Η χώρα του καρνάβαλου

Γράφει ο Μιχάλης Δεμερτζής

Ο κορωνοϊός μας ταλαιπωρεί όλους, κάποιους τους σκοτώνει κιόλας, για περισσότερο από έναν ολόκληρο χρόνο… Kι όμως, δεν υπάρχουν απλά αρκετοί που τον αγνοούν, αλλά υπάρχουν και υπερβολικά πολλοί που τον προκαλούν. Σίγουρα, δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο να ζουν οι άνθρωποι υπό πρωτοφανείς περιορισμούς στην καθημερινότητά τους για τόσο πολύ καιρό, άλλο αυτό όμως και άλλο κάποιοι να ρισκάρουν να μεταδώσουν τον ιό για να μη στερηθούν το ελάχιστο από τις βόλτες και τα πάρτι με τους φίλους τους… Και να ήταν τουλάχιστον βόλτες με τρία-τέσσερα άτομα και μάσκες, να λέγαμε ότι το έχουν ζυγίσει το πράγμα. Εδώ, όμως, μιλάμε

για κάτι πολύ διαφορετικό…

Μόνο την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε πολλές συγκεντρώσεις εκατοντάδων ανθρώπων που βγάζουν τη γλώσσα τους σε όλη την υπόλοιπη κοινωνία, και κυρίως αυτή που βρίσκεται εντός ΜΕΘ, γιατί υποτίθεται ότι έτσι λέει το έθιμο. Λες και νόημα στη ζωή τους δίνει μόνο το «έθιμο». Συγκεντρώνονται μαζί με πολλούς άλλους που έχουν τα ίδια μυαλά, για να απολαύσουν το καρναβάλι τους και, παράλληλα, να δείξουν ότι δεν καταλαβαίνουν από κανόνες και συμβάσεις, σαν να είμαστε όλοι οι υπόλοιποι κορόιδα.

Έχει τη γλύκα της, βλέπετε, αυτή η συμπεριφορά γιατί γίνεται με παρέα. Μέσα από την ψυχολογία του όχλου, κάποιος μπορεί να αισθανθεί ότι ξεπερνά τον μίζερο εαυτό του. Μιλώντας για καρναβάλι, αυτή είναι και η μεγαλύτερη γοητεία των διονυσιακών τελετών: Το εκστατικό παραλήρημα των «πιστών» επιτυγχάνεται περισσότερο από τη μαζικότητα της συμμετοχής στο χορό, παρά από το χορό τον ίδιο… Σαν θρησκευτικό τελετουργικό με πολύ κόσμο, μόνο που στα καρναβάλια στα οποία αναφερόμαστε, οι συμπεριφορές μοιάζουν περισσότερο με εκείνες ποδοσφαιρικής κερκίδας: Πολλές φορές εκφράζουν θυμό και μπορεί εύκολα να οδηγήσουν στη βία.

«Πότε οδήγησε στη βία το καρναβάλι;» ρωτάτε, ακούω. Μα δε μιλάμε για το κανονικό καρναβάλι. Μιλάμε για το πολιτικό καρναβάλι της Αριστεράς που δεν καταλαβαίνει ούτε από Σαρακοστή ούτε από κορωνοϊούς. Οι παρελάσεις του γίνονται όλο το χρόνο. Για αυτό άλλωστε και το πιο χαρακτηριστικό έθιμο της χώρας δεν είναι το σαρακοστιανό τραπέζι ή το Πάσχα, αλλά οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις για ψύλλου πήδημα, και μάλιστα στα μεγαλύτερα αστικά μας κέντρα – τύφλα να ‘χουν η Πάτρα και η Ξάνθη…

Όσο για τις μεταμφιέσεις; Όλοι τους είναι ντυμένοι επαναστάτες και, το καλύτερο, προσποιούνται τους συναγωνιστές. Εν τω μεταξύ, προ κορωνοϊού και μνημονίων, έκαναν συγκέντρωση στο κέντρο της Αθήνας οι συνδικαλιστές του Χ κλάδου και δεν μπορούσε να πάει στη δουλειά του ο Ψ κλάδος... Μετά άλλαζαν θέση μεταξύ τους, ώσπου όλοι μαζί φτάσαμε να χρεοκοπήσουμε, για βγούμε παρέα στις πλατείες ωρυόμενοι κάνοντας στην Ευρώπη τους αδικημένους, και εν τέλει να ντύσουμε τον ιδιωτικό τομέα υπηρέτη του δημόσιου και να ησυχάσουμε. Όλα είναι πιθανά, όταν δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τι είναι «αγώνας» ή «επανάσταση» και τι καρναβάλια, οπαδική κερκίδα ή ομαδική νεύρωση…

Έξι χρόνια και μία πανδημία αργότερα, το καρναβάλι συνεχίζεται από όσους ακόμα νομίζουν ότι αυτός που φωνάζει έχει πιο πολύ δίκαιο από αυτόν που δουλεύει. Έτσι, έχουμε συγκεντρώσεις εν μέσω πανδημίας με ένα σωρό αιτήματα, από το να σταματήσει η Βουλή να νομοθετεί μέχρι να ανοίξουν τα θέατρα(!), ενώ το μόνο πραγματικά κοινωνικώς ωφέλιμο αυτή την ώρα είναι να προσπαθούμε να μην μεταδίδουμε τον ιό ώστε να βγούμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα από αυτό το τούνελ.

Αν είσαι επαγγελματίας καρναβαλιστής, βέβαια, τα αιτήματα έχουν ελάχιστη σημασία. Αυτοσκοπός είναι η παρέλαση… Από εκεί και πέρα, όσοι πιστοί προσέλθετε: «Λευτεριά στον Κουφοντίνα», «Μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι», «Ζήτω η 17 Νοέμβρη», «κάτω το τάδε νομοσχέδιο», «Όχι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές» κτλ. κτλ… Μια ζωή τα ίδια και τα ίδια και η πραγματικότητα, που αυτή τη στιγμή έχει κορωνοϊό, απλά θόρυβος στο βάθος.

Είναι που, όπως είπαμε, ο καλύτερος τρόπος να αντέξεις τη ζωή με τις δυσκολίες της είναι να είσαι παρέα με τους ομοίους σου… Κι ας είναι ένας χορός μεταμφιεσμένων το μόνο πράγμα που έχετε κοινό. Για σένα, αυτός ο χορός μπορεί να είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Κοίτα να δεις όμως τώρα, που την ώρα που εσύ χορεύεις, κόσμος πεθαίνει στις ΜΕΘ. Είναι καλή ώρα για να βγάλεις λίγο το προσωπείο του επαναστάτη και να δεις τον κόσμο λίγο πιο ανθρώπινα…