Ο λόγος που η πανδημία συνεχίζεται

Γράφει ο Μιχάλης Δεμερτζής

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η πανδημία θα συνεχιστεί ένα χρόνο περισσότερο του αναμενομένου, «διότι οι φτωχές χώρες δεν λαμβάνουν τα εμβόλια που έχουν ανάγκη». Ωστόσο, δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Ο ΠΟΥ λέει μόνο τη μισή αλήθεια. Είναι βέβαια κατανοητό πως, ως διεθνής οργανισμός, σκοπεύει στην ισορροπία ανάμεσα στις πλούσιες και τις φτωχές χώρες του πλανήτη σε ό,τι αφορά τους πόρους που τους διατίθενται για τα συστήματα υγείας τους, εξ ου και η συγκεκριμένη δήλωση. Παρ’ όλ’ αυτά, ο βασικός λόγος που η πανδημία συνεχίζεται, είναι ότι

δεν εμβολιάζονται αρκετοί άνθρωποι στις πλούσιες χώρες, παρ’ ότι οι κυβερνήσεις τους  παρακαλάνε να το κάνουν.

Για να το πούμε αλλιώς, έστω ότι οι προηγμένες χώρες δωρίζουν αύριο τα εμβόλια που τους περισσεύουν στον υπόλοιπο κόσμο... Από τη στιγμή που κανένας δεν μπορεί να καρφώσει μία βελόνα στο μπράτσο κανενός με το ζόρι, ποια νομίζετε ότι θα ήταν τα ποσοστά της εμβολιαστικής κάλυψης στις φτωχές χώρες; Εδώ δεν πείθεται ο καλοβολεμένος Χανς από το Μόναχο να εμβολιαστεί, λέτε να πειστεί ο εξαθλιωμένος αγρότης από το Μπαγκλαντές;

Στις «ενδιάμεσες» χώρες, εκεί δηλαδή όπου οι κοινωνίες δεν είναι πλούσιες αλλά βρίσκονταν σε ένα καλό σημείο ανάπτυξης πριν την πανδημία και εξασφάλισαν όλες τις απαραίτητες εμβολιαστικές δόσεις, τα ποσοστά κάλυψης είναι απογοητευτικά. Στη Γεωργία, π.χ., έχουν διαθέσιμα εμβόλια από την αρχή του έτους και η κάλυψη του πληθυσμού είναι κάτω από 25%. Η Ρουμανία, που είναι και μέλος της ΕΕ, έχει κάτω από 30%! Πόσο καλύτερη επίδοση θα έδιναν δηλαδή χώρες, όπου η πλειοψηφία της κοινωνίας τους βλέπει τη σύγχρονη ιατρική σαν όργανο του Σατανά; Η εμπειρία από την αντιμετώπιση του Έμπολα (που είναι χειρότερος του κορονοϊού από πολλές απόψεις) στη Δυτική Αφρική το 2014 ήταν αρκούντως διαφωτιστική.

Κάποιος μπορεί να πει πως αν δεν εμβολιαστούν εξίσου ανεπτυγμένες και υπανάπτυκτες χώρες, δεν θα γλιτώσει καμία χώρα από την πανδημία, γιατί οι άνθρωποι ταξιδεύουν και μεταφέρουν τον κορωνοϊό παντού, όμως τα στοιχεία δείχνουν πως, από την άφιξη των εμβολίων και μετά, τα ταξίδια έχουν ασήμαντο ρόλο: Όσο περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι εμβολιάζονται σε μία περιοχή, τόσο περισσότερο εξασθενεί η μετάδοση του ιού σε αυτή την περιοχή, ασχέτως του πόσοι ταξιδεύουν από ή προς τα εκεί. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τα ελληνικά νησιά δεν υπάρχει. Εκατομμύρια επισκέπτες από όλο τον κόσμο πέρασαν από πάνω τους, αλλά «πορτοκαλί» ή «κόκκινα» είναι μόνο εκείνα που έχουν εμβολιαστική κάλυψη κάτω από 55%. Εν τω μεταξύ, στην Ημαθία ή στην Κοζάνη, που δεν πατάει ψυχή τουρίστα, ο επιδημιολογικός χάρτης είναι κατακόκκινος γιατί οι κάτοικοι εκεί δεν εμβολιάζονται.

Εν ολίγοις, τα πράγματα είναι απλά: Όποιος θέλει να τελειώσει η πανδημία, εμβολιάζεται, και η πανδημία παγκοσμίως συνεχίζεται περισσότερο από όσο θα έπρεπε, κυρίως γιατί περίπου οι μισοί από εκείνους που έχουν τη δυνατότητα να εμβολιαστούν δεν το κάνουν. Πολλοί λένε ότι υπάρχουν τρόποι για να πειστεί ή να αναγκαστεί ο κόσμος να κάνει το εμβόλιο, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς (αν όχι όλοι) έχουν ήδη δοκιμαστεί από τις κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων χωρών και χρυσή συνταγή δεν υπάρχει. Περισσότερο κι από τις ενημερωτικές εκστρατείες, την επαγγελματική υποχρεωτικότητα ή τα διάφορα κίνητρα και αντικίνητρα, φαίνεται να παίζει ρόλο το βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας (υψηλότερο επίπεδο αντιστοιχεί σε μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη), αλλά κι αυτό δεν είναι απόλυτο.

Το συμπέρασμα (και) από αυτή την κρίση είναι, τελικά, πως υπάρχει ένα διόλου μικρό ποσοστό ανθρώπων οι οποίοι αρνούνται να δουν το καλό το δικό τους και της κοινότητάς τους ακόμα κι αν τους το τρίψουμε μέσα στο πρόσωπό τους, κι έτσι προσπαθούν και προσέχουν παραπάνω, και για περισσότερο καιρό, όλοι οι υπόλοιποι για χάρη τους. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Κάθε άλλο. Όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν, οι φρόνιμοι τραβάνε σιωπηλά το κουπί, για να σωθούν στο τέλος μαζί τους και οι ανόητοι που τραβούσαν το καράβι προς τα πίσω. Καλώς ήρθατε σε μία από τις πιο γλαφυρές εκδοχές της ιστορίας της ανθρώπινης προόδου...