Το επόμενο βήμα προς την άβυσσο

Από τη Θεσσαλονίκη
γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Αν κάτι οφείλουμε να παραδεχθούμε για τη συγκυβέρνηση, είναι πως επικοινωνιακά είναι σχετικά πετυχημένη, κυρίως επειδή γνωρίζει πολύ καλά τον τρόπο να θέτει τη δική της ατζέντα στα ΜΜΕ.

Εν προκειμένω, ίσως να μην το πήρατε είδηση, αλλά έχει τεθεί ανοιχτά το ζήτημα κουρέματος των καταθέσεων από τους δανειστές (bail-in) και, χωρίς υπερβολή, δεν κουνιέται φύλλο.

Αιτία είναι το μείζον πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, το οποίο έχουμε μεν λύσει νομοθετικά, αλλά, ως συνήθως, στον αληθινό κόσμο εφαρμόζουμε τα δικά μας. 

Στα δικαστήρια έχει

συσσωρευτεί τεράστιος όγκος υποθέσεων, λόγω της μαζικής προσφυγής στο νόμο Κατσέλη, οι πλειστηριασμοί πάγωσαν πριν καν ξεκινήσουν και ο εξωδικαστικός μηχανισμός για τη ρύθμιση των χρεών που έχουν οι επιχειρήσεις καθυστερεί.

Μπορεί σε πολλούς να αρέσει αυτή η κατάσταση επειδή… «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», αλλά υπάρχει κι εκείνο το πεισματάρικο πράγμα που λέγεται πραγματικότητα, που θέλει τις τράπεζες να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια, ειδάλλως η οικονομία διαλύεται, και τους εταίρους μας να μην πληρώνουν αιωνίως τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών μας. Όπου «οικονομία που διαλύεται», όλοι μας. Όχι οι τραπεζίτες.

Παρόλ’ αυτά, δεν φαίνεται να ασχολείται κανένας. Το περίεργο, εδώ που τα λέμε, θα ήταν να ασχολιόταν, αφού δεν φωνάζει κάποιος στην τηλεόραση ότι θα πάρουν τα χρήματα από τους λογαριασμούς μας ή ότι πάμε καρφί για δραχμή. Όχι ότι τούτο θα ήταν παραγωγικό, βέβαια. Το ενδεδειγμένο θα ήταν η συγκέντρωση της προσοχής του κοινού στην (μη) εφαρμοστικότητα των σχετικών νόμων. Αλλά αυτή δεν πουλάει.

Μόνο για τα άδικα που ζητά το κουαρτέτο υπάρχουν φωνές δημοσίως, οι οποίες, σημειωτέον, ολόκληρη διαπραγμάτευση, μόνο για τις συλλογικές συμβάσεις έχουν να πουν. Θεμιτό και λογικό από τη μία, ωστόσο, από την άλλη, αυτό είναι το ένα δέκατο. Ίσως ζητάμε και πολλά όμως, αφού την ατζέντα είπαμε πως τη θέτει η κυβέρνηση, οπότε, για τι άλλο να πουν; Για το ότι μας ζητούν να μην πληρώνονται οι συνδικαλιστές όταν δεν δουλεύουν;

Επί των δικαίων και των αδίκων μας, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι εδώ που φτάσαμε, φτάσαμε γιατί εθελοτυφλούσαμε στα παράλογα, όχι γιατί υπερασπιζόμασταν τα λογικά. Αφού συνεχίζουμε το ίδιο τροπάριο και μες στη κρίση, το όριο ανάμεσα στα δύο έχει θολώσει και θα συνεχίσει να θολώνει.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα «κόκκινα» δάνεια: Στην αρχή έπρεπε να πληρώσουν εκείνοι που μπορούσαν και, αφού αυτό δεν συνέβη, τώρα καλούνται να πληρώσουν και εκείνοι που δεν μπορούν και, αφού ούτε αυτό συμβαίνει, θα την πληρώσουν και εκείνοι που δεν χρωστάνε.

Αλλά, πάλι, πιστοί στην άρνησή μας, δεν θα μας πει κάτι αυτό, γιατί το κούρεμα, λέει, θα ξεκινήσει από τις 100.000 ευρώ. Οπότε, «έχουμε ακόμα»… Έτσι δεν λέμε καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης;

Έπεσε κατά πολύ ο δείκτης εμπιστοσύνης στην οικονομία μας πέρσι με τα Capital Controls, ας πέσει ακόμα λίγο με ένα κουρεματάκι. Για την ακρίβεια, λίγο έπεσε ήδη, και μόνο στην ανακοίνωση. Με το κανονικό κούρεμα θα καταβαραθρωθεί. Ψιλά γράμματα, αφού δεν είμαστε πλούσιοι…

Στο μεταξύ, ότι ολόκληρη χώρα της Ευρωζώνης έχουμε μπει σε μία τροχιά βαθμιαίας και σταθερής προσέγγισης στη δραχμή και το bail-in είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εκεί, ούτε που θέλουμε να το σκεφτούμε, πόσο μάλλον να το ακούσουμε, εξ ου και οι φωνές για τον λάθος λόγο στα δελτία ειδήσεων.

Αν κάτι πρέπει να σημειώσουμε εδώ είναι πως σπάνια μια κοινωνική καταστροφή έρχεται από τη μια μέρα στην άλλη. Το πρώτο που είπαν οι εξερευνητές όταν επισκέφτηκαν το νησί του Πάσχα ήταν, «τι στην ευχή είχαν στο μυαλό τους όταν έκοβαν το τελευταίο δέντρο;». Η επιστημονική έρευνα επιβεβαίωσε ότι ήταν μια πράξη απελπισίας που έκλεισε μία σειρά από πολλές προηγούμενες λανθασμένες ενέργειες.

Επίσης, ακόμα πιο σπάνια διαγιγνώσκεται εγκαίρως, αφού η πορεία προς το γκρεμό είναι μακρά και τα λάθη φαινομενικά ασύνδετα. Ολόκληροι πόλεμοι θα είχαν αποφευχθεί αν μπορούσαμε να δούμε εκ των προτέρων τη μεγάλη εικόνα. Ο Β. Άντλερ (ηγέτης του Αυστριακού Εργατικού Κόμματος), λίγες μέρες αφότου η Αυστρία κήρυξε τον πόλεμο στην Σερβία το 1914, έγραφε «προσωπικά δεν πιστεύω ότι θα γίνει ένας γενικευμένος πόλεμος» και μαζί του συμφωνούσε η πλειονότητα των πολιτικών ηγετών της Ευρώπης. Λίγες μέρες αργότερα, 19 εκατομμύρια στρατιώτες από όλη την ήπειρο βρίσκονταν στα πεδία των μαχών.

Έτσι γίνεται. Σε βάθος χρόνου, μικρότερες λάθος αποφάσεις, οδηγώντας συνήθως η μία στην άλλη, καταλήγουν στον όλεθρο.

Ομοίως κι εμείς, ίσως και ολόκληρη η Δύση (ελληνικό δημοψήφισμα, Brexit, Τραμπ), έχουμε ξεκινήσει από πολύ νωρίτερα…