Ο πατριωτισμός της νομιμότητας

Από τη Θεσσαλονίκη
γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Με το προσφυγικό- μεταναστευτικό ζήτημα να απασχολεί περισσότερο και από την οικονομία την ελληνική κοινωνία, η συζήτηση στο (ψηφιακό και πραγματικό) εσωτερικό της κινείται στους τεράστιους αριθμούς νεοεισερχόμενων αλλοδαπών, που απειλούν τους γηγενείς σε επίπεδο δημόσιας ασφάλειας, υγιεινής και, πολύ περισσότερο, σε επίπεδο πολιτισμικό.

Για να κατευναστούν οι φόβοι (δικαιολογημένοι ή όχι, δεν το εξετάζουμε εδώ) των πολιτών, ειδικότερα εκείνων που

βιώνουν επί τόπου το ζήτημα, χρειάζεται να γίνουν πολλά επιμέρους. Κατά βάση όμως, αρκεί να γίνει μόνο ένα. Αν γίνει αυτό, τα άλλα είναι εύκολα: Να τηρούνται οι νόμοι.

Οι Έλληνες, σε γενικές γραμμές- όσοι δηλαδή δεν έχουν γνώσεις αμοιβάδας ή σοβαρά ψυχολογικά συμπλέγματα- προτιμούμε, αντί του «Έλληνας γεννιέσαι», το «Έλληνας είναι όποιος μετέχει της ελληνικής παιδείας». Καλό και προοδευτικό το ρητό, ωστόσο, με βάση την αβάσταχτη αοριστία της σύγχρονης ελληνικής παιδείας και την εμφανή απόστασή της από τον πραγματικό κόσμο και, συγκεντρωτικά, την καταφανή παρακμή μας, είναι τουλάχιστον ανεπαρκές. Το αφήγημα πρέπει να αλλάξει σε «Έλληνας είναι όποιος τηρεί τους ελληνικούς νόμους».

Κατ’ αρχάς, αν πιστεύαμε τα περί ελληνικής παιδείας, θα έπρεπε να καλωσορίσουμε τους αλλοδαπούς ως αδελφούς, από τη στιγμή που έκλεισαν τη σιδηροδρομική γραμμή στην Ειδομένη. Έρχονται από την Τουρκία τη μία βδομάδα, την επόμενη και για ενάμιση μήνα κλείνουν οι αγρότες τους δρόμους, και την αμέσως επόμενη εβδομάδα κλείνουν κι εκείνοι τη σιδηροδρομική γραμμή. Αυτό λέγεται προσαρμογή στα ήθη του τόπου.

Οι αξίες ενός λαού αντικατοπτρίζονται, και μάλιστα πιστά, στην παραγωγή και την εφαρμογή των νόμων του. Όταν αυτοί τηρούνται αυστηρώς και αδιακρίτως, κάτι που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα φυσικά, δεν χωρούν πολιτισμικές «επιβολές» από ξένους.

Πρόβλημα λοιπόν δεν είναι μισό εκατομμύριο αλλοδαποί που πιστεύουν στον Αλλάχ, αλλά πέντε ή έξι εκατομμύρια Έλληνες που πιστεύουν στο λάδωμα. Αντίστοιχα, πρόβλημα δεν είναι δύο ή τρία ακόμη τζαμιά, αλλά το παράλληλο δικαιικό σύστημα που λειτουργεί στη Θράκη.

Εάν η παραβατική νοοτροπία μας οφείλεται στο ότι δεν μας αρέσουν οι νόμοι μας, μπορούμε πάντα να τους αλλάξουμε. Τώρα βέβαια, αφού δεν τους τηρούμε, δεν μπορούμε στα αλήθεια να καταλάβουμε αν μας αρέσουν ή όχι ούτε η αλλαγή τους θα είχε κάποιο νόημα, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Σε κάθε περίπτωση, αν μέχρι τότε τους παραβιάζουμε συστηματικά, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να κατηγορούμε τους άλλους που κάνουν το ίδιο επειδή είναι ξένοι. Σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου διώκεται η πράξη και όχι η καταγωγή ή η πίστη.

Στα δυτικά, ανεπτυγμένα κράτη- μεταξύ των οποίων, θεωρητικά, θέλουμε να ανήκουμε και, λιγότερο θεωρητικά, θυμόμαστε ότι θέλουμε να ανήκουμε όταν δεχόμαστε πρόσφυγες εξ Ανατολών- η συλλογική ευθύνη, επί της αρχής, δεν είναι αποδεκτή. Ως εκ τούτου, εχθρός του έθνους δεν είναι αυτός που ανήκει σε μία διαφορετική πολιτισμική ομάδα, αλλά αυτός που παρανομεί.

Αν εμείς ζούμε σε μία κοινωνία, της οποίας η νομιμότητα βασίζεται στο «ναι μεν αλλά», έχουμε ήδη αλλοιώσει μόνοι μας τον πολιτισμό μας και απλά περιμένουμε να μπει στη θέση του κάτι άλλο.

Σε ό,τι, δε, αφορά τη δημόσια ασφάλεια και τα θέματα υγιεινής, με το πρόβλημα της νομιμότητας λυμένο, δεν χρειάζεται να μπούμε σε πολλές λεπτομέρειες. Στην πρώτη περίπτωση, αν δεν μας καλύπτει η κείμενη νομοθεσία, μπορούμε να την κάνουμε και αυστηρότερη. Το κατά πόσο αυτό είναι απαραίτητο, είναι μια άλλη κουβέντα. Σε κάθε ενδεχόμενο όμως, πρέπει να εφαρμόζεται ο νόμος από όλους εντός των συνόρων.

Το ίδιο ισχύει και για την υγιεινή. Αν δεν υπάρχει κουλτούρα συμμόρφωσης, δεν έχουν νόημα και οι κανόνες. Η λογική λέει πως, για να φοβάται κάποιος ότι μη εμβολιασμένα προσφυγόπουλα θα μολύνουν το παιδί του, μάλλον και ο ίδιος «ξέχασε» να το εμβολιάσει.

Όχι ότι θα αφαιρέσουμε από τους γονείς, υπεύθυνους ή μη, το δικαίωμα να ανησυχούν. Απλά, πρέπει στο δημόσιο διάλογο να ξεκαθαριστεί ότι η πραγματική αιτία του φόβου δεν είναι μερικά ξένα νήπια, δεν είναι καν τα μικρόβια στα πόμολα και τις τουαλέτες του σχολείου. Είναι η κατεστημένη αντίληψη ότι, εδώ, ο καθένας μπορεί και κάνει ό,τι του καπνίσει, των Ελλήνων γονέων συμπεριλαμβανομένων, την ίδια στιγμή που οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στην Ελλάδα έχουν μια μυθική, λογοτεχνική διάσταση. Σαν ρομπότ από έργο επιστημονικής φαντασίας.

Εν κατακλείδι, έχει σημασία να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας σε τι κοινωνία θέλουμε να ζούμε, γιατί τη δυνατότητα να την αλλάξουμε την έχουμε εμείς και όχι οι ξένοι. Τουλάχιστον για την ώρα, εμείς διαμορφώνουμε τους θεσμούς και την πολιτεία μας. Δίχως σεβασμό στους νόμους, δεν έχουμε ούτε πολιτεία ούτε πολίτες, παρά μόνο τυχοδιώκτες.

Και οι τυχοδιώκτες δεν έχουν πατρίδα.