Χώρα χωρίς αντιπολίτευση

Γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής


Η αντιπολίτευση είναι πολύ σημαντική για τη δημοκρατία. Τόσο σημαντική, που χωρίς την πρώτη δεν υπάρχει η δεύτερη. Στην Ελλάδα ευτυχώς υπάρχει δημοκρατία, αλλά είναι άλλο να υπάρχει κάτι και άλλο να λειτουργεί. Για να λειτουργεί η δημοκρατία μας, η αντιπολίτευση πρέπει να ασκείται.

Στη χώρα μας, λοιπόν, από τις εκλογές και μετά, δεν ασκείται αντιπολίτευση. Επί της ουσίας, η νέα κυβέρνηση δεν ελέγχεται από κανέναν. 

Σε ό,τι αφορά τα μικρά κόμματα, το ΚΚΕ ως γνωστόν δεν κάνει αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, κάνει αντίσταση στην πραγματικότητα· η Ελληνική Λύση είναι

πολύ γραφική για να ασκήσει κανονικό πολιτικό έλεγχο, αφού κινείται ανάμεσα στο «η ΝΔ μας αντιγράφει» και την αποχώρηση από το Κοινοβούλιο· όσο για το ΜΕΡΑ25, δεν είναι παρά ένα βιβλίο που μαζί με ταινία, έγινε και κόμμα: όσο θεσμικό κι αν προσπαθεί να παρουσιαστεί, ως καθαρά προσωποπαγές φέρει το χαρακτήρα του αρχηγού του, για αυτό και είναι ολόκληρο η προσωπική του ατζέντα.

Στα μεγαλύτερα, το ΚΙΝΑΛ αυτούς τους τρεις μήνες είναι σαν να μην υπάρχει, απλά. Αν ήταν άνθρωπος θα τον ψάχναμε στα τηλέφωνα να δούμε αν ζει ή αν πέθανε. Και στο τέλος, η αξιωματική αντιπολίτευση: Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει όλο και περισσότερο σαφές πως, όταν δεν είναι στο πεζοδρόμιο, απλά δεν μπορεί…

Εφόσον πια το πεζοδρόμιο είναι για αυτόν καμένο χαρτί, Θα περίμενε κανείς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας την αριστερή αντίδραση στο αίμα του, θα έβρισκε τους λόγους για να είναι ένας αντιπολιτευτικός καταπέλτης μέσα στη Βουλή. Αλλά, όχι. Τώρα έχει στο αίμα του και λίγο από τη γλύκα της εξουσίας, οπότε ο ηγέτης του έχει βγει στη γύρα για να μαζέψει νέα μέλη, την ώρα που τα στελέχη λένε όπου σταθούν «δεν ήμασταν έτοιμοι να κυβερνήσουμε», υπονοώντας ότι την επόμενη φορά θα είναι.

Αλλά δεν είναι μόνο η εσωστρέφεια το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ ως προς τον αντιπολιτευτικό του ρόλο. Το πρόβλημά του είναι πως αν δεν ανέβει στα τρακτέρ ή δεν κάνει πορείες στους δρόμους, δεν έχει πραγματική πρόταση. Αυτά τα «η ακροδεξιά κάνει κουμάντο στη κυβέρνηση» και «ο νεοφιλελευθερισμός δεν θα περάσει», αν έχουν κάποιο νόημα, είναι για κόμματα διαμαρτυρίας. Όταν υποτίθεται ότι βρίσκεσαι στον προθάλαμο να (ξανα)κυβερνήσεις, χρειάζεσαι και συναινέσεις, τις οποίες τις βρίσκεις στην κοινωνία όταν είσαι πιο θεσμικός, πιο μετριοπαθής.

Ε, η μετριοπαθής αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ είναι να εξεγείρεται όποτε κάνει τη δουλειά της η αστυνομία. Όχι όποτε δεν την κάνει καλά... Όποτε την κάνει γενικώς. Σε ένα γενικό πλαίσιο, δεν είναι ακριβώς κακό να έχει κανείς στο μικροσκόπιο την αστυνομία και μέσω αυτής να ασκεί αυστηρό έλεγχο στην εξουσία. Κακό είναι να είναι ισοπεδωτικός, κάνοντας πρακτικά αντιπολίτευση στη νομιμότητα. Κι αν πρέπει να ζήσουμε με αυτό, αφού η αλλεργία στη νομιμότητα είναι συστατικό στοιχείο της συριζαϊκής ιδεολογίας, δεν ισχύει το ίδιο για ένα σωρό άλλα πράγματα. Με άλλα λόγια, η κυβερνητική πολιτική δεν είναι μόνο η τήρηση της έννομης τάξης. Έχει πολλές άλλες πτυχές τις οποίες κάποιος πρέπει να ελέγχει.

Είναι λες και 4,5 χρόνια δεν ήταν αρκετά για να καταλάβουν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πώς λειτουργεί η δημόσια διοίκηση, ώστε να μπορούν να κάνουν μία κανονική πολιτική παρέμβαση στο κυβερνητικό έργο. Από τις 800 σελίδες του νέου αναπτυξιακού νόμου, λ.χ., μόνο για τους μεγαλοεργολάβους και το νεοφιλελευθερισμό έχουν να πουν. Αν κάποιος πολίτης δεν είναι αριστερός και περιμένει να βγάλει τα συμπεράσματά του από το δημόσιο διάλογο, λογικά θα θεωρήσει πως πρόκειται για 800 σελίδες τελειότητας.

Βλέποντας αυτά ο ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ, για ποιο λόγο ακριβώς να γίνει μέλος του κόμματος; Για να ακούει τον Α. Τσίπρα να λέει στα κομματικά συνέδρια «δεν καταλάβατε τι ψηφίσατε» και μετά να ψηφίζουν όλοι μαζί ό,τι θέλει ο αρχηγός; Όταν άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα iSYRIZA, το κόμμα έβαλε στόχο την εγγραφή 178.000 νέων μελών. Λίγες μέρες μετά, ο στόχος έγινε 100.000. Μία εβδομάδα μετά, έπεσε στις 70.000 και έτσι όπως πάει, το επόμενο συνέδριο θα μπορεί να γίνει και στην ταράτσα της Κουμουνδούρου.

Αυτά είναι μεν προβλήματα ενός κόμματος που κόντεψε να διαλύσει τη χώρα, αλλά παράλληλα η ίδια αυτή χώρα χρειάζεται και αντιπολίτευση. Και επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ κάθε μέρα που περνά επιβεβαιώνει ότι δεν θα πάψει ποτέ να είναι… ΣΥΡΙΖΑ – ακόμα και ως κυβέρνηση, άλλωστε, δεν έπαψε ποτέ να είναι εκείνο το πορτοκαλί ΚΚΕ του 4% –, μόνο στη νεκρανάσταση του ΚΙΝΑΛ μπορούμε να ελπίζουμε για ένα δεύτερο σοβαρό κόμμα. Ένα μόνο, δυστυχώς, δεν είναι αρκετό…