Τα σύμβολα και η ουσία

Γράφει

ο Ιωάννης Ληξουριώτης*

Τι είναι πιο σοβαρό; Να μη γνωρίζει ένας ενήλικος νέος ότι το δεξί χέρι υψωμένο λίγο πάνω από τον ώμο και με την παλάμη τεντωμένη αποτελεί ναζιστικό χαιρετισμό ή να γνωρίζει ότι η κίνηση αυτή εκφράζει τη ναζιστική ιδεολογία;

Μάλλον δεν έχει σημασία να ταξινομεί κανείς το σύμβολο και την ιδεολογία που εκφράζει με κάποια αξιολογική σειρά.

Το ένα εμπεριέχει το άλλο.

Το σύμβολο είναι ιδεολογία και

 η ιδεολογία σύμβολο.

Το προτεταμένο χέρι με παλάμη τεντωμένη ή με σφιγμένη γροθιά αποτελεί έτσι κι αλλιώς σύμβολο βίας, είτε ναζιστικής είτε κομμουνιστικής είτε οποιασδήποτε άλλης.

Η βία υπάρχει, το κενό συμπληρώνεται με κάποια ιδεολογία.

Ο ναζιστής χασάπης Μπρέιβικ (Anders Behring Breivik) που σκότωσε 77 νέους στη Νορβηγία, μπροστά στο δικαστήριο του Όσλο που τον δίκαζε μπέρδεψε (;) τους χαιρετισμούς και σήκωσε το χέρι του με προτεταμένη γροθιά.

Το πρόβλημα δεν είναι εάν η παλάμη θα είναι ανοικτή ή σε γροθιά.

Το πρόβλημα είναι η ίδια η βία και το μίσος που συμβολίζουν οι χαιρετισμοί αυτοί. 

Όλα τα ελληνικά κόμματα, λοιπόν, το ένα μετά το άλλο, που μετά την πρόσφατη χειρονομία του νεαρού Κατίδη έσπευσαν να «καταδικάζουν» ένα σύμβολο, ας θυμηθούν ότι το 2009 κανένα από αυτά δεν υπέγραψε το Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «σχετικά με την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον ολοκληρωτισμό». Γιατί;

Γιατί ούτε ένα ελληνικό κόμμα δεν μπόρεσε να αντέξει την παραδοχή του ψηφίσματος ότι «κανένας πολιτικός φορέας και κανένα πολιτικό κόμμα δεν έχουν το μονοπώλιο στην ερμηνεία της ιστορίας», γιατί κάποια ελληνικά κόμματα δεν διανοούνται να δεχθούν ότι «κατά τον 20ό αιώνα στην Ευρώπη εκατομμύρια άνθρωποι υπήρξαν θύματα εξορίας, φυλάκισης, βασανισμού και φόνου από ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα», γιατί κάποια αριστερά ελληνικά κόμματα αρνούνται να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι όπως τα κράτη της δυτικής Ευρώπης είχαν τη ναζιστική ιστορική εμπειρία, έτσι και «τα κράτη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης είχαν την εμπειρία του κομμουνισμού και ότι θα πρέπει να προωθηθεί η κατανόηση για το διπλό παρελθόν δικτατορίας στις χώρες αυτές»;

Είναι λοιπόν εντυπωσιακό και συνάμα αποκαλυπτικό ότι τα ελληνικά κόμματα που σήμερα δείχνουν να εκπλήσσονται και «ανατριχιάζουν» για το ναζιστικό χαιρετισμό κάποιου ασήμαντου νεαρού Κατίδη δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν το φτωχό εαυτό τους και να συνενώσουν τη φωνή τους με τα λοιπά ευρωπαϊκά κόμματα εκφράζοντας το σεβασμό τους προς όλα τα θύματα ολοκληρωτικών και αντιδημοκρατικών καθεστώτων στην Ευρώπη και να τιμήσουν εκείνους που αγωνίστηκαν κατά της τυραννίας και της καταπίεσης.

Τώρα εκπλησσόμαστε που σιγά-σιγά το αυγό του φιδιού αρχίζει να ραγίζει και τρέχουμε να του βάλουμε τσιρότα…

* Ο Ιωάννης Ληξουριώτης είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο