ΕΥΑερα: «ΕΡΤ και Ολυμπιακοί Αγώνες: Μια μικρή ιστορία θυμού»…

Γράφει
η Εύα Τσαροπούλου

Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η ΕΡΤ έχει και πάλι την τιμητική της, στην κριτική του κόσμου. Ως γνωστόν, η κριτική δεν γνωρίζει μέτρο διότι είναι πολύ πιο εύκολη απ’ τη σκέψη· δεν χρειάζεται ούτε επεξεργασία, ούτε αποδείξεις, άσε που το να προλάβεις να κρίνεις πρώτος, σε απαλλάσσει και από το να κριθείς εσύ απ’ τους άλλους. Ακούστηκαν λοιπόν πολλά, κάποια καλά, αλλά στην πλειονότητά τους άσχημα, ομολογώ.

Στο πλαίσιο που κάτι αφορά ένα δημόσιο μέσο, για το οποίο πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος, είναι θεμιτή –αν όχι και επιβεβλημένη- η

όποια κριτική.

Υπάρχει, βέβαια, μία παρεξήγηση ως προς το τι δικαιούται καθένας ως αντίτιμο των όσων πληρώνει· δικαιούται να κρίνει, δικαιούται να διαμαρτύρεται, δικαιούται να προτείνει, δικαιούται να απαιτεί. Δεν δικαιούται όμως ούτε να προσβάλει, ούτε να βρίζει, ούτε να χειροδικεί και πίστεψέ με, αυτά έχουν συμβεί πολλές φορές σε τούτο το ευαγές ίδρυμα.

Τίποτα δεν δίνει το δικαίωμα σε κανέναν, όσα λεφτά κι αν έχει πληρώσει, να καταπατά τα όρια της ελευθερίας του άλλου, μόνο και μόνο με την εξαιρετικά φτηνή δικαιολογία του ότι ο «πελάτης έχει πάντα δίκιο». Ακόμα κι αν έχει ένα δίκιο βουνό, στην οργανωμένη κοινωνία που ζει, πρέπει να μάθει να το διεκδικεί, στο πλαίσιο των κανόνων που αυτή έχει ορίσει κι αυτός έχει συναποδεχθεί όταν αποφάσισε να ζήσει μέσα της.

Είναι ελάχιστες οι φορές που σχολιάζω αυτά που συμβαίνουν στο χώρο της δουλειάς μου. Την αντιμετωπίζω, βλέπεις, όπως το σπίτι μου και την οικογένειά μου: Όσα κλείνει η πόρτα μου μένουν πίσω απ’ αυτήν. Με το απλό, λογικό σκεπτικό πως αν υπάρχει κάτι που μπορεί να διορθωθεί, αποκλείεται να διορθωθεί διά της μεθόδου της διαπόμπευσής του. Μπορεί να διορθωθεί μόνο κάνοντας κάτι γι’ αυτό, μέσα απ’ τη δουλειά που κάνω ή συζητώντας το με τους κατάλληλους ανθρώπους, στις κατάλληλες θέσεις. Δεν είμαστε πάντα ικανοί να διορθώσουμε όλα τα στραβά, αλλά μπορούμε να γίνουμε οι ίδιοι αρχή στο Μίτο της Αριάδνης, σεβόμενοι πρωτίστως το ότι κάποιος άλλος πληρώνει για τις όποιες δικές μας ενέργειες, άρα η μέγιστη ευθύνη μας είναι προς αυτόν. 

Ο μόνος λόγος λοιπόν, που σήμερα αποφασίζω να μιλήσω για τα τεκταινόμενα σε αυτήν, κάνοντας ίσως εσφαλμένη χρήση του βήματος που μου δίνεται -ας μου συγχωρεθεί το ατόπημα για μια φορά- είναι διότι έχω μπαφιάσει κι έχω θυμώσει κιόλας απ’ την αβάσταχτη ελαφρότητα όλων εκείνων που μου απευθύνονται πιεστικά, θεωρώντας πως μόνο και μόνο επειδή τυχαίνει να δουλεύω σε αυτό το μέσο –και τυχαίνει να με γνωρίζουν κιόλας- οφείλω να έχω απαντήσεις για όλα τα ερωτήματα που κατά καιρούς τους έρχονται στο κεφάλι ή καλές δικαιολογίες για κάθε τι που τους ενοχλεί ή ακόμα-ακόμα και την υποχρέωση να ζητήσω συγγνώμη για όλα τα τεράστια ανομήματα που θεωρούν ότι συμβαίνουν, ωσάν να ήμουν ο… κυβερνητικός του εκπρόσωπος… Δεν είμαι. Η δική μου δουλειά είναι άλλη και μπορώ/ξέρω/δικαιούμαι/υποχρεούμαι να απαντήσω μόνο για αυτήν. 

Όπως σε κάθε εταιρεία, έτσι και στη δική μου, συμβαίνουν καλά και κακά πράγματα, με τα οποία συμφωνώ ή διαφωνώ, στο μέτρο που μπορώ να κρίνω. Υπάρχουν επίσης καλοί και κακοί συνάδελφοι, τους οποίους εκτιμώ ή μέμφομαι, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω τι κάνουν ή τι δεν κάνουν.

Η διαφορά με τη δική μου τη δουλειά, ακόμα κι αν τη συγκρίνεις με άλλες που, επίσης, πληρώνονται απ’ το υστέρημα του Έλληνα φορολογούμενου, είναι ότι βρίσκεται συνεχώς «στον αέρα», άρα κάθεται συνεχώς και στον τάκο και οι συνάδελφοί μου είναι αναγνωρίσιμοι, αφού εκτίθενται στο γυαλί. Αυτό, εκτός τους ότι τους κάνει πιο «προσβάσιμους» στην κριτική του καθενός -κάτι που πηγαίνει με τη δουλειά, θα μου πεις σωστά- τους κάνει σαφώς και λιγότερο προστατευμένους, σε σχέση με τους άλλους, τους δικούς σου ή του διπλανού σου.

Μέχρι εδώ όλα καλά κι εσύ δικαιούσαι να κρίνεις και να κατακρίνεις όσο θέλεις.  

Υπάρχει όμως μία διαχωριστική γραμμή εκεί που παύει η ηθική του δικαιώματός σου, κάπου εκεί που αρχίζεις να απαιτείς από μένα, ούσα εργαζόμενη στο μέσο που εσύ θέλεις να «χτυπήσεις» με την κριτική σου, να απαντήσω παίρνοντας θέση και μάλιστα τη θέση τη δική σου!

Ως άνθρωπος, έχω αποδείξει ότι δεν φοβάμαι να θίγω τα κακώς κείμενα, όπου κι αν τα βλέπω, ακόμα κι εκεί που βάλλομαι προσωπικά ή που δεν με συμφέρει καθόλου να το κάνω. Όχι γιατί είμαι ατρόμητη, αλλά γιατί θεωρώ ότι με τη δουλειά μου έχω κερδίσει, αντί άλλης αμοιβής, αυτό το πολύ σημαντικό δικαίωμα.

Υπάρχει όμως και κάτι που λέγεται «επαγγελματισμός» και εμπεριέχει πολλά περισσότερα πράγματα απ' το να κάνεις «απλώς» καλά τη δουλειά σου. Προσωπικά, η επαγγελματική μου συνείδηση ορίζει πως, όχι μόνο οφείλω να προστατεύω τη δουλειά μου αυτήν καθ’ αυτήν, αλλά και τους συναδέλφους μου, ιδίως μάλιστα όταν αυτοί είναι εξαιρετικά προβεβλημένοι, ώστε να θίγονται ονομαστικά και δεν έχουν τη δυνατότητα να υπερασπίζονται σε όλες τις συζητήσεις τον εαυτό τους.

Η ερώτηση είναι: Το κάνεις ακόμα κι όταν ο συνάδελφός σου είναι «κακός» σε αυτό που κάνει; Τον υπερασπίζεσαι ό,τι κι αν κάνει ή ό,τι κι αν πει;

Η μόνη αποδεκτή απάντηση σε κάτι τέτοιο είναι πως η «προστασία» που μπορείς να παρέχεις στο συνάδελφό σου, όπως θα την ήθελες και για τον εαυτό σου απ’ αυτόν, περιλαμβάνει και το να του κάνεις εσύ την υπόδειξη για το πώς θα γίνει καλύτερος, αν πιστεύεις ότι είναι κακός ή λιγότερο καλός, εντός του πλαισίου του εργασιακού σου χώρου. Ακόμα κι αν συμφωνείς πως δεν έκανε κάτι καλά, αδυνατώ να συλλάβω το πώς ακριβώς, το να τον ξεφωνίσεις εσύ δημόσια, πριν απ’ όλους τους άλλους, μπορεί να τον κάνει καλύτερο σε αυτό που κάνει. 

Αυτό, μαζί με μερικά άλλα, στο δικό μου λεξικό, περιγράφουν τον όρο «επαγγελματική ηθική». Οτιδήποτε άλλο, εμπίπτει στη σφαίρα του απλού κουτσομπολιού και όσο διασκεδαστικό κι αν θεωρώ ότι είναι, το αφήνω έξω απ’ τη δουλειά μου, ως παντελώς άχρηστο· κυρίως για το φερόμενο ως «πελάτη», του οποίου το συμφέρον καλούμαι να προασπίσω πριν και πάνω απ' όλα. Πρέπει να αποφασίσεις αν θέλεις να έχω λιγότερη "επαγγελματική ηθική". Αν αυτό συμβεί, θα συμβεί παντού κι όχι μόνο εκεί που εσύ κουτσομπολίστικα θέλεις.

Είναι απορίας άξιον βέβαια, πως κανείς δεν αναφέρεται, πολύ βολικά, σε όλες τις πλευρές του ίδιου νομίσματος· θα μου πεις λογικό, όταν επιθυμούμε να «φωτίσουμε» μόνο τις πλευρές που αποδεικνύουν την άποψή μας, θα αποκρύψουμε σκοπίμως τις άλλες, που μειώνουν τη «δύναμή» της… Δεν λένε πως είναι πάντα εύκολο να αντιληφθείς τον κακό κριτικό; Είναι αυτός που αντί να κρίνει το βιβλίο, κρίνει το συγγραφέα…

Θα μου επιτρέψεις λοιπόν να σου συμπληρώσω εγώ το μικρό, βολικό σου «κενό»:

Γι’ αυτούς τους Ολυμπιακούς, όπως και για κάθε μεγάλο γεγονός που καλύπτεται κατ’ αποκλειστικότητα από την ΕΡΤ, δουλεύουν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι απ’ αυτούς που ακούς ή βλέπεις στην οθόνη σου. Ένα ολόκληρο και πολλές φορές κακοπληρωμένο μελίσσι, αντίθετα με αυτά που νομίζεις, που φροντίζει να φτάνει σε σένα η εικόνα των όσων γίνονται κάπου δίπλα σου στον κόσμο, κάνοντάς σε να δακρύζεις από περηφάνια ή να λυπάσαι ή να φοβάσαι για τα όσα ξημερώνουν σε τούτη τη γη. 

Το κάνουν, πολλές φορές, υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, το κάνουν με επιμέλεια, το κάνουν χωρίς να φαίνονται πουθενά, σε ώρες που εσύ κοιμάσαι ή περνάς καλά και χωρίς να παίρνουν εύσημα από κανέναν, αντίθετα πολλές φορές άλλοι το κάνουν κι άλλοι πληρώνονται γι' αυτό! Στους πρώτους μένει μόνο η ρετσινιά! Κι επειδή έχω βρεθεί πολλές φορές ανάμεσα σε αυτούς, αισθάνομαι ότι δικαιούμαι, αν όχι έχω υποχρέωση να στο επισημάνω –και- αυτό.

Δεν ισχυρίζομαι ότι χρειάζονται εύσημα όταν κάποιος κάνει τη δουλειά για την οποία πληρώνεται, που κι αυτό συζητήσιμο είναι, αφού δουλειά από δουλειά έχει τεράστια διαφορά, λέω απλώς ότι είναι ανθρώπινη αδυναμία να βρίζεις αυτό που δεν σου αρέσει, αλλά ποτέ να μην χαρίζεις μια καλή κουβέντα σε αυτό που είναι πραγματικά και αντικειμενικά καλό. Επίσης είναι ανθρώπινη αδυναμία και εξαιρετική αδικία να μην μπορείς να διακρίνεις τη διαφορά ή -ακόμα χειρότερα- να υποκρίνεσαι ότι δεν τη διακρίνεις! 

Δεν είναι φυσικά, η πρώτη φορά που οι άνθρωποι της ΕΡΤ μπαίνουν σωρηδόν στο μεγάλο τσουβάλι των πεποιθήσεων του κόσμου κι είμαι σίγουρη πως δεν θα είναι ούτε η τελευταία. Το ίδιο είχε γίνει κι όταν είχε βγει η είδηση περί τεραστίων αμοιβών. Δεν είχε καμία σημασία που στην πορεία αποδείχτηκε το πόσοι και ποιοι ακριβώς έπαιρναν αυτές τις τεράστιες αμοιβές· το πυροτέχνημα ήταν αρκετό ώστε να χαρακτηριζόμαστε όλοι, μέχρι και σήμερα, «καλοπληρωμένοι κηφήνες».

Λογικό θα μου πεις: Η είδηση για το έγκλημα και οι εικασίες που το συνοδεύουν πουλάνε πάντα πιο πολύ απ’ την εξιχνίασή του αυτή καθ’ αυτή.

Κάτι που αποδεικνύει σαφώς ότι ουδείς ενδιαφέρεται για την αλήθεια των όσων συμβαίνουν, μόνο για την εντύπωση που αυτά προκαλούν…

Επειδή πάντα θα υπάρχουν καλοί λόγοι για σκουσμάρια, αφού δεν αλλάζουν στη βάση τους ούτε οι προβληματικοί άνθρωποι, ούτε οι κακές διαδικασίες, είμαι σίγουρη πως αυτά τα πυροτεχνήματα θα ξαναστράψουν στον προσωπικό ουρανό του καθενός από μας, φταίμε δεν φταίμε…

Η μπάλα δεν νοιάζεται για τον ποιον θα παρασύρει, στην τελική, δεν είναι η δουλειά της να νοιάζεται…

Αλλά αν εσύ, ο έξω απ’ αυτά, αποφασίζεις να σταθείς σε αυτό, που στο δικό μου χωριό καλείται «επιφάνεια» κάθε φορά, να μην χαλιέσαι που σου πουλάνε οτιδήποτε μπορεί να τσουλήσει πάνω της… γιατί μοιάζεις να μην χρειάζεσαι τίποτα περισσότερο, ίσως ούτε και να αξίζεις…

Αφού όπως και να έχει, θα συνεχίσεις να ζεις υποκριτικά, μόνο αυτά που θέλεις να ζήσεις...

Με τούτα και με εκείνα, το χειρότερο αποτέλεσμα είναι άλλο και καλό είναι να το αντιληφθείς κάποτε, διότι εσύ το δημιουργείς· άνθρωποι σαν κι εμένα, που -υπό άλλες συνθήκες- θα έκριναν οι ίδιοι τα κακώς κείμενα, κάνοντας παράλληλα και ό,τι μπορούσαν να τα διορθώσουν, βρίσκονται τώρα στη δυσάρεστη θέση να είναι αναγκασμένοι να υπερασπιστούν κάτι, με το οποίο ενδεχομένως δεν συμφωνούν καν! Κι αυτό είναι που με θυμώνει πιο πολύ ακόμα!

Μπαίνω στη δυσμενή θέση να μην έχω καν επιλογή για το πώς θα σκεφτώ ή θα πράξω μόνη μου· με θέτεις απ’ την αρχή «από κάτω»…

Γιατί; Διότι απέναντι στον παραλογισμό, βλέπεις, υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού άμυνας κι αυτό δεν είναι το καλύτερο που μπορεί να συμβεί, ακριβώς επειδή αναπτύσσεται και αναγκάζεται να λειτουργήσει υπό συνθήκες πίεσης.

Τίποτα άλλο να μην σκεφτείς: Είναι χάσιμο χρόνου, τον οποίο θα μπορούσα κάλλιστα να χρησιμοποιήσω αλλού, διορθώνοντας ίσως αυτά τα λάθη, αν μπορούσα, αντί να προσπαθώ να τα δικαιολογήσω σε σένα, που ούτως ή άλλως δεν ενδιαφέρεσαι στ’ αλήθεια για τη διόρθωσή τους· μόνο να γκρινιάξεις γι’ αυτά θέλεις.

Κάπως έτσι χάνεται η ουσία σε όλα τα πράγματα. Αν υποτεθεί ότι αυτή ενδιαφέρει κανέναν βέβαια… αλλά να ξέρεις, πάνω σ’ αυτή τη δική σου αδιαφορία για την ουσία, πατάει εκείνος που στοχεύει να σου πουλήσει το όποιο παραμύθι ακούγεται καλύτερα στα αυτάκια σου…

Είναι στ’ αλήθεια πολύ δύσκολο να αποφύγεις την κριτική των άλλων. Θα έπρεπε να μην κάνεις απολύτως τίποτα, να μην λες τίποτα, να μην είσαι τίποτα κι αυτό δεν είναι κάτι που θα το ήθελα για μένα ή τη δουλειά μου, που ούτως ή άλλως ορίζεται ως "ομαδική" και λειτουργεί ως τέτοια: Αν αυτός που είναι μπροστά, είναι καλός, όλοι άξιοι -κι ας μην είναι! Αν αυτός είναι ανίκανος, όλοι ανίκανοι -κι ας μην είναι! Όλα λοιπόν μέσα στο πρόγραμμα και τα μικρόψυχα και αυτά που στοχεύουν στο να σε κάνουν καλύτερο. 

Γιατί στο ελληνικό δημόσιο, δυστυχώς, ποτέ δεν θα μπορέσει να ξεχωρίσει η ήρα απ' το στάρι...έτσι μόνο μπορεί να λειτουργήσει, μπλεγμένο, διότι εμείς το λειτουργούμε έτσι. Όλοι εμείς που βολευόμαστε απ' αυτό του το μπλέξιμο!

Δεν είμαι απ’ αυτούς που ισχυρίζονται ότι δουλεύουν όλα καλά και όλοι όσοι φωνάζουν έχουν άδικο, απλώς έχω μία φυσική απώθηση απέναντι σε όλα τα σπαθιά που κάνουν ένα έτσι και βγαίνουν απ’ τα θηκάρια τους με το παραμικρό… Ο νους μου αντιδρά σε οτιδήποτε παραφυλάει στη γωνία να με φάει ζωντανή, όπως σωστά ορίζει κάθε σοβαρός αγώνας επιβίωσης που σέβεται τον εαυτό του.

Είμαι πολύ θυμωμένη, δεν το κρύβω κι ας μην είναι σωστό. 

Μαζί με την εισπνοή - εκπνοή, θα χρειαστεί να θυμίσω στον εαυτό μου, την επόμενη φορά που κάποιος θα αρχίσει να μιλά για πράγματα για τα οποία ξέρει τόσο λίγα και ισχυρίζεται -μετά βεβαιότητος- τόσα πολλά, να ρωτήσω πού βρίσκει το χρόνο να το κάνει, δουλεύοντας τόσο καλύτερα απ’ όλους αυτούς που κρίνει.

Γιατί, συνήθως, μόνο αυτός που δεν τραβάει κουπί βρίσκει το χρόνο να ταρακουνήσει τη βάρκα…

Κι όπως και να έχει… για κάποιους από μας... The show must go on…

https://www.youtube.com/watch?v=4aRAtUWhBnY