται ο Μένιος Κουτσόγιωργας. Κινεί πια όλα τα νήματα.

Ο Παπανδρέου, καθαρίζοντας τον φακό από μια αγαπημένη του φωτογραφική μηχανή ρωτάει τον Κουτσόγιωργα:

-Τι λες Μένιο για τον Κώστα Δεσποτόπουλο;

-Μα είναι άθεος και κομμουνιστής! Θα κουμπωθεί ο λαός και μπορεί να τα χαλάσουμε και με την εκκλησία…

-Τον Μαύρο;

-Ούτε να το συζητάς πρόεδρε. Είναι φθαρμένος, τελειωμένος…

-Τον Κώνστα; Τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου;

-Έχει τόσα τρωτά και έντονο παρελθόν…

-Ε τότε να καταλήξουμε στον Ντεγιάννη, να τελειώνουμε…

-Όχι πρόεδρε! Ξέρετε τη μεγάλη του αδυναμία! Για τέτοια είμαστε τώρα; Πώς θα το διακινδυνεύσουμε;

-Αν πάμε στην κατεύθυνση του Μανόλη Ανδρόνικου;

-Μα πρόεδρε, αυτός είναι η φωνή του Καραμανλή. Θ’ αρνηθεί σίγουρα.

-Καλή λύση είναι κι ο Οδυσσέας Ελύτης!

-Μα τον Αλεπουδέλη πρόεδρε; Είναι μοναχικός, σνομπ, ελιτιστής… Χώρια που ξαφνικά οι κομμουνιστές μπορεί ν’ αντιπροτείνουν τον Ρίτσο….

Η ώρα περνούσε. Τα τηλέφωνα κτυπούσαν. Η αδημονία μεγάλωνε. Κάποια στιγμή, ο Μένιος Κουτσόγιωργας πετάχτηκε σαν ελατήριο από την θέση του και σχεδόν κραύγασε:

-Πώς δεν το σκέφτηκες εσύ πρόεδρε; Ο άνθρωπος που χρειαζόμαστε είναι ο αρεοπαγίτης Χρήστος Σαρτζετάκης!

Το πρόσωπο του Ανδρέα Παπανδρέου φωτίστηκε! Σηκώθηκε κι αγκάλιασε τον Κουτσόγιωργα.

-Ναι Μένιο! Ιδανική λύση. Ο ανακριτής της υπόθεσης Λαμπράκη… Που φυλακίζει στο κλουβί μας τον Φλωράκη και βάζει ταφόπετρα στην Δεξιά!

Ο Κουτσόγιωργας κορδώθηκε. Λέγεται ότι δάκρυσε κιόλας. Σίγουρα πάντως είπε στον αποσβολωμένο Ανδρέα Παπανδρέου:

-Ο Καραμανλής πέθανε, ζήτω ο Ανδρέας Παπανδρέου!

Μικρές λεπτομέρειες:

1. Λίγες ημέρες πριν από την ανωτέρω στιχομυθία Παπανδρέου – Κουτσόγιωργα στο Καστρί, ο δεύτερος είχε συναντήσει τον Αρεοπαγίτη και τον είχε ενημερώσει ότι υπάρχει σοβαρότατο ενδεχόμενο να προταθεί από το ΠαΣοΚ για νέος πρόεδρος της Δημοκρατίας.

2. Στη συνάντηση αυτή είχε συζητηθεί ένα μυστικό πρωτόκολλο, συμφώνως με το οποίο ο Χρήστος Σαρτζετάκης δεν θα είχε αντίρρηση να παραιτηθεί αν αυτό κρινόταν αναγκαίο για το ΠαΣοΚ!! Υπό την προϋπόθεση ότι θα είχε συμπληρώσει δυο χρόνια παραμονής στο ύπατο αξίωμα της χώρας. Ουδείς ποτέ έμαθε αν αυτό το πρωτόκολλο τελικά υπογράφηκε.

3. Ο Αρεοπαγίτης Χρήστος Σαρτζετάκης, περιέπαιζε επί χρόνια το ΠαΣοΚ και τον Ανδρέα Παπανδρέου, όπως έχει καταγραφεί στη βιβλιογραφία. Μάλιστα έχει καταγραφεί φράση του προς τον βουλευτή (τότε) του ΠαΣοΚ Δήμο Μάρκο Μπότσαρη που αναφέρει: «Ξέρεις, θα μπορούσε το ΠαΣοΚ να ήταν μια ενδιαφέρουσα περίπτωση, αν έλειπαν δυο βασικά στοιχεία από την σύνθεσή του: Ο Ανδρέας Παπανδρέου κι ο σοσιαλισμός»….

4. Δεν μάθαμε ποτέ αν πίστευε το ίδιο όταν εξελέγη πρόεδρος της Δημοκρατίας με το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα των έγχρωμων ψηφοδελτίων και την ψήφο του προέδρου της Βουλής Γιάννη Αλευρά, που εκτελούσε και καθήκοντα προέδρου της Δημοκρατίας μετά την παραίτηση Καραμανλή για λόγους προσωπικής και πολιτικής αξιοπρέπειας…

5. Οι λεπτομέρειες της συζήτησης Ανδρέα – Κουτσόγιωργα που αναφέραμε πιο πάνω, έγιναν γνωστές από τον Αμερικανό σύμβουλο του Παπανδρέου, Τζην Χάκμαν από την εταιρεία «Χάμιλτον». Ο οποίος ήταν υπέρμαχος της μη ανανέωσης της θητείας Καραμανλή προκειμένου ο Παπανδρέου να καταστεί αδιαφιλονίκητος ηγέτης της Ελλάδας….Κι ήταν παρών.

6. Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου  ενημέρωσε τον Γιάννη Αλευρά για τα περί Σαρτζετάκη, ο πρόεδρος της Βουλής κατέθεσε συνεχείς ενστάσεις. Το περιβάλλον του έχει αναφέρει ότι είπε στον Παπανδρέου: «Είμαστε μαζί 35 χρόνια και ποτέ δεν εναντιώθηκα σε κάτι που αποφάσισες. Αν μου ζητήσεις να πέσω στη φωτιά θα το κάνω. Όμως αυτό που κάνεις τώρα είναι άνω ποταμών. Γνωρίζω τον Σαρτζετάκη, είμαστε μαζί φυλακή. Είναι κακότροπος που δημιουργεί μεγάλα θέματα από το πουθενά. Σκέψου το πάλι»… Μα η αντίδραση αυτή του Αλευρά ήταν στο μυαλό του Παπανδρέου μια ακόμη θετική ψήφος υπέρ του Σαρτζετάκη!

7. Από τα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠαΣοΚ τον μεγαλύτερο ενθουσιασμό για την «αποκαθήλωση» του Καραμανλή έδειξαν οι Τσοχατζόπουλος και Λαλιώτης. Ο Χαραλαμπόπουλος συντάχθηκε με την  άποψη του Αλευρά ενώ ο Γεννηματάς ήταν σκεπτικός και συγκρατημένος.

8. Στην πρώτη ψηφοφορία ο Σαρτζετάκης συγκέντρωσε 180 ψήφους. Στη δεύτερη ψηφοφορία η Βουλή ήταν γεμάτη από πάσης φύσεως μικρά, μεσαία και κορυφαία στελέχη του ΠαΣοΚ. Διάφοροι βουλευτές ανέλαβαν την επιτήρηση συναδέλφων τους αναφορικά με το τι θα ψηφίσουν. Ο Κατσιφάρας είχε αναλάβει τον Πέτσο. Μάλιστα στην τρίτη ψηφοφορία θα βάλει ό ίδιος το ψηφοδέλτιο του Σαρτζετάκη στον φάκελο του Πέτσου! Ο Τάκης Παπαγεωργόπουλος, τον Στάθη Παναγούλη. Άλλοι επέβλεπαν τον Μίκη Θεοδωράκη (ΚΚΕ), άλλοι τον Πεντάρη (Β» Πειραιά, που τον χώριζε βεντέτα στην Κρήτη με την οικογένεια Σαρτζετάκη) και άλλοι άλλους. Αργότερα, πριν την τρίτη ψηφοφορία, ο Πέτρος Μώραλης (εκ των στενών επιτελών του Ανδρέα Παπανδρέου) είχε σημειώσει έξι ονόματα βουλευτών που ήταν αναγκαίο να παρακολουθούνται επί 24ωρο. Τάσος Ιντζές, Ευάγγελος Ευαγγελινός, Μιχάλης Βάθης, Ευάγγελος Πεντάρης, Μίκης Θεοδωράκης, Στάθης Παναγούλης. Ενώ είχε γίνει παντοιοτρόπως επιβεβαίωση ότι θα ψήφιζαν τελικά Σαρτζετάκη οι «επίφοβοι» Ανδρέας Σεχιώτης, Δήμος Παπαδημητρίου, Γιώργος Παπαδηητρίου, Νίκος Αθανασόπουλος, Γιάννης Ντεαγιάννης και Στέφανος Τσαπάρας.

9. Οι Έλληνες κομμουνιστές ψήφισαν ως πρόεδρο εκείνον που οι Αμερικανοί έμαθαν πρώτοι το όνομά του από τον Ανδρέα Παπανδρέου.   

Κάπως έτσι –σε συνδυασμό με πολλά ακόμη- αποκαθηλώθηκε κι εμπαίχτηκε ο Καραμανλής από τον Ανδρέα Παπανδρέου, το 1985. Στη θέση του εξελέγη με έγχρωμα ψηφοδέλτια και μια αμφιλεγόμενη συνταγματικά ψήφο από τον Γιάννη Αλευρά ο άνθρωπος με το ανέκφραστο πρόσωπο και το μηχανικό περπάτημα που έμοιαζε κουρδισμένος.

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης που δεν μίλησε ποτέ στην ψυχή των Ελλήνων…