Οι ένοπλες δυνάμεις δεν είναι …τρενάκι…

Από τη Θεσσαλονίκη
γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Δύο χρόνια πριν, στο πλαίσιο του φλέγοντος ζητήματος του προσφυγικού, γράφαμε πως η ασυνέπεια της χώρας μας απέναντι στις συμβατικές της υποχρεώσεις τής δημιουργεί πολλά προβλήματα, εκ των οποίων και το παρακάτω:

«Όσο κι αν κατηγορήσει κανείς τις προηγούμενες κυβερνήσεις για σιωπηρή ανοχή στις τουρκικές προκλήσεις, οφείλει να παραδεχτεί ότι τόσα χρόνια το πρόβλημα το είχε η Τουρκία. Όποτε οι φορείς της τουρκικής διπλωματίας προσπαθούσαν να διεθνοποιήσουν τις- κατά Τουρκία- διαφορές των δύο χωρών στο Αιγαίο, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι τους

παρέπεμπαν στην Ελλάδα: “Πρώτα βρείτε τα μεταξύ σας και μετά μιλάμε”. […] Τώρα το πρόβλημα το έχει η Ελλάδα […] Δεν λέμε ότι οι Τούρκοι μάς πήραν ξαφνικά το Αιγαίο. Λέμε ότι, όταν συζητά η Τουρκία για το Αιγαίο με οποιονδήποτε άλλον πλην Ελλάδας και την παίρνουν στα σοβαρά, τότε έχει γίνει αδιαμφισβήτητα ένα βήμα πίσω για τη χώρα μας, απέναντι στην πάγια θέση της Τουρκίας περί συνδιαχείρισης…» (14/02/206, «Το προσφυγικό, τα διεθνή και το πολιτικό Grexit», https://grpost.blogspot.gr/2016/02/grexit.html)

Από τότε, δεν άλλαξε κάτι προς το καλύτερο και αυτό φάνηκε και από το γεγονός ότι ο Τ. Ερντογάν, κρατώντας ακόμη στα χέρια του τις στρόφιγγες των μεταναστευτικών ροών, έθεσε τη δική του ατζέντα στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα, με αλλαγή στη Συνθήκη της Λωζάνης, αναγνώριση τουρκικής μειονότητας κτλ.

Για το αν, αντιθέτως, άλλαξε κάτι προς το χειρότερο, δεν μπορούσαμε να γνωρίζουμε με σιγουριά, αφού η εξωτερική πολιτική και η διεθνής διπλωματία εν γένει δεν προσφέρονται για θέαμα· πρόκειται για υποθέσεις που κατά κύριο λόγο εξελίσσονται πίσω από κλειστές πόρτες και η σύνδεσή τους με ορατά αποτελέσματα φαίνεται αργότερα, αν ποτέ φανεί…

Μέχρι πριν λίγες μέρες, που είδαμε τον Έλληνα υπουργό Άμυνας να νομιμοποιεί με την παρουσία του, όχι το γκριζάρισμα της θαλάσσιας περιοχής των Ιμίων που λένε πολλοί, αλλά την παραβίαση από πλευράς Τουρκίας του δόγματος “no flags, no ships, no troops” που προέκυψε από την τριμερή (συν τις ΗΠΑ) συμφωνία που εκτόνωσε την κρίση των Ιμίων το ‘96· κάτι που καθιστά πλέον την ουδετερότητα της περιοχής επιδίωξη και όχι υποχώρηση.

Κάναμε δηλαδή ως χώρα, με κάθε επισημότητα, και δεύτερο βήμα προς τα πίσω στις τουρκικές αξιώσεις περί του Αιγαίου. Δεύτερο, μέσα σε δύο χρόνια- όσα δεν κάναμε σε σαράντα.

Γιατί, μπορεί να μην ξέρουμε τι γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά ξέρουμε τι βλέπουν τα μάτια μας στις φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το ίδιο το υπουργείο Άμυνας και πέρυσι και φέτος.

Πρώτον, είναι πολύ διαφορετικό να παραβιάζουν το προαναφερόμενο δόγμα οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ή ενδεχομένως και οι ελληνικές και μέχρι εκεί, από το να το παραβιάζουν και ταυτόχρονα να τους χαιρετάει από απέναντι ο αρχηγός των αντίπαλων δυνάμεων… Και μετά να δίνει στη δημοσιότητα και φωτογραφίες από το γεγονός μη τυχόν και διέφυγε από κανέναν.

Δεύτερον, όταν πέρυσι ο υπουργός, για να τιμήσει τη μνήμη των τριών νεκρών αξιωματικών, πηγαίνει μέχρι τα Ίμια (έστω κι αν το ελικόπτερο δεν προσγειώθηκε), ενώ φέτος τα βλέπει με το κιάλι να τους κάνει παρέα μία τουρκική ακταιωρός, τότε, συγγνώμη, το μήνυμά του δεν είναι τόσο η τιμή στους πεσόντες, όσο το «συγγνώμη αν ενοχλούμε…».

Δεν λέμε να πάει να πάρει τις βραχονησίδες βυθίζοντας την ακταιωρό. Άλλωστε το τελευταίο που περιμένουμε από έναν υπουργό που ντύνεται με στολή των ΟΥΚ για να κάνει εντύπωση, είναι να ηγηθεί κανονικής επίθεσης.

Λέμε να μη φωνάζει προς τη διεθνή κοινότητα ότι η Ελλάδα μέσα σε έναν χρόνο παρέδωσε μερικά ναυτικά μίλια στην Τουρκία. Γιατί, ωραίες είναι οι συνθήκες και τα σύνορα επάνω στους χάρτες, αλλά, καλώς ή κακώς, αμφότερα ανήκουν στην σφαίρα του φαντασιακού αν δεν μπορούν να τα εγγυηθούν οι στρατοί των περιλαμβανόμενων χωρών (και των συμμάχων τους). Εν προκειμένω, το τι ακριβώς συμβαίνει με τα Ίμια και τι πραγματικά μπορεί να εγγυηθεί ο ελληνικός στρατός και τι όχι, ακόμα κι αν το γνωρίζαμε, δεν είναι τόσο μείζον όσο το να τον κάνει ρεζίλι διεθνώς ο επικεφαλής τους, γιατί έτσι, δεν αμφισβητείται απλά η κυριαρχία μας στο νοτιοανατολικό Αιγαίο αλλά περίπου στα πάντα.

Όλα αυτά, ενώ μόλις ένα μήνα πριν η ελληνική κυβέρνηση αμφισβητούσε το εγχώριο κράτος δικαίου για «να μην κινδυνέψουν να διαταραχθούν οι σχέσεις με την Τουρκία» (όπως είπαν κατά λέξη οι δικηγόροι του ελληνικού Δημοσίου στην υπόθεση των οκτώ).

Από τη μία, είναι να απορεί κανείς για το ποιες ακριβώς είναι οι προθέσεις των κυβερνώντων μας. Θεωρητικά και η μικροπολιτική έχει τα όριά της. Από την άλλη, με το δεδομένο ότι, όταν πρόκειται για διεθνείς σχέσεις και γεωπολιτικά ζητήματα, δεν μιλάμε για προχειρότητες τύπου «ελληνικό νομοσχέδιο»- που στο δρόμο για το Κοινοβούλιο έχει μαζέψει δυο τρεις άσχετες τροπολογίες και μερικές διορθώσεις με blanco- αλλά για αποφάσεις σκαλισμένες στην πέτρα, ελάχιστη σημασία έχουν οι προθέσεις.

Δύο ζητήματα ταλανίζουν την ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία 25 χρόνια, η ελληνοτουρκική ένταση στο Αιγαίο με αιχμή τα Ίμια και το «Μακεδονικό», η τρέχουσα κυβέρνηση έχει πιάσει και τα δύο, για κανένα από τα δύο δεν υπάρχει σοβαρός λόγος να είμαστε αισιόδοξοι- όπως γράψαμε σχετικά παραπάνω και την προηγούμενη βδομάδα- , οι πιθανότητες στο εγγύς μέλλον τα δύο να αυξηθούν σε τρία είναι περισσότερες από το να μειωθούν σε ένα (ο υπουργός μας των Εξωτερικών προχθές αρνήθηκε ότι υπάρχει «τσάμικο» στις συζητήσεις με την Αλβανία και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει να αρνείται κάτι η συγκεκριμένη κυβέρνηση) και εδώ δεν έχει «αυτοί τουλάχιστον διαπραγματεύτηκαν». Έχει μόνο «ο γέγονε, γέγονε».

Και ακριβώς επειδή… «ο γέγονε, γέγονε», οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται είναι μοναδικές. Όχι για εμάς, αλλά για όλους τους υπόλοιπους.

Πότε άλλοτε θα ξαναβρούν την ευκαιρία τα άλλα κράτη- θεωρούμενοι εχθροί ή φίλοι, δεν έχει καμία σημασία- να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι με έναν ηγέτη που παρέδωσε ως ενέχυρο την περιουσία της χώρας του για έναν αιώνα την πρώτη φορά που έκλεισε πόρτα πίσω του;