Η Συριζαϊκή γλώσσα και το λεξιλόγιό της

Γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Το πρωί της Τρίτης, βουλευτής τού ΣΥΡΙΖΑ μάς πληροφορούσε μέσω τηλεοπτικού πάνελ ότι η «ΔΕΗ δεν πωλείται, η ΔΕΗ σώζεται» και το επαναλάμβανε για να το καταλάβουν όλοι. 

Όχι το ότι «σώζεται», αλλά ότι «δεν πωλείται». Άσχετα αν το «σώζεται» σημαίνει ότι πωλείται!

Μία από τις πιο χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της παρακμής που βιώνουμε ως κοινωνία τα χρόνια της κρίσης, ιδιαίτερα τα τρία τελευταία, είναι ο ευτελισμός των λέξεων και των εννοιών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την

αρχή της μνημονιακής περιόδου, έδινε αγώνα για να αλλοιώσει το περιεχόμενό τους και, όταν πια ανέλαβε τα ηνία του δημόσιου λόγου ως κυβέρνηση, άρχισε να τις εκτελεί εν ψυχρώ.

Έτσι γίνεται ιστορικά. Όταν η πραγματικότητα απέχει από τη θεωρία και η θεωρία βρεθεί στην εξουσία, τα πρώτα θύματά της είναι οι λέξεις. Η εμπειρία των αριστερών τουλάχιστον καθεστώτων το έχει αποδείξει.

Έτσι, δεν ονομάζεται μόνο η δικτατορία «επανάσταση», αλλά και η δημοκρατία «κεφαλαιοκρατία», η μεσαία τάξη «αστοί», οι επιχειρηματίες «αφεντικά» κτλ.

Αυτοί οι όροι, τουλάχιστον στην Ελλάδα, έχουν εμπεδωθεί τόσο καλά που ούτε η Δεξιά δεν τολμά να τους αμφισβητήσει. Αποτελούν για την Αριστερά σταθερή αξία· σαν να λέμε «κατάθεση στην τράπεζα»…

Υπάρχουν και οι αλλαγές στις έννοιες που μοιάζουν περισσότερο με «επενδύσεις», που γίνονται ανάλογα με το χρόνο και το περιβάλλον – όπως είναι εν προκειμένω η ελληνική κρίση χρέους - και που μένει να φανεί αν θα έχουν μόνιμα αποτελέσματα. Για την ώρα, κάποιες πιάνουν τόπο και κάποιες άλλες όχι.

Δείτε την τρόικα που έγινε «θεσμοί», για παράδειγμα. 

Το κόλπο έπιασε και στα ΜΜΕ ο όρος «τρόικα», που παραπέμπει σε δυνάστες, μεταλλάχθηκε προς το ευγενέστερο. Άλλες προσπάθειες δεν πήγαν και τόσο καλά, όπως η μετατροπή του μνημονίου σε «έντιμος συμβιβασμός» ή «δανειακή σύμβαση» ή έστω σκέτο «συμφωνία», άλλες βρίσκονται εν εξελίξει βαπτίζοντας τους διαφωνούντες «ακροδεξιούς» και τους ακροδεξιούς «κυβερνητικούς εταίρους», ενώ κάποιες έννοιες βρίσκονται κάπως μετέωρες, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ τούς έδωσε με επιτυχία νέο περιεχόμενο προεκλογικά και τώρα προσπαθεί επίμονα να το πάρει πίσω.

Λόγου χάρη, είναι τελικά οι ιδιωτικοποιήσεις ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας;

Γιατί όλο και περισσότερο τον τελευταίο χρόνο, στην κυβέρνηση, μιλούν για «αξιοποίηση».

Εξακολουθεί το πλεόνασμα να είναι συνώνυμο με το «αίμα του λαού»;

Γιατί τώρα ακούγονται κάτι καινούρια στη θέση του, όπως «στόχος» ή «μαξιλάρι»…

Τέλος, πέρα από «καταθέσεις» και «επενδύσεις» υπάρχει και το «χρηματιστήριο» της πολιτικής προπαγάνδας, όπου ακούγονται τρελά πράγματα, πάντα ανάλογα με την περίσταση. 

Ο αριστερός ομιλητής φτιάχνει στο πόδι μία καινούρια έννοια ή καταργεί μία άλλη και αν πιάσει, έπιασε…!

Ένα ρίσκο στο οποίο μόνο οι εν εγρηγόρσει πραγματικοί αγωνιστές της Αριστεράς μπορούν να αντεπεξέλθουν καθώς δεν φοβούνται μήπως εκτεθούν, δεν ντρέπονται τέλος πάντων, και, αν το τόλμημα πάει καλά, ακολουθούν και οι υπόλοιποι.

Οι «ακτιβιστικές ομάδες» ή «συλλογικότητες» είναι ένα πετυχημένο παράδειγμα της συγκεκριμένης κατηγορίας αλλοίωσης των εννοιών, αφού ξέρουμε όλοι ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για συμμορίες.

Σε αυτό το κομμάτι ανήκει και το «η ΔΕΗ δεν πωλείται, η ΔΕΗ σώζεται», που αν υποθέσουμε ότι πιάνει τόπο ως πολιτικό επιχείρημα, μπορεί σε λίγα χρόνια να λέμε, «σώζει τις ντομάτες ένα ευρώ το κιλό».

Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να λέμε, «η θερμοκρασία αναπλαισιώθηκε Χ βαθμούς Κελσίου», στα πρότυπα του «οι συντάξεις δεν μειώθηκαν, αναπλαισιώθηκαν».

Η λέξη «κατάσχεση» δε, επί ΣΥΡΙΖΑ, βαίνει προς κατάργηση είτε μιλάμε για πρώτη κατοικία είτε για χρήματα σε λογαριασμό («Δεν είναι κατασχέσεις… Είναι αφαίρεση χρημάτων…»), άρα καταργείται γενικώς…!

Και αυτά είναι τα σχετικώς ασήμαντα. 

Υπάρχουν κι εκείνοι οι όροι με τους οποίους η κυβερνώσα Αριστερά προσπαθεί να ξαναγράψει την ιστορία…

Όπου τα ασύστολα ψέματα ονομάζονται «αυταπάτες», η επιστροφή στη Δραχμή «Σχέδιο Β», το «δεν έχω ιδέα πού πατώ και πού πηγαίνω» καθιερώνεται ως «δημιουργική ασάφεια», οι «μπαχαλάκηδες» και οι «Δεν Πληρώνω» γίνονται «αγωνιστές», οι απολυμένοι «νεκροί» κ.α.

Όλα αυτά βέβαια μπορούν να αλλάξουν…

Όσο πιο γρήγορα ξεπεράσει η Ελλάδα την περιπέτεια της κρίσης, τόσο πιο εύκολα θα αποκατασταθεί η αλήθεια και το περιεχόμενο των λέξεων.

Αρκεί να μη φτάσουμε στο σημείο να δούμε να εγκαταλείπεται και η χρήση όρων όπως «χρεοκοπία» ή «καταστροφή» και τη θέση τους να παίρνει ένα ωραιότατο «διαδικασία επανεκκίνησης»…