Τα εκατό χρόνια από τους «ξεχασμένους» Βαλκανικούς πολέμους κι οι διδαχές….

Όταν ένας άνθρωπος που ασχολείται με τη Φυσική, ο Φώτης Σαραντόπουλος, μου μίλησε πριν από πολύ καιρό για το πόνημά του «Εμπρός δια της λόγχης», το οποίο εξιστορεί λεπτομερώς τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο, δεν κρύβω ότι προβληματίστηκα για το γεγονός ότι δύσκολα θα έβρισκε ανταπόκριση στη σημερινή ανιστόρητη και πλήρη πολιτικού φανατισμού Ελλάδα.

Το πόνημα κυκλοφόρησε, παρουσιάστηκε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και είναι ουσιαστικά η μόνη τιμή των νεοελλήνων σε εκείνα τα γεγονότα και κυρίως τους ανθρώπους που γέμισαν με αίμα κάθε γωνιά της Δυτικής Μακεδονίας απελευθερώνοντας και τη Θεσσαλονίκη.
Κι αυτή, από τη "γλυκειά τρέλα" ενός ιδιώτη.

Φυσικά, έγιναν κάποιες τυπικές εορταστικές εκδηλώσεις σε διάφορες περιοχές, ίσα ίσα, όμως,για να

 «πουλήσουν» μούρη κάποιοι παράγοντες των τοπικών κοινωνιών.

Ο εορτασμός του γεγονότος, πέρασε στα βουβά.

Η δε κρατική τηλεόραση, ασχολήθηκε περισσότερο με τα του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, που συνέβησαν πολλά χρόνια μετά από τους Βαλκανικούς πολέμους …

Σημεία των καιρών.

Όπως η απάντηση που ακόμη περιμένουμε από δυο –τουλάχιστον- διευθυντές σχολείων και συλλόγους γονέων, για να γίνει εμπεριστατωμένη συζήτηση σ’ αυτά, για τη σημασία των Βαλκανικών πολέμων για τη χώρα μας.

Η ταπεινή μου εκτίμηση είναι ότι η ιστορική «αμνησία» που διακατέχει τους Έλληνες, δεν αφορά ούτε την κρίση, ούτε τις παραλυτικές συνέπειες αυτής στην ελληνική κοινωνία.

Αφορά την ημιμάθειά μας, την ταύτισή μας με τον θλιβερό κομματισμό, την ποινικοποίηση του πατριωτισμού και την περιχαράκωσή μας στις καταναλωτικές συνήθειες των δήθεν κεκτημένων μας.

«Αν δεν σε ήξερα», μου είπε διευθυντής κάποιου σχολείου, «θα έλεγα ότι έγινες εθνικιστής», όταν του πρότεινα να γίνει συζήτηση για το «Εμπρός δια της λόγχης»!

Λες κι ήταν εθνικισμός η απελευθέρωση της μισής Ελλάδας.

Έτσι τον έμαθαν, έτσι του «λέει» η κομματική του συνείδηση, έτσι λέει.

Κι όμως.

Υπάρχουν τόσες ομοιότητες με εκείνη την εποχή.

Λίγο πριν τον Α’  Βαλκανικό πόλεμο, η Ελλάδα ήταν και πάλι χρεοκοπημένη.

Ήταν υπό διεθνή επιτήρηση και οι δανειστές είχαν τον απόλυτο έλεγχο των οικονομικών της.

Υπήρχε μια πολιτική τάξη που έπνεε τα λοίσθια και μια κοινωνία που βρισκόταν σε απόγνωση.

Υπήρχε προβληματισμός για το παρόν και το μέλλον.

Υπήρχε μια Ελλάδα που «διψούσε» για φυγή προς το μέλλον και μια άλλη που τη «φρενάριζε» με κάθε τρόπο.

Υπάρχουν, όμως και διαφορές.

Τότε υπήρχαν Έλληνες επιχειρηματίες με αυξημένη αστική και κυρίως πατριωτική συνείδηση.

Η εισφορά, επί παραδείγματι, του Αβέρωφ στην απόκτηση του θωρηκτού που έλαβε το όνομά του και άλλαξε την πορεία της ιστορίας στο Αιγαίο και τον πόλεμο, δεν βλέπουμε να έχει μιμητές σήμερα από τους αντίστοιχους  «Αβέρωφ».

Ακόμη και από εκείνους που κατέστησαν επιχειρηματίες και οικονομικοί κροίσοι εξ αιτίας της αποκλειστικής σχέσης τους με το Κράτος.

Τότε, άρχιζε να λάμπει το αστέρι του Βενιζέλου, ενώ υπήρχε και η σωφροσύνη (έστω στο τέλος του βίου του) του βασιλιά Γεώργιου.

Σήμερα δεν φαίνεται ούτε καν στον μακρινό ορίζοντα αντίστοιχη προσωπικότητα.

Τότε, ίσως και από την έλλειψη των μέσων, ο λαϊκισμός απομονώθηκε.

Σήμερα κυριαρχεί φιλαυτία, τότε η αυταπάρνηση για τον τόπο.

Τότε κυριάρχησε η διπλωματία και οι διεθνείς σχέσεις που καλλιεργήθηκαν μετά από προσεκτική μελέτη  της διεθνούς πραγματικότητας.

Σήμερα, αποκαλούμε ακόμη και τους δανειστές μας «κατακτητές», ενώ δεν απέχει πολύ ο χρόνος που Έλληνας πρωθυπουργός περιφερόταν τα ευρωπαϊκά κράτη κατασυκοφαντώντας τους συμπατριώτες του.

Τότε υπήρχε εθνική ομοψυχία και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Βενιζέλος έκανε υπασπιστή του τον Ιωάννη Μεταξά, παρά τις έντονες αντιδράσεις του Στρατιωτικού Συνδέσμου.

Σήμερα, αντί ομοψυχία, κυριαρχεί το τρεις λαλούν και δυο χορεύουν!

Όπως δε, αναφέρει ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ, Ιωάννης Γρηγοριάδης, ο «απομονωτισμός», ο «αναδελφισμός» ή ο «μαξιμαλισμός», η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων, που λειτουργούν αποτρεπτικώς προς κάθε ιδέα συμβιβασμού, δεν είχαν θέση στην ελληνική διπλωματία της εποχής.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Βενιζέλος με στόχο και όραμα δεν δίστασε καθόλου

να συναινέσει στην παραχώρηση του Μοναστηρίου και της Πελαγονίας στη Σερβία, για να εξασφαλίσει τη συμμαχία της, η οποία στάθηκε πολύτιμη αργότερα, κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο.

Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι αργότερα ο ίδιος, παραχώρησε την κατακτημένη από τον ελληνικό στρατό «δημοκρατία του Πιρίν» στους Βούλγαρους (με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου), σε αντάλλαγμα της ελληνικής κυριαρχίας στη Θεσσαλονίκη.

Ουδείς τον είπε προδότη, ουδείς τον είπε βουλγαροπροσκυνημένο.

Κι όταν η εθνική ομοψυχία πήγε περίπατο από τους διαδόχους του Βενιζέλου και τα θλιβερά ανάκτορα που αγνόησαν τις διπλωματικές του παρακαταθήκες, δεν άργησε η ώρα που η Μικρασιατική εκστρατεία από εποποιία μετατράπηκε σε εθνική καταστροφή.

Παρ’ όλα αυτά, το σημερινό διακύβευμα δεν μπορεί να είναι άλλο από τον περιορισμό της αυξανόμενης τάσης απομονωτισμού της Ελλάδας, αλλά και της συνωμοσιολογίας που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε συνδυασμό με το μορφωτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων.

Το διακύβευμα δεν μπορεί να είναι άλλο από την ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη των διεθνών σχέσεων της Ελλάδας και η άγκυρα στον πυρήνα αποφάσεων της Ευρώπης.

Μια ματιά στην ιστορία και δη εκείνη της περιόδου των Βαλκανικών πολέμων, δείχνει ξεκάθαρα τους δρόμους εξόδου από την κρίση.

Με πρωταρχική προϋπόθεση την εθνική ομοψυχία.

Ας την ψάξουμε, αφήνοντας στο περιθώριο οργανωμένα συμφέροντα, κάστες επαγγελματιών, συνδικαλιστικές συντεχνίες και κάθε είδους φιλοαυτισμό.