Φυσικές καταστροφές στην Ελλάδα: Οι ευθύνες μας και το 112

Γράφει

ο Μιχάλης Δεμερτζής

Οκτώ νεκροί και εκτεταμένες ζημιές σε σπίτια, επιχειρήσεις και καλλιέργειες είναι ο τελικός απολογισμός των πλημμυρών που έπληξαν την Εύβοια. Μετά από τέτοια καταστροφή είναι λογικό και αναμενόμενο η κυβέρνηση να δέχεται σφοδρή κριτική από την αντιπολίτευση, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ο κρατικός μηχανισμός έκανε το καλύτερο που μπορούσε. Εν έτει 2020, η

κακοκαιρία από μόνη της  δεν θα έπρεπε να αποτελεί αιτία για να υπάρχουν ανθρώπινα θύματα.

Όλη η ουσία των πολιτικών αντεγκλήσεων, όμως, είναι να οδηγούν κάπου… Η πολιτική δεν είναι φιλοσοφική αναζήτηση, όπως δεν είναι και η Βουλή πανεπιστημιακό αμφιθέατρο. Οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί μας θεωρητικά διαφωνούν ώστε να καταλήξουν τελικά σε ένα συμπέρασμα, σε μία συναίνεση, από όπου θα προκύψουν οι ανάλογες δράσεις που θα βελτιώσουν τις ζωές όλων μας. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ μετά τις μεγάλες καταστροφές των τελευταίων ετών – και όχι μόνο – στη χώρα μας… Δεν συνέβη στην περίπτωση της Μάνδρας, δεν συνέβη στο Μάτι και ούτε φαίνεται να συμβαίνει τώρα στην Εύβοια. Η ανάδειξη των περιπτωσιακών παραλήψεων μίας κυβέρνησης την ώρα της καταστροφής έχει βέβαια τη σημασία της πολιτικά, αλλά όχι πέρα από το κομματικό-μικροπολιτικό πεδίο. Όχι, όταν τα πραγματικά αίτια της καταστροφής είναι άλλα, όπως η άναρχη δόμηση και οι απαρχαιωμένες πια υποδομές, και φτάνουν σε πολύ μεγαλύτερο βάθος, όπως στην εγχώρια νοοτροπία και τον ευνουχισμό του ελληνικού κράτους από την κοινωνία του.

Τούτων λεχθέντων, δεν είναι τυχαίο ότι οι τραγωδίες από φυσικές καταστροφές στην Ελλάδα μοιάζουν όλο και περισσότερο μεταξύ τους όσο περνούν τα χρόνια. Από τις πυρκαγιές του 2007 μέχρι εκείνες του 2018 και από τη Μάνδρα έως την Εύβοια, ακόμα κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται με αυθαίρετα και οικισμούς μέσα σε δάση και πάνω σε ρέματα, αν όχι για να τους γκρεμίσει, για να δημιουργήσει έστω τις υποδομές που θα τους κάνουν ασφαλέστερους. Και το χειρότερο είναι πως η ελληνική κοινωνία έχει συμβιβαστεί με αυτό. Για την ακρίβεια, το επιδιώκει… Ίδιες καταστροφές, ίδια αίτια, ίδιο κράτος, και ας έχουμε αλλάξει πέντε διαφορετικές κυβερνήσεις. Το μόνο που αλλάζει είναι όλοι αυτοί οι παράτυποι οικισμοί που μεγαλώνουν.

Με αυτά τα δεδομένα, η σημερινή αναγωγή της υπηρεσίας επικοινωνιών έκτακτης ανάγκης, γνωστής και ως «112», σε μέτρο-πανάκεια τους βολεύει όλους. Βολεύει την κυβέρνηση, που θεσπίζοντάς το νομίζει ότι ξεμπέρδεψε, βολεύει τους Έλληνες, που περιμένουν μέχρι τελευταίας στιγμής από το κράτος να τους σώσει, και βολεύει και την (εκάστοτε) αντιπολίτευση, γιατί ποτέ ένα «112» δεν θα είναι αρκετό. Και ακριβώς επειδή τους βολεύει όλους, τώρα που η καταστροφή χτύπησε στην Εύβοια όλοι ασχολούνται με αυτό και με το γεγονός ότι η Πολιτική Προστασία δεν το χρησιμοποίησε.

Προφανώς στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούσε να λειτουργήσει η εν λόγω υπηρεσία – αν χρησιμοποιείται για να μας δώσει συγκεκριμένες οδηγίες για τον κορωνοϊό, μπορεί κάλλιστα να μας δώσει κάποιες οδηγίες και για τις πλημμύρες –, ενώ παράλληλα είναι γεγονός πως η Πολιτική Προστασία έκανε καλή δουλειά στον απεγκλωβισμό πολλών κατοίκων, μόνο που όλα αυτά στην πραγματικότητα δεν είναι κυβερνητική πολιτική. Είναι «τώρα τρέχουμε και ό,τι προλάβουμε…».  Ε, όταν τρέχεις, κάτι θα προλάβεις αλλά και κάτι θα αφήσεις, εξ ου και η ολιγωρία με το 112.

Σε κάθε περίπτωση, με τέτοια αντιμετώπιση, ακόμη και να αποφευχθεί το μοιραίο σήμερα δεν θα αποφευχθεί αύριο. Επειδή όμως μεταξύ μας όλοι ξέρουμε σε τι κράτος ζούμε και το αποδεχόμαστε 100%, αυτή την αντιμετώπιση ενθαρρύνουμε. Το αποτέλεσμα όλων αυτών από κοινωνικής άποψης είναι η μοιρολατρία και η στασιμότητα και από πολιτικής, να εκμηδενίζουμε την πολιτική πλευρά της καταστροφής και να μένουμε μόνο με την ανθρώπινη: Η κοινωνία θρηνεί και οι πολιτικοί κρίνονται από το πόσο συμπάσχουν (και, εδώ που τα λέμε, αυτό πλήρωσε σε μεγάλο βαθμό και ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές – στο Μάτι, αντί για ευαισθησία και κατανόηση, πουλούσε «ηθικό πλεονέκτημα»). Για προληπτικά μέτρα, φυσικά, κανένας λόγος από κανέναν…

Εν κατακλείδι, στην Ελλάδα κάποια στιγμή θα ξαναβρέξει, θα πλημμυρίσουν πάλι ρέματα, θα πάρουν φωτιά δάση, θα υποχωρήσουν μαλακά εδάφη, θα κατέβουν τόνοι λάσπης στη θάλασσα… Αυτά είναι πράγματα δεδομένα. Δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε, είναι φυσικά φαινόμενα.

Ξέρετε τι δεν είναι φυσικό φαινόμενο; Σπίτια μέσα σε πεύκα, μπαζωμένα ρέματα, χαμένες ζωές από φωτιές και λάσπες και ένα ακίνητο κράτος. Αυτά, μπορούν να αλλάξουν…