Δίψα ελευθερίας, θρύλοι και αλήθειες

Γράφει

ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

Το έχω γράψει πολλές φορές ότι ιστορία χωρίς παραμύθι δεν υπάρχει. Ιστορία χωρίς θρύλους δεν υπάρχει. Ιστορία χωρίς υπερβολική… υπερβολή δεν γίνεται. Πολύ περισσότερο στα καθ’ ημάς που ούτως ή άλλως είμαστε χώρα και της υπερβολής και του παραμυθιού.

Αυτό λοιπόν, είναι μοιραίο. Μοιραία κι η ιστορία μας είναι γεμάτη μύθους και θρύλους. Μοιραία κι όσοι

τους επισημαίνουμε χαρακτηριζόμαστε εθνομηδενιστές ή αρνησιπάτριδες ή και…κομμουνιστές από τους απόλυτους γνώστες της αλήθειας ή άλλως αληθοκράτορες.

Προσέξτε: Ο κορυφαίος μύθος της ελληνικής επανάστασης του 1821, αφορά την ημερομηνία του. Ότι, δήθεν, έγινε την 25^η Μαρτίου στην Αγία Λαύρα, όπου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το επαναστατικό λάβαρο.

Μα δεν είναι έτσι. Αφενός επειδή ό ίδιος ο Παλαιών Πατρών Γερμανός αναφέρει ότι εκείνη την ημέρα του 1821 βρισκόταν στη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο) αλλά κι επειδή σιγά σιγά εμφανίζονται δημοσίως οι άκρες του νήματος που οδηγούν στην αλήθεια.

Ακούστε: Δεν θα σταθώ σε κανέναν παλαιότερο ή σύγχρονο συγγραφέα, ιστορικό ή ιστοριοδίφη. Ούτε στον Κορδάτο, ούτε στον Ραφαηλίδη, ούτε στον Σκαρίμπα ή τον Παναγόπουλο. Αλλά θα σταθώ στο πιο αναγνωρισμένο έργο, την «Ιστορία του ελληνικού έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών.

Αναφέρει:: «Για την έναρξη του Αγώνος είχε δημιουργηθή πολύ νωρίς και είχε επικρατήσει ο θρύλος της 25ης Μαρτίου και της Αγίας Λαύρας. Σύμφωνα μ’ αυτόν, στις 25 Μαρτίου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, αφού ύψωσε στην Αγία Λαύρα το λάβαρο της μονής που είχε χρυσοκεντημένη την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όρκισε σ’ αυτό τα παλικάρια και τα οδήγησε στην επίθεση εναντίον των Τούρκων. Η ιστορική όμως αλήθεια απέχει πολύ από τον θρύλο. Ούτε στις 25 Μαρτίου αλλά ούτε και στις 21 που έγινε η πρώτη πολεμική επιχείρηση βρισκόταν κανείς στην Αγία Λαύρα».

Η αλήθεια είναι ότι την έναρξη της επανάστασης την διεκδικούν η Αρεόπολη, τα Καλάβρυτα, το Αίγιο κι η Καλαμάτα. Στις 17, 21,22 και 23 Μαρτίου αντιστοίχως. Ακόμη κι η Μολδοβαχία. Αλλά αυτά μένουν μακριά από την αλήθεια που επέβαλλε το 1838 ο Όθωνας, μαζί με τον  θρησκόληπτο (αλλά και τοκογλύφο-αρχαιοκάπηλο) Μακρυγιάννη (φίλο και κουμπάρος του Όθωνα τότε) αλλά κι οι υποτακτικοί εκείνης της εποχής πουν ήθελαν πάση θυσία να «ταυτίσουν» την εκκλησία με την επανάσταση. Ίσως για να ξεχαστεί η αφορισμός των επαναστατών… αλλά και να ενισχύσει ο Βαυαρός μονάρχης το ορθόδοξο προφίλ του. Στην πορεία η σχετική εικασία ενισχύθηκε από εξαιρετικούς πίνακες ζωγραφικής, όπως εκείνον του Θεοδώρου Βρυζάκη (άνω).

Οτιδήποτε αληθινό,  λοιπόν, που δεν συμβάδιζε με τις επιδιώξεις της εκκλησίας, ψοφοδεών πολιτικών αλλά και όσων ήθελαν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο, χαρακτηριζόταν ότι εκπορεύεται από αντίχριστους ή απάτριδες! Και «θαβόταν» για να μη αναδυθεί στην επιφάνεια. Έτσι, τιμάμε σήμερα ως ήρωα τον Μιαούλη, λησμονώντας ότι έκαψε τον ελληνικό στόλο στον Πόρο για να εκδικηθεί τον Καποδίστρια που δεν του έδινε λεφτά κι αξιώματα. Τιμάμε ως ήρωα τον Μακρυγιάννη, λησμονώντας ή παραβλέποντας ότι ήταν ο …ταμίας του μέρους του εμφυλίου που είχε τα χρήματα των δανείων που διασπαθίστηκαν ή παραγνωρίζοντας ότι ασκούσε τοκογλυφία με τον Κωλέττη και βρέθηκε κάτοχος όλης της περιοχής πέριξ της Ακρόπολης! Μιλάμε για «Κρυφό σχολειό», που ήταν εφεύρημα της  εκκλησίας αφού ο Τούρκος δεν κυνήγησε τα ελληνικά γράμματα. Απόδειξη ότι στο Φανάρι υπήρχε η μεγάλη του γένους σχολή, στη Χίο ο Κοραής είχε την περίφημη ακαδημία του, στα Γιάννινα σπουδαία σχολεία  και γενικά  παντού υπήρχαν σχολεία αναλόγως της προόδου μιας περιοχής.

Να πούμε κι αυτό. Ελάχιστοι νεοέλληνες το γνωρίζουν: Ένα χρόνο μετά την επανάσταση του Μαρτίου του 1821, χιλιάδες Έλληνες (περισσότεροι από 2 χιλιάδες) εκστράτευσαν στον Λίβανο για να τον ελευθερώσουν προκειμένου μετά να βοηθούσαν τον ελληνικό πόλεμο …200 χιλιάδες Λιβανέζοι! Όμως, φτάνοντας στη Συρία, αυτό το στράτευμα –ανήμερα της 25^ης Μαρτίου- λεηλάτησε ότι βρήκε μπροστά του. Έκλεψαν, κατέστρεψαν, βίασαν! Έχουμε μάθει κάτι περί τούτου; Άκρα του τάφου σιωπή! Πολύ περισσότερο στη διδακτέα ύλη…

Ακούστε τι γράφει, πάλι η ιστορία του ελληνικού έθνους:   «Επιστρέφοντας οι οπλοφόροι αυτοί προσέγγισαν την Κύπρο, όπου άρπαξαν τροφές και ζώα, με αποτέλεσμα να τρομοκρατήσουν Τούρκους και Έλληνες κατοίκους, έπιασαν στα παράλια της Κιλικίας ένα αυστριακό καράβι γεμάτο χρυσοΰφαντα υφάσματα του Χαλεπίου και άλλα συριακά χειροτεχνήματα και ξαναγύρισαν άδοξα στην Ελλάδα. Με τέτοιες απερίσκεπτες επιχειρήσεις κατατριβόταν η ελληνική αυτή δύναμη, ενώ ο εχθρός έδινε συντονισμένα και μεθοδικά τα τελευταία πλήγματα εναντίον του Μεσολογγίου. Ήταν τότε που από το Ιόνιο ακουγόταν η κραυγή «Βάστα, καημένο Μεσολόγγι, βάστα»…

Κάτι τελευταίο. Στον Μάρτιο του 1821, όποια ημερομηνία κι αν θέλει κάποιος να επιλέξει ή να γιορτάσει ή να τιμήσει, υπήρχε το ιδεώδες της ελευθερίας, η δίψα γι αυτή. Ένα ιδεώδες που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ! Ένα ιδεώδες που δεν μπορούμε στις μέρες μας να το ταυτίζουμε με ιδεολογίες ανελεύθερες κι απάνθρωπες.

Όπως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την ελευθερία για την οποία πολεμήσαμε, την απεμπολήσαμε το 1821, σπαρασσόμενοι στις εμφύλιες διαμάχες που είχαν καταστήσει θνησιγενή την επανάσταση. Άλλο πονεμένο κεφάλαιο αυτό. Με πολλές προσπάθειες να μένει «κρυμμένο»…

Μέχρι που οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, μας απελευθέρωσαν με το Ναβαρίνο για τους δικούς τους λόγους… Ούτε την απελευθέρωση γιορτάζουμε… Προφανώς επειδή δεν συμμετείχαν παππάδες ή πολιτκάντηδες δίπλα στους  Κόδρινγκτον, Δεριγνί και Χέιδεν…