ΕΥΑερα: «Το αίμα... επί τα τέκνα ημών»

Γράφει
η Εύα Τσαροπούλου

Τις προηγούμενες μέρες τη δημοσιότητα απασχόλησε ο θάνατος του μόλις πεντέμιση μηνών βρέφους, από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια έντονου καυγά μεταξύ των γονιών του. 

Το άτυχο βρέφος κρατούσε στα χέρια της η μητέρα του, την ώρα που ο πατέρας του εκσφενδόνιζε εναντίον της το κινητό του, με αποτέλεσμα να χτυπηθεί στο κεφάλι και να εκπνεύσει λίγες ώρες μετά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο.

Το περιστατικό διαδραματίστηκε στην Κρήτη και ολοκληρώθηκε με

την κηδεία του βρέφους την Τρίτη που μας πέρασε, στον Άγιο Γεώργιο της Σητείας.

Ο πατέρας αφέθηκε ελεύθερος, με εγγύηση 20.000 ευρώ και τον περιορισμό να μην βγει απ' τη χώρα μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης και το πρώτο που έσπευσε να κάνει ήταν να κοινοποιήσει -μέσω της δικηγόρου του- έκκληση προς τον κόσμο να τους αφήσει να κλάψουν με την ησυχία τους το παιδί τους, μετά την τραγωδία που τους “συνέβη”, αντί να τους κάνουν βορά στα στόματα των κακών δημοσιογράφων που “αυτοσχεδιάζουν”, “παραπληροφορούν” και “εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο προς όφελος των ΜΜΕ” .

Ένα ακόμα “τυχαίο” θύμα ενδοοικογενειακής βίας, μία ακόμα “παράπλευρη απώλεια”, από τις τόσες και τόσες που υπάρχουν καθημερινά και απλώς δεν γίνονται θέμα προς αυτοσχεδίαση ή παραπληροφόρηση ή εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου προς όφελος των ΜΜΕ…

Αν δεν ήταν εξαιρετικά τραγικό, μέχρι και “τυχερό” θα μπορούσαμε να πούμε αυτό το μωρό, που δεν πρόλαβε να μεγαλώσει μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον και να ζήσει ακόμα χειρότερες κακοποιήσεις, πριν το μεγάλο “κακό”…

Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό. Δεν διαλέγει κοινωνικές τάξεις και δεν γνωρίζει διαπολιτισμικές διακρίσεις. Στην Ελλάδα, τα καταγεγραμμένα στοιχεία αναφέρουν ότι το ποσοστό βίας μέσα στην οικογένεια φτάνει μέχρι και το 31%, χωρίς να μπορεί όμως να δοθεί η πραγματική διάσταση του προβλήματος, αφού μόνο ένα στα είκοσι περιστατικά καταγγέλλονται στην Αστυνομία.

Το συντριπτικό ποσοστό των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας είναι, φυσικά, γυναίκες, για λόγους που πολλές φορές έχουν αναλυθεί και άπτονται, κατά βάση, στην εφαρμογή όλων των “κακών” στερεότυπων που έχουμε απ' τη γέννησή μας μέχρι τα στερνά μας.

Ωστόσο, σε τέτοιες καταστάσεις, είναι προφανές ότι δεν υποφέρουν μόνο οι γυναίκες, αλλά και τα παιδιά τους, είτε επειδή γίνονται μάρτυρες σε σκηνές βίας, είτε ως θύματα της ίδιας της βίας. Οι έρευνες λένε πως παιδιά, των οποίων η μητέρα κακοποιείται από τον πατέρα/σύντροφο, είναι και τα ίδια θύματα λεκτικής, σωματικής, ψυχολογικής ή σεξουαλικής κακοποίησης. Μάλιστα, πολλές φορές αυτά συμβαίνουν στα παιδιά, όχι μόνο απ' τον πατέρα τους, αλλά και από την ίδια, την κακοποιημένη μητέρα τους.

Αυτά τα παιδιά, που δεν είναι τόσο “τυχερά” όσο αυτό το βρέφος, ώστε να βγαίνουν μια και καλή απ' τη μιζέρια τους, στην καλύτερη περίπτωση εμφανίζουν ψυχοσωματικά προβλήματα και πολλές διαταραχές, ξεκινώντας με την πιο απλή, τη νυχτερινή ενούρηση, φτάνοντας μέχρι και την απόπειρα αυτοκτονίας. Έχει αποδειχτεί ότι είναι επιρρεπή στην παραβατικότητα και πολλές φορές, μεγαλώνοντας γίνονται τα ίδια “δράστες”, μεταφέροντας τα συμπεριφορικά παραδείγματα των γονιών τους στον ενήλικο βίο τους και στο συζυγικό τους ρόλο. Έτσι, ως γονείς πλέον, τα παιδιά που έχουν υποστεί βία, έχουν τάση για βίαιη συμπεριφορά και μεγάλη δυσκολία στην προσαρμογή σε μία φυσιολογική οικογενειακή ζωή.

Κι έτσι ο φαύλος κύκλος της κακοποίησης συνεχίζεται, λες και όλα τα συναισθήματα και αναμνήσεις απ' την παιδική τους ηλικία να έχουν εξαφανιστεί ως διά μαγείας!

Ενδεχομένως, υπάρχει μια καλή δικαιολογία για μία τέτοια “εξαφάνιση”: Όσα δεν τα αντέχει ο ανθρώπινος εγκέφαλος, τα απορρίπτει, αποσυνδέεται απ' αυτά. Δεν ξέρω αν αυτό συνοδεύεται και από αποσπασματικές αναμνήσεις, ωστόσο μοιάζει πως αυτό το τείχος άμυνας, που σηκώνει ένα παιδί, προκειμένου να προστατεύσει τον εαυτό του απ' το κακό που βιώνει, λειτουργεί αρνητικά τελικώς στην ενήλικη ζωή του, αφού το κάνει έναν εντελώς άλλο άνθρωπο.

Διόλου δύσκολο να αντιληφθεί κανείς πώς η κακοποίηση σε κάνει έναν εντελώς άλλο άνθρωπο!

Δεν ξέρω τι μπορεί να προτιμάμε: Να ξεχάσουμε αυτά που μας συνέβησαν και μας πόνεσαν όταν ήμασταν παιδιά, με κίνδυνο να τα αναβιώσουμε ως θύτες-γονείς στην ενήλικη ζωή μας ή να θυμόμαστε όλες τις οδυνηρές λεπτομέρειες, βιώνοντας πολλές φορές ξανά και ξανά τον πόνο ή τη φρίκη, αναζητώντας στην ενήλικη ζωή μας πιο ήρεμες, πιο αρμονικές καταστάσεις;

Η περίπτωση της Κρήτης, έχει ακόμα πολλά κενά στην ιστορία της για τον ψυχολόγο του μέλλοντος, που σίγουρα θα έρθουν στο φως την περίοδο της δίκης, απ' τους κακούς δημοσιογράφους που θα εκμεταλλευτούν, ακόμα μία φορά, τον ανθρώπινο πόνο, προς όφελος των ΜΜΕ. Αλλά μέχρι τότε, εγώ που δεν είμαι ψυχολόγος, ούτε δικηγόρος, αλλά είμαι μέλος αυτής της κοινωνίας, μέσα στην οποία σκάνε σαν μπουγελόφουσκες όλες αυτές οι ειδήσεις κάθε μέρα, κάνω μερικές υποθέσεις:

Ο 52χρονος πα“τέρας”, μέσα απ' τη βίαιη συμπεριφορά και τον αυταρχισμό που επέδειξε, μοιάζει να επιβεβαίωσε τη δύναμή του και την ικανότητά του να επιβληθεί, μάλλον αποδεικνύοντας παράλληλα πόση χαμηλή αυτοεκτίμηση στ' αλήθεια έχει. Με 22 χρόνια διαφορά απ' τη σύντροφό του, πιθανότατα οπαδός του παραδοσιακού ρόλου, που θέλει τον άνδρα στην οικογένεια να υπερέχει και να έχει πάντα δίκιο, όπως δείχνει και η επιστολή της δικηγόρου του, δεν παραδέχεται, φυσικά, τη βιαιότητά του. Αν το παιδί δεν είχε καταλήξει, ώστε να εισπράξει την κοινωνική κατακραυγή, δεν θα είχε αντιληφθεί καν τις συνέπειες της πράξης του, χωρίς να είμαι απολύτως βέβαιη ότι και τώρα τις έχει αντιληφθεί. Κι αν το έχει κάνει, σίγουρα οι ευθύνες θα αποδοθούν στην "κακιά στιγμή", στο αλκοόλ, στα οικονομικά προβλήματα ή στην προκλητική συμπεριφορά της συντρόφου του. Όλοι οι άλλοι φταίνε, εκτός απ' αυτόν…

Αν ο πατέρας είναι εύκολο να «σκαναριστεί», η συμπεριφορά της 30χρονης μητέρας, η οποία, όπως φαίνεται απ' την επιστολή, παραμένει ακόμα στο ίδιο σπίτι και στην ίδια κατάσταση, πώς μπορεί να εξηγηθεί; 

Μέσα από τα ανόητα στερεότυπα που λένε πως “η γυναίκα κρατάει την οικογένεια ενωμένη”, πως ο ρόλος της είναι δίπλα στον άντρα και αφέντη της και πώς πρέπει να ανέχεται τον εξευτελισμό και τη βιαιότητά του παθητικά, προσπαθώντας να μην του δίνει αφορμές! 

Μπορεί να νιώθει ξεκρέμαστη χωρίς αυτόν, μπορεί να μην έχει αναλάβει ποτέ της ευθύνες ή πρωτοβουλίες, μπορεί να προέρχεται από ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου και ως παιδί έχει υποστεί βία, ίσως αισθάνεται πως δεν μπορεί να απευθυνθεί πουθενά για βοήθεια, αφού δεν θα τη στηρίξει ούτε η οικογένειά της, που σε ένα τόσο κλειστό επαρχιακό περιβάλλον, σίγουρα δεν θα την επιβραβεύσει αν φύγει απ' τον τύραννό της.

Μα το χειρότερο, μπορεί να αισθάνεται ότι φταίει η ίδια για την κακή συμπεριφορά του συντρόφου της, που οδήγησε στο θάνατο του παιδιού της. Ότι είναι υπεύθυνη γιατί δεν έκανε ό,τι έπρεπε για να “αξίζει” την αγάπη του, την εκτίμησή του, ενδεχομένως ότι τον προκάλεσε κιόλας και πως αν αλλάξει η δική της συμπεριφορά, όλα θα αλλάξουν προς το καλύτερο γιατί εκείνος μια χαρά τα κάνει όλα και εκείνη φταίει…

Η ενοχή των θυμάτων είναι ο καλύτερος σύμμαχος για τους θύτες τους…

Ένα μωρό έχασε τη ζωή του.

Εκατοντάδες παιδιά, για τα οποία δεν μαθαίνουμε ποτέ τίποτα, χάνουν -στην καλύτερη περίπτωση- τον εαυτό τους κάθε μέρα, σε όλα τα μέρη αυτής της γης.

Ως κοινωνία, δύσκολα κατανοούμε τον κύκλο της βίας, για να μπορούμε να διδάξουμε και τους τρόπους αποφυγής της. Πολλές φορές, είμαστε εμείς, η ίδια η κοινωνία, που προετοιμάζουμε μικρά ή μεγάλα εγκλήματα, τα οποία ο δράστης απλώς έρχεται να τα εκτελέσει…

Σε προσωπικό επίπεδο, αρνούμαστε να δούμε πιο μακριά, θεωρώντας ότι η ήπια, λεκτική βία επιτρέπεται να έχει θέση στην καθημερινότητά μας, αφού άνθρωποι είμαστε και “τυχαίνει”.

Δικαιολογούμε τον εαυτό μας ή το σύντροφό μας για τα νεύρα μας, που μπορεί να οφείλονται στα άσχημα οικονομικά μας, σε μια δύσκολη μέρα στη δουλειά, στο λίγο παραπάνω αλκοόλ και πάντως, σε παράγοντες που είναι εξωγενείς και σίγουρα δεν θα τους αφήσουμε ποτέ να παρεκτραπούν, ώστε να μας φέρουν σε δύσκολη θέση, παραβλέποντας το πόσο μέσα είμαστε ήδη στη δύσκολη θέση…

Ο προσωπικός έλεγχος χάνεται πάρα πολύ εύκολα κι αυτό είναι μια ιδέα, με την οποία δεν είμαστε εξοικειωμένοι. Όπως και το ότι είναι ένας δρόμος που δεν έχει πισωγύρισμα…

Μέσα σε όλα, η ψευδαίσθηση ότι όλα μπορούν να αλλάξουν με το μαγικό ραβδάκι της νεράιδας. Οι εξαρτήσεις θα πάψουν να είναι εξαρτήσεις. Ο θυμός, το ξύλο και οι φωνές θα αντικατασταθούν από γλυκές κουβέντες, ευγένεια και αναβίωση της αγάπης, του σεβασμού, της αλληλοεκτίμησης.

Και ο Άγιος Βασίλης, φυσικά, υπάρχει και τον περιμένουμε κάθε Χριστούγεννα...

LADY GAGA: "Till it happens to you"

https://www.youtube.com/watch?v=ZmWBrN7QV6Y