Φάκελος 1922, μέρος 6ο, Γάλλοι υπέρ Κεμάλ

 Γράφει ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

Το 1919, Ιανουάριο,  μετά την συνθηκολόγηση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι Γάλλοι αποβιβάστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, στο λιμάνι του Γαλατά με επικεφαλής τον στρατάρχη Φρανσέ ντ’ Εσπερέ.  Το άλογο με το οποίο έκανε παρέλαση του το είχαν προσφέρει οι Έλληνες από τη συνοικία του Πέραν. Στη διάρκεια της παρέλασης ανέμιζαν παντού ελληνικές, βρετανικές και γαλλικές σημαίες και τα πλήθη παραληρούσαν από ενθουσιασμό. Την ίδια ακριβώς εποχή, γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις μαζί δυνάμεις της

αρμενικής λεγεώνας πολεμούσαν τους Τούρκους, στη Μερσίνα, στα Άδανα και γενικά στη Νότια Μικρά Ασία.

Όμως, προς τα τέλη του 1919, οι Γάλλοι άλλαξαν ρότα. Ήταν η πρώτη χώρα που άρχισε επαφές και διαπραγματεύσεις με τον Κεμάλ, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία ανακωχής. Ουσιαστικά, δηλαδή, αναγνώρισαν το εθνικιστικό κίνημα του Κεμάλ.

Τι συνέβη κι άλλαξαν ρότα οι Γάλλοι;

Ακούστε: Όλα είχαν ξεκινήσει με τη συμφωνία (μυστική) ανάμεσα σε Πικό και Σάικς, το 1916,  με την οποία Γαλλία και Βρετανία θα μοιράζονταν τα εδάφη της Μέσης Ανατολής  μετά τη λήξη του παγκοσμίου πολέμου.

Όμως, κατά τη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου οι απώλειες των Γάλλων ήταν δυσβάσταχτες αφού άφησαν στα πεδία των μαχών περισσότερους από ένα εκατομμύριο στρατιώτες. Αυτό το γεγονός ξεσήκωσε την γαλλική κοινή γνώμη που εξέφραζε πλέον συστηματικά αντίρρηση για συνέχιση του πολέμου σε περιοχές που δεν είχαν ενδιαφέρον  για τη χώρα τους, όπως η Ανατολία. Έτσι, δημιουργήθηκε στο Παρίσι αντιπολεμικό κλίμα που οδήγησε στον συμβιβασμό με τον Κεμάλ, έναντι ανταλλαγμάτων και προνομίων.

Παρ’ όλα αυτά, τα σχέδιά τους για συμβιβασμό με τον Κεμάλ δεν προχώρησαν παρά μόνο μετά την ήττα των ελληνικών δυνάμεων στον Σαγγάριο, τον Αύγουστο του 1921. Άλλωστε δεν υπήρχε πια στην Ελλάδα ο Βενιζέλος με τον οποίο είχαν ισχυρούς δεσμούς, ενώ είχε επιστρέψει στον θρόνο του ο βασιλιάς Κωνσταντίνος που αποτελούσε «κόκκινο πανί» για τους συμμάχους και δη τους Γάλλους.

Έτσι, τον Οκτώβριο του 1921, οι Γάλλοι υπέγραψαν στην Άγκυρα  συμφωνία που έμεινε στην ιστορία με το όνομα του διπλωμάτη που τη διαπραγματεύθηκε, Φρανκλίν- Μπουγιόν. Εκ της συμφωνίας, οι Γάλλοι απέσυραν τις δυνάμεις τους από την Κιλικία και το λιμάνι της Μερσίνας, ενώ παρέδωσαν σχεδόν όλον τον οπλισμό τους στους Τούρκους. Από την πλευρά τους οι Τούρκοι διασφάλισαν πλήρως τη λειτουργία και τα συμφέροντα των γαλλικών εταιρειών στο έδαφός τους, ενώ αναγνώρισαν τη γαλλική κατοχή της Συρίας.

Προσέξτε κι αυτό: Μαζί με την εκκένωση της Κιλικίας από τις γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις, την εγκατέλειψαν όλοι οι χριστιανικοί πληθυσμοί, δηλαδή Έλληνες, Ασσύριοι και Αρμένιοι αφού σχεδόν αμέσως εκδηλώθηκαν βιαιότητες από τους Τούρκους.

Οι κινήσεις κι ενέργειες αυτές των Γάλλων, ήταν πισώπλατη μαχαιριά στην Ελλάδα και κατάφωρη παραβίαση των συμμαχικών υποχρεώσεων απέναντι στη χώρα μας.

 

Στο επόμενο, την Κυριακή 5 Ιουνίου:   Ιταλοί και Σοβιετικοί υπέρ Κεμάλ