ΕΥΑερα: «Εγώ, ο άνθρωπος, ο πιο αδύναμος κρίκος!»

Γράφει
η Εύα Τσαροπούλου

Η επίσκεψη Ομπάμα ετέλεψε κι άφησε σε όλους και στον καθένα από μας ξεχωριστά, μία σειρά εντυπώσεων που καλύπτουν σίγουρα ενδελεχώς, όλο το φάσμα του Νεύτωνα. 

Υπήρξαν οι groupies, που θαύμαζαν την ευθυτενή κορμοστασιά του και το εθιμοτυπικώς τέλειο ντύσιμό του, σε κάθε στιγμή της επίσκεψης.

Οι άλλοι, που θαύμασαν τον ήπιο και καλοδιατυπωμένο λόγο του, την ευφράδειά του ως ομιλητή κι αναπόφευκτα έκαναν τη σύγκριση απ’ τη γενικότερη άνεση της παρουσίας του, το πώς κατέβηκε τη σκάλα, το πώς καθόταν στον καναπέ, το πώς

χαιρετούσε φιλικά, σε σχέση με την εξεζητημένη αδιαφορία του δικού μας του θεσμού, που θύμιζε κουφάρι λίγο πριν την ταρίχευση, με απόλυτη συνέπεια σε αυτή του τη στάση καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψης. Δεν άλλαξε ποτέ και για κανέναν λόγο!

Υπήρξαν εκείνοι που θέλησαν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους σε αυτή τη στιγμή της ιστορίας με ανόητες κραυγές, απαγορεύσεις και επιστολές, στις οποίες καλούσαν τους μικρούς μαθητές να διαδηλώσουν εναντίον της επίσκεψης, θέτοντας σε αμφισβήτηση τα όσα διδάσκονται περί του Ξένιου Διός.

Δεν θα μπορούσε να λείπει το παλιό, γνωστό και πάντα αγαπημένο ΚΚΕ που, κάθε φορά και για κάθε περίπτωση -όσο ανόμοια κι αν είναι- επικαλείται τα γνωστά συνθήματα: «Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι» και «Κάτω ο Ιμπεριαλισμός». Εδώ και εκατό τουλάχιστον χρόνια, έχει μείνει ίδιο και απαράλλαχτο, σαν να μπήκε σε κρυογονική κάψουλα. Δεν πειράζει, στην τελική, αν κάποιος δεν κάνει το πειραματόζωο, πώς θα προχωρήσει και ετούτη η έρμη η επιστήμη; 

Πάντως, συνολικά, η επίσκεψη του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου λειτούργησε ως «παράδειγμα», που έθεσε σε κίνηση μηχανισμούς σύγκρισης, προπαγάνδας, αλλά και συγκίνησης. 

Στον απόηχο της επίσκεψης αυτής, χθες γιορτάσαμε και την 43^η επέτειο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, με τις γνωστές «αποκλίνουσες» συμπεριφορές κι εγώ –κάπου εδώ- θα υψώσω, για άλλη μια φορά, το ποτήρι μου στην υγειά του ανώνυμου, που έλαβε μέρος στα γεγονότα του Πολυτεχνείου και μέχρι σήμερα δεν θέλησε, παρά το ότι θα είχε σίγουρα τις καλές του ευκαιρίες, να εξαργυρώσει με κανέναν τρόπο αυτή του τη συμμετοχή. 

Με την καλή αυτή αφορμή, λοιπόν, βρεθήκαμε μπροστά στο φαινόμενο, οι ίδιοι άνθρωποι που στέκονταν κρεμασμένοι στις οθόνες τους, προκειμένου να γίνουν κοινωνοί ακόμα και των ελαχίστων στιγμών της παρουσίας  του Αμερικανού προέδρου στη χώρα μας, εξαίροντας την παρουσία του, την αμέσως επόμενη μέρα, συνεπείς στο ιστορικό τους «καθήκον» ή ακολουθώντας τη συνήθεια του παραδείγματος, λάμβαναν μέρος στην πορεία, διαδηλώνοντας «ειρηνικά» έξω απ’ αυτήν την ίδια την αμερικανική πρεσβεία! Σε αγαστή, μάλιστα, σύμπνοια κι επικοινωνία με το κατεψυγμένο ΚΚΕ, φώναζαν τα ίδια, ευφάνταστα συνθήματα: «Κάτω ο Ιμπεριαλισμός» και «Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι». 

Με αφορμή όλα τούτα, τα εντελώς «καθημερινά» που μας συνέβησαν και διάφορους ακόμα ισχυρισμούς-απόψεις που διαβάζω γύρω από ποικίλα ζητήματα, έχω καταλήξει πως η αξία του παραδείγματος, εκτός που είναι τόσο σημαντική για τον άνθρωπο, είναι ταυτόχρονα και αρκετά επικίνδυνη! 

Τις προάλλες, σε ένα σεμινάριο που παρακολουθώ ανέσυρα το ζήτημα της μαντίλας που φορούν οι μικρές μουσουλμάνες, που πηγαίνουν στα ευρωπαϊκά σχολεία, όπως και για το ζήτημα της ευθανασίας.

Μεγάλα ζητήματα και τα δύο, που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι έχουν προκαλέσει αρκετό «θόρυβο» στα διάφορα πολιτικά –κι όχι μόνο- στρατόπεδα.

Κάποιοι λένε πως η μαντίλα πρέπει να καταργηθεί, διότι λειτουργεί ως «κακό παράδειγμα» στην υπόλοιπη κοινωνία, άρα παύει να είναι «δικαίωμα» αυτής που την φοράει, αφού εμπίπτει στο γενικό πρόσταγμα: «Η ελευθερία σου σταματάει εκεί που αρχίζει η δική μου», υπό το πρίσμα του έμμεσου, πλην όμως δυνατού, επηρεασμού. 

Κάποιοι επίσης ισχυρίζονται ότι δεν μπορούμε να νομιμοποιήσουμε την ευθανασία, διότι δημιουργείται κακό προηγούμενο, που λειτουργεί ως «κακό παράδειγμα» και οδηγεί σε ροπή προς την αυτοκτονία.  

Όλα μαζί τα παραπάνω, αν και διαφορετικά μεταξύ τους, αναδεικνύουν την αξία του παραδείγματος, θεωρώντας όμως τον ίδιο τον άνθρωπο ως εξαιρετικά αδύναμο και πολύ εύκολα επηρεαζόμενο απ’ αυτά τα «εξωτερικά» ερεθίσματα.

Δεν ξέρω εσένα, αλλά εμένα αυτή η παραδοχή μου ακούγεται πολύ απλοϊκή και μάλλον άδικη για τον καθένα από μας. Υποτιμά σε τρομερό βαθμό την αντίληψή μας και την ικανότητά μας να κρίνουμε τις καταστάσεις και μας τοποθετεί όπως-όπως σε στάνη για πρόβατα και μάλιστα διόλου ευρύχωρη! 

Με άλλα λόγια, η θεωρία του παραδειγματισμού λειτουργεί καλά, υπό την προϋπόθεση ότι ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος αδιάκριτα, είναι πάντα ο «πιο αδύναμος κρίκος» στην αλυσίδα της ιστορίας.

Η αλήθεια είναι πως όσο και να θέλω να εναντιωθώ σε αυτή τη «ρατσιστική» προκατάληψη εις βάρος του ανθρώπου, οι κατά τόπους εκλογικές διαδικασίες έρχονται να με διαψεύσουν! 

Όχι μόνο ο άνθρωπος μοιάζει να είναι ο «αδύναμος κρίκος», αλλά το παραδέχεται κιόλας! Έχει μάλιστα ο ίδιος φτιάξει μηχανισμούς που βγάζουν κέρδος απ’ αυτή του την αδυναμία! Καλό είναι, δεν λέω, να μπορείς να μετατρέπεις μια εντελώς χαμένη κατάσταση έστω και σε «λιγότερο χαμένη», ωστόσο το ότι αυτό το κάνει μία ομάδα «λιγότερο αδύναμων κρίκων», που καλείται «επιτήδεια», σωρεύοντας γύρω της τη δύναμη της γνώσης της αδυναμίας, εμένα μόνο επικίνδυνο μου κάνει.

  

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα, μου είναι δύσκολο να προτείνω λύσεις, που να είναι και αρκετά πειστικές.

Μία ενδεχόμενη πρόταση θα ήταν να εξετάζουμε τις καταστάσεις «κατά περίπτωση», πριν τις αφορίσουμε γενικολογώντας. 

Η ευθανασία πρέπει να μπορεί να γίνεται εκεί που χρειάζεται να γίνεται, η μαντίλα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να φορεθεί, εκεί που χρειάζεται να φορεθεί, οι άνθρωποι πρέπει να ξέρουν να σέβονται τους θεσμούς και να τους τιμούν, αλλά ακόμα περισσότερο να γνωρίζουν πότε ακριβώς πρέπει να τους αμφισβητήσουν, αν πρέπει αυτοί να αμφισβητηθούν! 

Οι καταστάσεις έχουν μεταξύ του άσπρου και του μαύρου, τις πενήντα αποχρώσεις του γκρι κι αυτό δεν είναι τίτλος βιβλίου, είναι απλώς η πραγματικότητα! 

Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι και ανθρωπάκια κι αυτό πλέον, εκτός του ότι το έχει πια αποδείξει η ίδια η ιστορία, με τις άπειρες ευκαιρίες και το υλικό που της δίνουν καθημερινά, πρέπει να διδάσκεται στα σχολειά ως εμπειρική και διά βίου μάθηση, μπας και κάποτε καταφέρουμε να δώσουμε ουσιαστική Παιδεία στις επόμενες γενιές…

Αφού έχουμε τη δυνατότητα να διαγνώσουμε ότι ο άνθρωπος είναι ο «πιο αδύναμος κρίκος», έχουμε σίγουρα τη δυνατότητα να τον φτιάξουμε αλλιώς! 

Χρειάζεται να φτιάξουμε τους ανθρώπους «πιο δυνατούς», ικανούς να κρίνουν και να διαχειρίζονται τις καταστάσεις, τα φαινόμενα και κυρίως, τα «παραδείγματα» προς όφελος δικό τους και της κοινωνίας μέσα στην οποία ζουν, αντί να γίνονται έρμαια και αντικείμενα εκμετάλλευσης αυτών που κατάφεραν να ορίσουν την αδυναμία τους χαμηλότερα απ’ τη δική τους.  

Να φτιάξουμε ανθρώπους δυνατούς, όχι πρόβατα! 

Θυμήσου: Οι ίδιοι οι άνθρωποι μισούν τα πρόβατα! Κι απόδειξη αυτού είναι μία: Τα τρώνε!

John Legend – “Ordinary People”

https://www.youtube.com/watch?v=-1l0NYQUGHU