Αποκομματικοποίηση του κράτους - Η Ν. Δ. ως κυβέρνηση

Γράφει
ο Νίκος Αναγνωστάτος 

Ολοκληρώνοντας τις απόψεις μου για τον κοινωνικοπολιτικό ρόλο και προορισμό της Νέας Δημοκρατίας, θα ασχοληθώ με την κυβερνητική διαδικασία, έτσι ώστε το κυβερνητικό έργο να καταστεί δημιουργικό και αποτελεσματικό, για να μπορέσω στη συνέχεια να ασχοληθώ με τα ζέοντα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα που μαστίζουν τη ταλαίπωρη χώρα μας. 

Δύο είναι οι άξονες στους οποίους θα δοθεί σημασία και προσοχή. 

Ο ένας είναι η αποκομματικοποίηση του κράτους σε

συνδυασμό με την αξιοκρατία και ο δεύτερος είναι ο διαχωρισμός της Κυβέρνησης με τη Δημόσια Διοίκηση.

Και οι δύο αυτοί άξονες, αποτελούν την ραχοκοκαλιά ενός εύρυθμου και αποδοτικού κράτους, οι οποίοι, λυπάμαι να επισημάνω ότι είναι αυτοί οι δύο άξονες στους οποίους οφείλεται εν πολλοίς η σημερινή τραγική κατάσταση της χώρας μας. Για το λόγο τούτο η Νέα Δημοκρατία, ως φιλελεύθερο κοινωνικό κόμμα, σκοπός του οποίου, ως αναλύσαμε στα προηγούμενα σημειώματα, είναι η ευημερία και η πρόοδος των Ελλήνων και να καταστεί έτσι η Ελλάδα χώρα ευυπόληπτη και ισχυρή, δυναμένη να ασκήσει καθοριστικό και αξιόπιστο ρόλο στην Ενωμένη Ευρώπη, οφείλει να αντιμετωπίσει τους δύο αυτούς άξονες κλειδιά, με νηφαλιότητα και αποφασιστικότητα.

Α΄Διαχωρισμός Κυβέρνησης – Δημόσιας Διοίκησης. Είναι γεγονός ότι η Κυβέρνηση ασκεί και διοίκηση. Είναι ένα κατάλοιπο των πρώτων χρόνων της απελευθέρωσης και δυστυχώς εξακολουθεί να ισχύει για λόγους κυρίως εξουσίας και πελατειακών σχέσεων των πολιτικών, χωρίς να γίνεται αντιληπτό ότι η παθογένεια αυτή δημιουργεί πολλά και ποικίλα προβλήματα τόσο στη δημόσια διοίκηση όσο και στην καθημερινή ζωή των πολιτών, αλλά και αυτής της Κυβέρνησης. Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Κυβέρνηση κυβερνάει, δηλαδή χαράσσει την πολιτική της δια των νόμων, παρακολουθεί την αποτελεσματική εφαρμογή της και παρεμβαίνει όπου χρειάζεται, καλύπτει τις ανάγκες του κράτους δια του προϋπολογισμού, εποπτεύει τη δημόσια διοίκηση ή ακόμη και παρεμβαίνει σε ορισμένες περιπτώσεις. Αλλά με κανένα τρόπο δεν θα πρέπει να ασκεί διοίκηση του κράτους, η οποία θα πρέπει να ασκείται αποκλειστικά από τους λειτουργούς της δημόσιας διοίκησης.

Δεν είναι δυνατό π.χ. ο Υπουργός να εγκρίνει κάθε ενέργεια του Υπουργείου του και ακόμη να λαβαίνει γνώση κάθε εισερχομένου εγγράφου. Όλα αυτά είναι καθήκον και αρμοδιότητα της δημόσιας διοίκησης του κάθε Υπουργείου ή ΔΕΚΟ, οι οποίοι θα πρέπει να κρίνουν αντικειμενικά και σύμφωνα με τους ισχύοντες  νόμους και διατάξεις. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο μεν πολίτης θα αισθάνεται ασφαλής χωρίς την ανάγκη παρέμβασης πολιτικού προσώπου, η δε Κυβέρνηση θα παραμένει απερίσπαστη να ασκήσει την πολιτική της και να διαγράψει τους στρατηγικούς της στόχους. Πως είναι δυνατό π.χ. να ζητάμε από τον Υπουργό Εσωτερικών να γνωρίζει καλλίτερα από τον αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος, πως θα συντονιστεί αποτελεσματικότερα η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς, ή ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης , με ποιο επιχειρησιακό σχέδιο θα αντιμετωπίσει μιαν αναταραχή. Η παθογένεια αυτή του συστήματος και η σύγχυση που προκαλείται, αποδυναμώνει τη δημόσια διοίκηση, την καθιστά ανεύθυνη αφού περιμένει οδηγίες από τον Υπουργό για κάτι για το οποίο ο Υπουργός, το πιο πιθανό είναι να έχει απόλυτη άγνοια, που όμως κατηγορείται  για ένα ανεπιτυχές αποτέλεσμα και το χειρότερο, το δέχεται ο ίδιος ο Υπουργός και προσπαθεί να το αιτιολογήσει.

Ήρθε λοιπόν η ώρα, στα ρηξικέλευθα οράματα του Προέδρου, να συμπεριληφθεί και η αποκοπή της δημόσιας διοίκησης από την Κυβέρνηση και γενικότερα  τους πολιτικούς της προϊσταμένους, έτσι ώστε να συγκροτήσουμε μιαν ικανή και αξιόπιστη δημόσια διοίκηση και οι όποιες ευθύνες να ζητούνται από αυτή και μόνο. Η Κυβέρνηση ας φροντίσει να θεσπίσει διαδικασίες αξιοκρατικής επιλογής των στελεχών της δημόσιας διοίκησης, τα οποία να είναι επαρκώς ενημερωμένα και καταρτισμένα για τους νόμους και ιδίως με την σκοπιμότητα των νόμων, ώστε το γράμμα του νόμου να μην καταργεί την ουσία, σε συνδυασμό με ελεγκτικούς αλλά και πειθαρχικούς μηχανισμούς. Έτσι κάθε στέλεχος να γνωρίζει ότι θα πρέπει να είναι ικανό και υπεύθυνο, δίκαιο και αποδοτικό, άλλως θα υφίσταται τις συνέπειες του νόμου, συμπεριλαμβανομένης και της απόλυσής του. Αν η Κυβέρνηση περιοριστεί στα δικά της καθήκοντα και στο δικό της ρόλο, θα έχουμε αποδοτικότερη κυβερνητική δράση αφ’ ενός και υπευθυνότερη και ουσιαστικότερη δημόσια διοίκηση.

Β΄Αποκομματικοποίηση του κράτους. Ο διαχωρισμός της δημόσιας διοίκησης από την κυβέρνηση, θα είναι το πρώτο βήμα για την  σταδιακή αποκομματικοποίηση, εν όψει του γεγονότος ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από την ίδια την δημόσια ιεραρχία, χωρίς την επιρροή του πολιτικού προϊσταμένου. Η καθιέρωση των επόμενων αρχών, θα συμβάλλει τα μέγιστα στην αποκκοματικοποίηση του κράτους, επ’ ωφελεία όλων:            

1.-Γραμματείς Υπουργείων, δεν θα ορίζονται από την Κυβέρνηση όπως τώρα, αλλά θα επιλέγονται μετά από προκήρυξη για αρίστους, για 5ετή θητεία. Θα είναι η αρχή του διαχωρισμού της Δημόσιας Διοίκησης από την Κυβέρνηση, προϋπόθεση αποκομματικοποίησης.

2.- Πρόεδροι ΔΕΚΟ, Πρόεδροι Νοσοκομείων, δεν θα ορίζονται από την Κυβέρνηση όπως τώρα, αλλά θα επιλέγονται μετά από προκήρυξη για αρίστους, για 5ετή θητεία. Είναι και αυτό ένα βήμα για την αποκομματικοποίηση του κράτους.

3.- Ασυμβίβαστο Υπουργού/Υφυπουργού και Βουλευτή, ώστε ο Υπουργός να ενεργεί για το συμφέρον του κράτους και να τον εμποδίζει η δυνατότητα επανεκλογής του, αλλά και όχι φοβούμενος το πολιτικό κόστος, κάτι που επενεργεί ως τροχοπέδη στην αντικειμενική και ουσιαστική πολιτική.

4.- Δραστικός περιορισμός συμβούλων υπουργών, υφυπουργών και όπου αλλού προβλέπεται πρόσληψη συμβούλων, κάτι που στην πράξη απενεργοποιούν τους θεσμικούς παράγοντες των υπουργείων, τους οποίους στην πράξη αχρηστεύουν και εξ αντανακλάσεως βλάπτουν τη Δημόσια Διοίκηση. Οι σύμβουλοι των Υπουργών / Υφυπουργών, είναι κυρίως οι θεσμικοί αξιωματούχοι, Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές, σε συνδυασμό με τους γενικούς Γραμματείς.

5.- Μόνιμοι Υφυπουργοί Εξωτερικών και Παιδείας, με 5ετή θητεία, ώστε να υπάρχει μια σταθερή συνέχεια και συνέπεια της εξωτερικής πολιτικής και του πνεύματος της παιδείας και όχι να αλλάζει με την αλλαγή της Κυβέρνησης ή ακόμη και αλλαγή Υπουργού.

6.- Εφαρμογή παντού αξιοκρατία, μετά από αξιολόγηση.

7.- Σύνταξη του κυβερνητικού προγράμματος, μετά από διάλογο και ανταλλαγή θέσεων και απόψεων με τα μέλη μας και την κοινωνία γενικότερα.