Αγνοώντας την Ιστορία…

Γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Υπάρχει ένα ρητό που λέει «ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό». Δεν ισχύει. Κανονικά, ό,τι δεν σε σκοτώνει, σου αφήνει κουσούρι. Το νόημα του ρητού βέβαια δεν είναι εντελώς αυθαίρετο. Όντως, όταν επιβιώνεις, π.χ., από μία ασθένεια ο οργανισμός σου βγαίνει ενισχυμένος σε αντισώματα. 

Κανείς όμως δεν θέλει να γίνει πιο δυνατός έτσι, γατί υπάρχει και αυτό που λέγεται ρίσκο. Ό,τι δεν σε σκοτώνει σε

κάνει πιο δυνατό, αφού σε πονέσει και, αν σε αφήσει ακέραιο, μπορεί να έρθει να σε σκοτώσει κάτι άλλο.

Για αυτό ανακαλύψαμε τα εμβόλια, τους κανόνες υγιεινής, τους ελέγχους τροφίμων και ένα σορό άλλα προληπτικά μέτρα. Αυτό σημαίνει πρόοδος και οι άνθρωποι το εφαρμόζουμε παντού, όχι μόνο στον τομέα της υγείας. Κανένας δεν έχει πει ότι όσο πιο πολλές φορές τρακάρουμε, τόσο καλύτεροι οδηγοί θα γίνουμε ούτε ότι ο καλύτερος μαθητής είναι εκείνος που έκανε τα περισσότερα λάθη.

Τα λάθη τα έκαναν άλλοι, παλαιότεροι, και οι νεότεροι τα μαζέψαμε και τα μετατρέψαμε σε γνώση μέσα σε βιβλία και θεωρίες, με τον ίδιο τρόπο που τον πόνο των άλλων τον μετατρέψαμε σε ιατρική έρευνα και εμβόλια. Εφαρμόζοντας και διαβάζοντας τις θεωρίες και τα βιβλία κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη χωρίς να υποφέρουμε όπως οι παλαιότεροι. Έτσι γινόταν πάντα... Η γνώση, ωστόσο, δεν φυτεύεται στο κεφάλι του μαθητή με το ζόρι. Είναι δικό του θέμα αν και πόσο θα την αφομοιώσει.

Ανάγετέ το αυτό στις κοινωνίες και δείτε, λ.χ., την Ελλάδα: Έχει περάσει επτά χρεοκοπίες από το 1821, άρα μάλλον δεν είναι πολύ καλός μαθητής. Την τελευταία φορά, δε, που στριμώχτηκε, το 2015, είπε στους Ευρωπαίους «δανείστε μου, αλλιώς αυτοκτονώ». Ό,τι τους είπε και πριν την Μικρασιατική Καταστροφή! Στην Ιστορία, λοιπόν, σίγουρα όχι καλός μαθητής… Επιβίωσε βέβαια, αλλά όχι χωρίς κόστος. Εθνικά πάθη, διχασμός, νεκροί και πρόσφυγες τότε, λουκέτα και ανεργία τώρα. Τα «κουσούρια» που λέγαμε…

Σε ένα διαφορετικό επίπεδο, κάτι παρόμοιο συμβαίνει και σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο. Λες και 70 χρόνια ειρήνης και άλλα πόσα οικονομικής ανάπτυξης ήταν πάρα πολλά για να μην τα χαλάσουμε… Δεν μπορούν φυσικά να είναι όλα ρόδινα για πάντα, αυτό που έχει σημασία όμως είναι το πώς θα αντιδράσουμε όταν θα αλλάζουν… Και πώς αντιδράσαμε;  Brexit, Τραμπ, ακραία κόμματα στα κοινοβούλια και λαϊκιστές στην εξουσία. Εσωστρέφεια στο έπακρο, ενώ η Ιστορία έχει δείξει ότι δουλεύει πολύ καλύτερα το αντίθετο…

«Έρχονται οι βάρβαροι εξ Ανατολών», θα πουν οι πιο συντηρητικοί. Ναι, αλλά πρώτα μπήκε η Λεπέν στο Ευρωκοινοβούλιο και έγινε πρωθυπουργός ο Όρμπαν. Οι «Χρυσές Αυγές» της Ευρώπης πήραν τα πάνω τους με την κρίση, όχι με το προσφυγικό. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δε, Brexit ψήφισαν μαζικά σε περιφέρειες που τους ξένους τούς έχουν δει μόνο στην τηλεόραση. Στις ΗΠΑ ήθελαν να φτιάξουν έναν τεράστιο τοίχο να μην μπαίνουν οι μετανάστες. Πού; Στις ΗΠΑ…

Ίσως όταν η πρόοδος πάψει να βασίζεται στον πόνο και τις κακουχίες, είναι θέμα χρόνου να αρχίσει να απαξιώνεται. 70 χρόνια είναι πολλά βλέπετε, οπότε ο κόσμος άρχισε να ψηφίζει «εναλλακτικά» και να φτιάχνει αντιεμβολιαστικά κινήματα. Προφανώς θέλει να πάθει για να μάθει:

Εδώ και 30 χρόνια ακούμε το «Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι», όχι μόνο στην Ελλάδα, παντού, έστω παραλλαγμένο. Μέχρι και στις ΗΠΑ πέρασε, αλλιώς δεν θα έφταναν σήμερα τα αμερικανικά στρατεύματα να φεύγουν από τη Μέση Ανατολή. Το ακούμε εδώ και 30 χρόνια, γιατί το φωνάζουν αυτοί που δεν έζησαν ψυχρό πόλεμο. Οι ΗΠΑ επενέβαιναν σκανδαλωδώς στα εσωτερικά άλλων κρατών και πριν το 1990, αλλά τότε δεν είχαν τη φήμη του «κακού» κατακτητή. Γιατί; Μήπως τότε ο υπόλοιπος κόσμος δεν είχε άποψη ή ήταν πολιτικά ανώριμος; Όχι. Απλά έβλεπε να επεμβαίνουν σε άλλα κράτη και η ΕΣΣΔ και η Κίνα, με τρόπο ακόμα χειρότερο.

Μετά έμειναν οι ΗΠΑ ως μόνη μεγάλη δύναμη να κάνουν κουμάντο και να συγκεντρώνουν τις αντιπάθειες, ο καιρός πέρασε αρκετά ώστε ο αντισυστημισμός να γίνει mainstream σε όλη τη Δύση και ο κόσμος να ξεχάσει τις «θεωρίες και τα βιβλία» που έλεγαν ποιες είναι οι εναλλακτικές… Και τώρα που οι Αμερικάνοι αποτραβιούνται, ο ίδιος κόσμος φωνάζει «γυρίστε πίσω!»

Ε, λογικά την επόμενη φορά θα είναι πιο προσεκτικός...

Μέχρι τότε, το θέμα είναι το τίμημα, το κόστος που θα πληρώσουμε για να βγούμε από όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο πιο «δυνατοί»…