ΕΥΑερα: «Στοιχηματίζοντας ηρωϊκά…»

Γράφει
η Εύα Τσαροπούλου

Την καθημερινή μου περιπλάνηση στους σταθμούς του μετρό, εδώ και λίγο καιρό βαραίνουν τα βλέμματα των «μικρών ηρώων».

Παιδιά από πέντε μικρές, «άγονες» γωνιές της Ελλάδας, προσπαθούν να διηγηθούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, τα εμπόδια και τους περιορισμούς τους, σε μία δύσκολη καθημερινότητα, τόσο γι’ αυτά, όσο και για τους γονείς, αλλά και τους δασκάλους τους.

Παιδιά, που οι φωτογραφίες τους έχουν γίνει αφίσα

και έχουν κρεμαστεί σε κάθε γωνιά της πόλης, με κοιτούν με βλέμμα 50Χ50, υπενθυμίζοντάς μου την ύπαρξή τους, σε αυτές τις πέντε απομακρυσμένες γωνίτσες της πατρίδας μου.

Μιλώντας μου για το μικρό-μεγάλο όνειρό τους, που είναι να ταξιδέψουν μέχρι την πρωτεύουσα, για να δουν όλα αυτά που εγώ προσπερνάω καθημερινά αδιάφορη, γιατί τα έχω δεδομένα. Εδώ, δίπλα μου. Για τούτα τα μικρά παιδιά, όλα αυτά τα δικά μου δεδομένα είναι μέρος ενός τεράστιου ταξιδιού, που δεν έχουν την πολυτέλεια να κάνουν.

Αυτοκολακεύομαι να πιστεύω ότι είμαι ένας ευαίσθητος άνθρωπος· μέχρι εδώ, όλα αυτά θα με συγκινούσαν απίστευτα. Ωστόσο, είναι εκείνη η μία μεριά κάθε μίας απ’ αυτές τις αφίσες, που δεν με αφήνει να δακρύσω. Εκείνη η γωνίτσα όπου, με πηχυαίους τίτλους, αναγράφεται το όνομα της «φιλάνθρωπης» εταιρείας, που διαφημίζει ότι ανέλαβε να γίνει χορηγός του ονείρου καθενός απ’ αυτά τα παιδιά.

Στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής της ευθύνης, δίνει μέρος των κερδών της για να καταφέρουν αυτά τα παιδιά να ταξιδέψουν στην Αθήνα και να ξεναγηθούν στους αρχαιολογικούς χώρους, ως εξωσχολική εκπαιδευτική δραστηριότητα, την οποία δεν υπάρχει η δυνατότητα να έχουν στα μικρά μέρη που ζουν.

Εγώ, για να πω την αλήθεια, έχω τις επιφυλάξεις μου αναφορικά με τη «φιλανθρωπία». Τη θεωρώ οξύμωρη από τη φύση της. Δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η αναγνώριση ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι «κατώτεροι» από μας, μόνο και μόνο επειδή έχουν χάσει κάποια πράγματα που για μας είναι αυτονόητα, όπως η δουλειά, το εισόδημα, το σπίτι, ακόμα και η πατρίδα. 

Κατ’ επέκταση, είναι η αποδοχή μιας ανισότητας, που δεν είναι διόλου φυσική και για την οποία, μπορεί να είμαστε και υπεύθυνοι, κατά μία έννοια. Η ανθρώπινη φύση, εξάλλου, είναι αποδεδειγμένα άπληστη, άσε που ανεχόμαστε καταστάσεις να συμβαίνουν και αυτή την ανοχή μας τη δείχνουμε με τη σιωπή μας. Οπότε, με το να κάνουμε «φιλανθρωπίες», είναι σαν να βάζουμε τον εαυτό μας σε μία μερίδα λίγων, καλύτερων και πιο ευνοημένων και προκειμένου να εξιλεωθούμε γι’ αυτή μας την «τύχη», δίνουμε και κάτι στους άλλους, τους κατώτερους, τους άτυχους. Θα μου πεις, έχουμε εκπαιδευτεί γι’ αυτό· οι χριστιανοί ανέκαθεν έδιναν τον οβολό τους, προκειμένου να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους…

Κάτι με «εξαγορά» μου μοιάζει όλο αυτό και σίγουρα δεν μου φαίνεται πολύ κανονικό…

Αν για τη φιλανθρωπία κρατώ μικρό καλάθι, δεν αισθάνομαι καθόλου έτσι για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Τη θεωρώ μία καθαρά λογική συνέπεια του ότι οι επιχειρήσεις είναι απόλυτα δεμένες με το κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται. Το επηρεάζουν και επηρεάζονται απ’ αυτό, άρα, οφείλουν να αναγνωρίζουν τις ευθύνες που τους αναλογούν σε αυτή τη διάδραση. Είναι μόνο προς το συμφέρον τους να συμμετέχουν ανάλογα στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής, ακόμα κι αν δεν το βαφτίσουμε «ευθύνη» αυτό. Είναι μία win winκατάσταση, την οποία ουδείς έχει λόγο να αρνηθεί.

Όλα καλά λοιπόν κι αν διαφωνώ με τη μία προσέγγιση, μπορώ να βρω το δρόμο μου μέσα απ’ την άλλη. Θα μπορούσα ίσως να συμμετάσχω κι εγώ στη φιέστα που διοργανώθηκε στο νεοαποκτηθέν πολιτιστικό παιδί μας, εκεί κάτω στην παραλιακή, προκειμένου να χαιρετίσω, ομού με όλους τους υπόλοιπους συγκινημένους συμπολίτες μου τη δράση αυτή της μεγάλης διαδικτυακής εταιρείας που, αποφάσισε να δώσει μέρος των κερδών της προς το σκοπό αυτό.

Θα μπορούσα, αλλά δεν μπορώ στ’ αλήθεια! 

Με σταματάει το γεγονός ότι τα κέρδη της εταιρείας προέρχονται ξεκάθαρα και δηλωμένα από τζόγο! 

Δεν είναι ότι η έννοια του τζόγου, αυτή καθ’ αυτή, με ενοχλεί.

Ποιος είναι εκείνος, άλλωστε, που δεν «τζογάρει», έστω και λίγο στη ζωή του; Μα η ίδια η ζωή είναι ένας καθημερινός τζόγος, το έχουμε μάθει από μωρά αυτό, αφού μεγαλώσαμε και χρησιμοποιούμε καθημερινά, στερεότυπα που παραδέχονται τη μάνα του, την Τύχη: «Ο γάμος είναι λαχείο», «Θα γυρίσει ο τροχός…», «Μην σου τύχει…», «Γερό και τυχερό να είναι», «Λίγη τύχη να είχαμε», «Ποτέ δεν ξέρεις σε ποιον θα πέσεις…», «Αν έχεις τύχη διάβαινε…» και τόσα άλλα…

Από την εποχή του Ηρακλή ακόμα, πάντα υπήρχαν επιλογές και ποτέ οι άνθρωποι δεν ήξεραν ποιο θα ήταν το αποτέλεσμά τους, αν δεν τις έκαναν. Ένα μεγάλο στοίχημα είναι η ζωή, έτσι δεν λέμε;

Σύμφωνοι, αλλά όλα τα πράγματα έχουν τις κόκκινες γραμμές τους. 

Φτάνει ένα σημείο που, αν το περάσεις, δεν μπορείς πια να συμφωνείς. Έτσι κι εδώ για μένα.

Η εικόνα ενός μικρού κοριτσιού, καθισμένου στην ασβεστωμένη πεζούλα του νησιού του, που με κοιτάζει με τα μάτια λυπημένα, ενώ διαγώνια δίπλα του υπάρχει, με τεράστια γράμματα, η ονομασία της εταιρείας στοιχημάτων που «φροντίζει» να του πάρει τη λύπη απ’ τα μάτια, μου μοιάζει όχι μόνο παράλογη, αλλά και κακόγουστη!

Αναρωτιέμαι ποιος ιθύνων διαφημιστικός νους έφτιαξε μία τέτοια καμπάνια και από πόσους πέρασε για να εγκριθεί.

Ο νόμος περί της ρύθμισης των τυχερών παιγνίων αναφέρει ρητώς, στο άρθρο 9, ότι «οι ανήλικοι απαγορεύεται να έχουν πρόσβαση σε χώρους όπου διεξάγονται τυχερά παίγνια και οι κάτοχοι αδειών, οι φορείς εκμετάλλευσης, διεξαγωγής και λειτουργίας τυχερών παιγνίων, οι υπεύθυνοι λειτουργίας, οι υπάλληλοι των καταστημάτων, καθώς και όσοι ασκούν, μόνιμα ή προσωρινά, εποπτεία στους χώρους όπου λειτουργούν παιγνιομηχανήματα τυχερών παιγνίων, υποχρεούνται να απαγορεύουν στους ανήλικους την είσοδο και την παραμονή στους χώρους αυτούς. Υποχρεούνται, επίσης, να αναρτούν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό των καταστημάτων, σήμανση απαγόρευσης για την είσοδο ανηλίκων.»

Απαγορεύονται όλα τα παραπάνω, αλλά είναι εντάξει να χρησιμοποιείται η φωτογραφία ενός παιδιού ή και τα ίδια τα παιδιά για να διαφημίζουν μία εταιρεία στοιχημάτων, έστω για το καλό έργο αυτής; Εδώ ο νόμος περί προστασίας ανηλίκων δεν έχει τίποτα να πει; Ή οι τόσο μεγάλες αφίσες περνούν εντελώς απαρατήρητες; 

Για να συζητήσουμε λιγάκι και το «καλό της έργο» δηλαδή, να το θέσω διαφορετικά:

Προτροπή σε τζόγο μόνο και μόνο επειδή πριμοδοτείται με ταυτόχρονη παροχή καλής δικαιολογίας προς τούτο, δεν το θεωρώ ιδιαίτερα «καλό έργο».

Ένα μόλις χρόνο πριν, γινόταν μεγάλος ντόρος γύρω απ’ το όνομα της συγκεκριμένης εταιρείας, που τζιράριζε εκατομμύρια από στοιχήματα στη χώρα, λειτουργώντας ανεξέλεγκτα, ως «εξωχώρια», με έδρα τη Μάλτα, το Κουρασάο, τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους και με τις επίσημες αρχές να αδυνατούν να εξακριβώσουν οτιδήποτε αφορά τη δράση της και τους τεράστιους τζίρους της. 

Έγινε τότε λόγος για συμμετοχή της στα «Panama Papers» και η κρατική ανησυχία εστίασε στο προφανές: Φοροδιαφυγή, αφού με τόσο μεγάλους τζίρους, μόλις ένα ελάχιστο ποσοστό μερικών χιλιάδων αποδιδόταν στο κράτος, για να του κλείσει το στόμα. Κι άντε μετά να διαχειριστείς μία τέτοια υπόθεση, όταν δεν ξέρεις αν και σε ποιες ακριβώς διατάξεις της ελληνικής ποινικής νομοθεσίας εμπίπτουν.

Αν, ελέω του νόμου Ν. 4002/2011 του κ. Βενιζέλου και με την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων να κοιμάται το μακάριο ύπνο της, αυτοί που χθες έπαιζαν κυνηγητό με τη Δικαιοσύνη, σήμερα είναι ομοτράπεζοι των κυνηγών τους στις μεγάλες φιέστες, εγώ –ως απολύτως αναρμόδια να κρίνω πράγματα που δεν ξέρω- δικαιούμαι ωστόσο, να φωνάζω ότι το να χρησιμοποιείς παιδιά για να «εξιλεωθείς» για όσα κάνεις, είναι ανήθικο! 

Και εξίσου αναποτελεσματικό όσο και ο οβολός του χριστιανού, που δεν θα του αγοράσει ποτέ μια γωνιά στον παράδεισο, ακόμα κι αν αυτός τελικώς υπάρχει!

Επιπλέον, λυπάμαι για τους γονείς, αλλά και για τους εκπαιδευτικούς, που άφησαν τα παιδιά αυτά να γίνουν βορά μιας αμφίβολης δημοσιότητας, έναντι πινακίου φακής· ενός εισιτηρίου για την Αθήνα και μιας υπόσχεσης ότι κάποιος «φιλάνθρωπος», θα φροντίσει ίσως κάποτε να σπουδάσουν.

Για τούτο το τελευταίο βέβαια, έχουν μια καλή δικαιολογία: Εναπόθεσαν στους φιλάνθρωπους την ελπίδα τους να κάνουν για αυτούς αυτό που όφειλε να κάνει το κράτος, από τους φόρους που του πληρώνουν από καταβολής της ύπαρξής τους.

Ταυτόχρονα, αποδέχτηκαν την πιο επαίσχυντη πλευρά της φιλανθρωπίας: Την ανισότητά τους.

Στήσανε τα παιδιά τους μπροστά σε ένα φακό αθλιότητας, όπου κάποιος φρόντισε να αποτυπώσει τη μιζέρια της αποδοχής μιας κατωτερότητας που δεν είναι καθόλου η φυσική τους κατάσταση, αφού κάποιοι άλλοι φρόντισαν γι’ αυτήν εντέχνως και πολλαπλώς.

Αυτοί οι ίδιοι άλλοι, που –αφού τους έγδυσαν, τους ξάφρισαν και τους άφησαν νηστικούς, αφού τους έκαναν θύματα της κρίσης- σήμερα τους απλώνουν το χέρι, δήθεν βοηθώντας τους.

Άλλοι, πρώτα τους έκοψαν μισθούς και συντάξεις και τώρα τους δίνουν προνοιακά επιδόματα. Άλλοι, που τόσα χρόνια έπιναν στην υγειά του κορόϊδου, τώρα φροντίζουν να τους εξασφαλίσουν ένα εισιτήριο, για να δούνε ότι υπάρχει και κόσμος που ζει «αλλιώς»…

Και τι γίνεται στ’ αλήθεια με την εταιρική κοινωνική ευθύνη; Από εκεί που ήταν μια λογική συνέπεια της διάδρασης των επιχειρήσεων με το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται, τώρα μετατράπηκε σε λογιστική συνέπεια, αφού μερικοί αμαυρώνουν τους ορισμούς, αλλά και τις προθέσεις των άλλων, προσθέτοντας και αφαιρώντας νούμερα, πολλαπλασιάζοντας την καχυποψία και διαιρώντας την εμπιστοσύνη της κοινωνίας απέναντι σε όλους.

Κάθε μέρα που κατεβαίνω στο μετρό και βλέπω όλες τούτες τις τεράστιες αφίσες, διαπιστώνω πως δεν είναι η άγονη γραμμή το πρόβλημα που έχουν τούτα τα παιδιά, που τα βάφτισαν «μικρούς ήρωες» για να είναι πιασάρικο το σλόγκαν…

Αν είναι «μικροί ήρωες» είναι διότι, δυστυχώς, πληρώνουν την ανοησία των γονιών τους, την απρονοησία και την ανικανότητα του κράτους, όλα μαζί καλή ευκαιρία εκμετάλλευσης των επιτήδειων στοιχηματζήδων, για τους οποίους δεν είναι παρά μόνο ένα στοίχημα παραπάνω…

Eminem Lose Yourself Instrumental

https://www.youtube.com/watch?v=SnJ1T6vV-x8