Μια ερωτική επιστολή στον κρατισμό…& ποτέ την Κυριακή…

Από τη Θεσσαλονίκη
γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Απεργία προγραμματίζει την Κυριακή 7 Μαΐου η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας με αφορμή την αναμόρφωση της νομοθεσίας για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.

Δηλαδή, για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα-πρότυπο του υπαρκτού κρατισμού, οι έμποροι διαμαρτύρονται επειδή το κράτος πρόκειται να τους δώσει την ελευθερία να ανοίγουν το μαγαζί τους όποτε θέλουν.

Οι ίδιοι οι έμποροι διαμαρτύρονται…! Όχι οι

ιδιωτικοί τους υπάλληλοι, λόγου χάρη. (Βέβαια, θα πείτε, και ορθώς, ότι οι ιδιωτικοί υπάλληλοι δεν έχουν την πολυτέλεια της απεργίας, αλλά και πάλι…)

Στην ανακοίνωσή τους περιέχεται, εκτός από τον εκθαμβωτικό όρο «αποκαθήλωση της κυριακάτικης αργίας», και ζήτημα συνταγματικής εκτροπής. Διερωτάται, συγκεκριμένα, η συνομοσπονδία αν συνιστά συνταγματική εκτροπή η συνύπαρξη νομοθετικών κειμένων λειτουργίας τις Κυριακές με την ουσιαστική απαγόρευση του Ανώτατου Δικαστηρίου που ερμηνεύει πρωτογενώς το Σύνταγμα.

Ας ρίξουμε μια ματιά, λοιπόν, στην απόφαση του ΣτΕ που ελήφθη τον Ιανουάριο και αφορούσε στην προ διετίας απόφαση του τότε υπουργού Ανάπτυξης για προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων σε δέκα περιοχές της χώρας όλες τις Κυριακές του χρόνου:

Η απόφαση κρίνεται αντισυνταγματική, καθώς η ρύθμιση του θέματος έγινε με υπουργική απόφαση αντί Προεδρικού Διατάγματος.

Τελεία. Αυτό ήταν. Μία τεχνική λεπτομέρεια.

Για αυτό και η ετυμηγορία δεν επηρεάζει όσα προβλέπει ο νόμος  για τη λειτουργία όλων των καταστημάτων, σε όλη τη χώρα, οκτώ Κυριακές τον χρόνο και τη δυνατότητα λειτουργίας μικρότερων καταστημάτων περισσότερες Κυριακές (κατόπιν απόφασης του οικείου αντιπεριφερειάρχη).

Επειδή όμως εδώ, περισσότερο από την ερμηνεία του νόμου, μας ενδιαφέρει η ερμηνεία της κοινωνίας μας, πιο χρήσιμο για συμπεράσματα από την ίδια την απόφαση του ΣτΕ είναι το σκεπτικό που τη συνόδευε:

«το Σύνταγμα κατοχυρώνει για τους πάσης φύσεως εργαζομένους και απασχολουμένους το δικαίωμα ελεύθερου χρόνου και της απόλαυσής του ατομικά και από κοινού με την οικογένειά τους, ως τακτικό διάλειμμα της εβδομαδιαίας εργασίας. Το διάλειμμα αυτό υπηρετεί την υγεία και την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου με τη φυσική και ψυχική ανανέωση που προσφέρει η τακτική αργία στον εργαζόμενο άνθρωπο εντός της κάθε εβδομάδας (άρθρο 5 και 21 Συντάγματος). Συναφώς, προσφέρει και τη δυνατότητα οργάνωσης της κοινωνικής και οικογενειακής ζωής του, θέματα για τα οποία μεριμνά επίσης το Σύνταγμα (άρθρο 21). Το ως άνω δικαίωμα προσλαμβάνει πρακτική αξία για τους εργαζομένους όταν αυτοί δύνανται μόνοι ή από κοινού με την οικογένειά τους να μετέχουν στη συλλογική ανάπαυλα μιας κοινής αργίας ανά εβδομάδα. Ως τέτοια ημέρα έχει επιλεγεί κατά μακρά παράδοση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στα λοιπά κράτη της Ευρώπης, η σχετιζόμενη με τη χριστιανική θρησκεία Κυριακή».

Ο περαστικός από την Ελλάδα που θα διαβάσει ολόκληρη την ανακοίνωση του ΣτΕ, διαπιστώνει πολύ απλά ότι το σκεπτικό είναι εντελώς άσχετο με την απόφαση· αν μείνει στην όμορφη χώρα μας για διακοπές, δύο βδομάδες ας πούμε, το δεύτερο που θα διαπιστώσει είναι ότι οι εργαζόμενοι σε ανθοπωλεία και ζαχαροπλαστεία λογικά δεν έχουν οικογένεια, στην καλύτερη περίπτωση· αν περάσει μερικούς μήνες, θα αναρωτηθεί αν οκτώ Κυριακές είναι πιο σημαντικές από τη γνώμη του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας και, αν ζήσει εδώ μερικές δεκαετίες, πιθανόν να βγάλει το ίδιο συμπέρασμα που βγάλαμε κι εμείς.

 Ότι το σκεπτικό, δηλαδή, δεν είναι παρά μία ερωτική επιστολή στον κρατισμό μας.

Και, όπως όλες οι επιστολές αυτού του είδους, λέει με πολλά λόγια κάτι που μπορεί να λεχθεί και με ελάχιστα: «Μείνε όπως είσαι μην αλλάξεις».

Για να επανέλθουμε όμως στις αντιδράσεις των εμπόρων, είναι προφανές πως, αν ακολουθηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες, δεν υπάρχει ζήτημα αντισυνταγματικότητας.

Αλλά, εδώ που τα λέμε, και να υπήρχε, δεν είναι αυτό το πρόβλημά μας.

Καλά (κακώς δηλαδή, αλλά λέμε…) οι δημόσιοι υπάλληλοι να εναντιώνονται σε κινητικότητα και αξιολόγηση…

Καλά οι δικηγόροι να εναντιώνονται στην εγκατάσταση POS…

Καλά οι νησιώτες να εναντιώνονται στην ενεργειακή τους αυτονομία…

Καλά όλοι να εναντιώνονται σε όλα γενικώς…

Καλά οι δικαστές να κλείνουν το μάτι σε όλους τους παραπάνω…

Αλλά να έχουν περάσει επτά χρόνια κρίσης και βαθιάς ύφεσης και ακόμα οι έμποροι να απαιτούν από το κράτος να τους υποδείξει πότε θα ανοίξουν το μαγαζί…

Ούτε οι πιο φιλελεύθεροι νόμοι του κόσμου δεν μας σώζουν.