Η έκθεση των πανελληνίων κι η απονεύρωση της γλώσσας

Γράφει

ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

Η φιλία ήταν το θέμα στο μάθημα της έκθεσης, στην πρώτη ημέρα των πανελληνίων εξετάσεων.

«Η φιλία, δώρο ακριβό κι ευτύχημα σπάνιο, έχει πανάρχαιους τίτλους ευγενείας. 

Την εχάρηκαν άνθρωποι εκλεκτοί, σε όλα τα γεωγραφικά και τα ιστορικά πλάτη της οικουμένης, και την εγκωμίασαν ποιητές, σοφοί, πολιτικοί, με τον τρόπο του ο καθένας, αλλά όλοι με την ίδια συγκίνηση».

Προσωπικά, θεωρώ το κείμενο μια

αποθέωση του αυτονόητου, έστω κι αν περιλαμβάνεται στο έργο του «Πρακτική Φιλοσοφία» του Ευ. Παπανούτσου.

Όσο σεβασμό κι αν τρέφει κάποιος στον Ευ. Παπανούτσο, δεν μπορεί να παραβλέψει ότι το συγκεκριμένο κείμενο δεν αποτελεί δα και την ανακάλυψη της φωτιάς.

Αυτά ως εισαγωγή στο σημερινό σχόλιο.

Μιλούσα για το θέμα της έκθεσης στις πανελλήνιες εξετάσεις με έμπειρο εκπαιδευτικό και δη από τον χώρο των φροντιστηρίων, που ούτως ή άλλως έχουν υποκαταστήσει σε μέγιστο βαθμό τα σχολεία.

«Πολύ απλό, εύκολο»,  είπα στον φίλο εκπαιδευτικό. «Κι από τα θέματα που αδικούν τους διαβασμένους μαθητές».

«Έτσι φαίνεται εκ πρώτης όψεως», μου απάντησε «αλλά μην παραβλέπεις την ψυχολογία των παιδιών, αφού όλοι μπόρεσαν να γράψουν καλά, άρα τους δημιουργείται αισιοδοξία για τα επόμενα βαριά μαθήματα»…

Ο εκπαιδευτικός έχει δίκιο.

Το βλέπει από την πλευρά του μαθηματικού, του φυσικού, των θετικών επιστημών, αφού για εκείνον αυτές είναι οι πρώτιστες επιστήμες.

Κι ίσως να έχει δίκιο.

Το βλέπει και από την πλευρά του παιδαγωγού που τον ενδιαφέρει πλην της μόρφωσης κι η ψυχική ισορροπία των μαθητών του και η ευεξία που δημιουργείται από ένα καλό πρώτο βήμα στην πορεία των εξετάσεων.

Όμως, το μεγάλο ζήτημα δεν είναι αν ήταν εύκολο και βατό της έκθεσης.

Ούτε αν «συναντήσουν» οι εξεταζόμενοι μαθητές τις επόμενες δοκιμασίες τους με αισιοδοξία κι ευφορία εξ αιτίας του καλού πρώτου βήματος.

Το μεγάλο ζήτημα είναι αν τα παιδιά σήμερα μαθαίνουν ελληνικά.

Αν μαθαίνουν τη γλώσσα.

Αν τη μαθαίνουν εις βάθος.

Δηλαδή, είναι θέμα εξέτασης για 18χρονα παιδόπουλα η ερώτηση που ακολούθησε την έκθεση;

Να γράψουν δηλαδή τα συνώνυμα των λέξεων  «Εγκωμίασαν», «ευχαρίστηση», «συναναστροφή».

Να γράψουν τα αντώνυμα των λέξεων «οικεία», «επιδέξιος», «αξία».

Να γράψουν ποια «νοηματική σχέση» ορίζουν οι λέξεις: «δηλαδή», «όταν», «λοιπόν».

Αυτονόητα δεν πρέπει να τα γνωρίζουν όλα αυτά και δη από το δημοτικό, ειδικά αν μαθαίνουν σωστά ελληνικά;

Επειδή όμως όσα μαθαίνουν εντάσσονται και μόνο στον «θεσμό» της παπαγαλίας, ρωτήθηκαν και πάλι για τα αυτονόητα.

Δεν ρωτήθηκαν, επί παραδείγματι, ποιος είναι ο ρόλος του συνδέσμου «και» στην σύνταξη μιας πρότασης;

Ερώτηση, δηλαδή, που θα έκανε κατανοητό στους εξεταστές αν ο μαθητής γνωρίζει στοιχειωδώς τη γλώσσα.

Πάλι καλά που δεν τους ζητήθηκε ν’ απαντούν με «like» ή αντί παράγραφο να βάζουν «παπάκι»…

Αλλά, τι λέμε τώρα;

Μιλάμε για Παιδεία και ελληνική γλώσσα, την ώρα που συμβαίνουν δυο καταλυτικά γεγονότα:

1. Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα Αγγλικά, Γαλλικά ή Γερμανικά.
2. Οι εξετάσεις γνώσης της γλώσσας έχουν απολύτως δευτερεύουσα ή επιδερμική σημασία, ακόμη και σε επίπεδο φιλολόγων, δεδομένου ότι κι από τις εξετάσεις αυτών καταργήθηκε το μάθημα της λογοτεχνίας!!

Φοβάμαι, ότι διανύουμε ήδη την περίοδο που αργά ή γρήγορα η γλώσσα των παιδιών ή θα παπαγαλίζει νοήματα χωρίς να μπορεί να τα αναλύσει ή να τα καταστήσει απόλυτο κτήμα τους ή θα περιοριστεί σε άναρθρες κραυγές…

Τουτέστιν, διανύουμε την περίοδο της πλήρους απονεύρωσης, της ωραιότερης γλώσσας του κόσμου!

Και κάτι τελευταίο.

Παραβλέπω πλήρως την ταύτιση των ΜΜΕ με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που επιχειρήθηκε σε ερώτηση της εξέτασης.

Φοβάμαι ότι δημιουργούμε –πλην της απονεύρωσης της γλώσσας που είπαμε προηγουμένως- και μια τάξη ημιαγράμματων νέων που ίσως να τους δοθεί δικαίωμα ψήφου στα 17!

Πριν ακόμη το δικαίωμα διπλώματος οδήγησης….