Ψηφοφόροι της 5ης Ιουλίου…

Γράφει
ο Μιχάλης Δεμερτζής

Πρέπει να έχουν γραφτεί χιλιάδες άρθρα στην Ελλάδα και μερικές εκατοντάδες ακόμα στο εξωτερικό για το δημοψήφισμα που διεξήχθη σαν σήμερα πριν από τρία χρόνια. 

Μόνο εμείς από αυτήν εδώ τη στήλη έχουμε αναφερθεί πάνω από δέκα φορές. 

Όταν γράφεται ιστορία όμως και είσαι παρών, πώς μπορείς να κοιτάξεις αλλού;

Η 5^η Ιουλίου θυμίζει δημοψήφισμα και θα θυμίζει για πολύ καιρό ακόμα.

Το ερώτημα, επιεικώς γελοίο:

Θέλετε ή όχι το

 «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» και το «Preliminary Debt sustainability analysis»;

Καθόλου γελοία όμως αυτά που περάσαμε. Μέσα σε λίγες μέρες βγήκαν στην επιφάνεια μερικά από τα χειρότερα χαρακτηριστικά μας σαν κοινωνία, όχι μόνο στις πλατείες, αλλά και στον τρόπο που ψηφίζουμε.

Για το δεύτερο, που μας ενδιαφέρει και περισσότερο εδώ, τι συμπεράσματα ακριβώς μπορεί να βγάλει κανείς για έναν λαό από μία ερώτηση που έχει για απάντηση μόνο ένα «Ναι» ή ένα «Όχι»;

Άλλος μπορεί να είπε «Όχι» γιατί μισεί τους ξένους, άλλος γιατί η ΝΔ έλεγε «Ναι», άλλος γιατί έχει τα λεφτά του στο εξωτερικό κ.ο.κ… Τα αντιστρόφως ανάλογα ισχύουν για την πλευρά του «Ναι».

Για τον γράφοντα είναι πολύ απλά τα πράγματα και δεν έχουν να κάνουν με το ποιος ψήφισε τι.

Η ερώτηση, γελοία ή όχι, ήταν πολύ συγκεκριμένη. Εγκρίνεις Έλληνα πολίτη, ναι ή όχι, το «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» και το «Preliminary Debt sustainability analysis»;

Και ο Έλληνας πολίτης είχε μία δουλειά να κάνει. Να τα διαβάσει.

Πληκτρολογούσες στο Google και έβγαιναν και στα ελληνικά.

Ήταν πολλά; Ε και…;

Εντάξει, ας διαβάζαμε μόνο το “Reforms…”, τα μέτρα, όχι την ανάλυση για τη βιωσιμότητα του χρέους. Αφού τα μέτρα μάς αφορούσαν πιο άμεσα.

Λίγες μέρες μετά την προκήρυξη, βέβαια, ακούστηκε μέσα στον καταιγισμό των ειδήσεων ότι «η πρόταση των ξένων δεν είναι πλέον στο τραπέζι…» και οι περισσότεροι βρήκαν τη δικαιολογία τους.

Μόνο που, πρώτον, στο τραπέζι ήρθε αμέσως μετά η πρόταση Γιουνκέρ (που ήταν ίδια με την προηγούμενη πλην κατάργησης ΕΚΑΣ και αυξημένου ΦΠΑ στα νησιά), την οποία διάβασαν ακόμα λιγότεροι, αφού οι υπόλοιποι τώρα έλεγαν τα αντίθετα από πριν («Ναι, αλλά δεν ψηφίζουμε για αυτή την πρόταση την Κυριακή»), δεύτερον, δεν ξέρουμε αν όντως η πρώτη πρόταση θα αποσυρόταν εφόσον πλειοψηφούσε το «Ναι» και τρίτον, σε κάθε περίπτωση, δεν αλλάζει το γεγονός ότι ολόκληρη ελληνική κυβέρνηση κάνει στους πολίτες της μία συγκεκριμένη ερώτηση.

Και για να μπούμε στο διά ταύτα, αν δεν διάβασες το κείμενο για το οποίο κλήθηκες να ψηφίσεις, αγαπητέ αναγνώστη, έπρεπε να κάνεις τη χάρη σε όλους μας, στη χώρα σου, στη δημοκρατία την ίδια, να μην πας να ψηφίσεις. Ξεκάθαρα πράγματα.

Να πούμε ότι, αν δεν το διάβασες, έπρεπε τουλάχιστον να πάρεις μία ιδέα για το τι γράφει από έναν άνθρωπο που εμπιστεύεσαι και ξέρεις ότι το διάβασε;

Έστω...

Αν η εμπιστοσύνη είναι τέτοια, που θα άφηνες τον ίδιο άνθρωπο να πάρει και κανένα δάνειο στο όνομά σου, έχει καλώς…

Γιατί, όταν κάνεις μία σημαντική συναλλαγή, την αγορά ενός σπιτιού, τη σύναψη ενός δανείου κτλ. το συμβόλαιο δεν έχει μέσα δύο προτάσεις σαν προωθητικό sms από τα Zara. Έχει σελίδες με όρους και προϋποθέσεις, ενίοτε και «ψιλά γράμματα».

Και το δημοψήφισμα ήταν συμβόλαιο που τελικά μας κόστισε μερικές εκατοντάδες δισ. (θα μπορούσε να είναι και χειρότερα βέβαια), τα οποία αν δεν πληρώσεις εσύ, θα τα πληρώσουν τα εγγόνια σου.

Και, ας πούμε ότι αυτό δεν είναι ασυνήθιστο, η Ελλάδα χρωστά από τότε που ιδρύθηκε. Το ασυνήθιστο είναι οι εκπρόσωποί σου να σου ρίχνουν το μπαλάκι της απόφασης. Κακώς το έκαναν και, αν δεν θέλεις το μπαλάκι, μην συμμετέχεις. Αν όμως το θέλεις, οφείλεις τουλάχιστον να έχεις διαβάσει το συμβόλαιο σαν υπεύθυνος ενήλικας και μετά ψήφισε ό,τι σου αρέσει.

 «Όχι» ψήφισαν και οι Βρετανοί και ζημιώνονται, δεν είμαστε οι μόνοι. Απλή η ερώτηση που τους τέθηκε – να μείνουμε στην Ευρώπη ή να φύγουμε; –, την απάντησαν και τώρα θα ζήσουν με αυτό.

Ούτε είναι τόσο φοβερό που είμαστε ένας λαός που άφησε έναν ηγέτη να τον παρασύρει στη μία κατεύθυνση, για να ακολουθήσει τελικά την άλλη, ακυρώνοντας το «Όχι». Λαϊκιστές υπάρχουν και σε πιο προηγμένες χώρες από τη δική μας.

Το θέμα είναι πως είμαστε ένας λαός που προκειμένου να μην πάρει μία ευθύνη πάνω του, θα ρωτήσει τον πρώτο τυχόντα πολιτικό «πού υπογράφω;» και μετά θα δικαιολογηθεί, «τον πίστεψα, κύριε πρόεδρε».

Είπαμε, αν δεν είναι ένας από αυτούς που θα άφηνες να πάρουν δάνειο στο όνομά σου, το πρόβλημα μάλλον είσαι εσύ.

Θα πει κανείς, ήταν ποτέ τόσο στενή η σχέση πολιτικού και πολίτη στην Ελλάδα; Όχι, ήταν τόσο σημαντικό το διακύβευμα όμως.

Υπήρχαν λοιπόν κι αυτοί που το πήγαν πιο πολιτικά/κομματικά το θέμα. Προσπέρασαν το προς ψήφιση κείμενο και απλά ακολούθησαν την άποψη του πολιτικού ή του κόμματος που πιστεύουν.

Δεκτόν. Το δημοψήφισμα είναι πολιτική άλλωστε.

Μόνο που σε αυτούς πλέον απαγορεύονται δύο πράγματα: Να λένε «όλοι οι πολιτικοί ίδιοι είναι» και να κατηγορούν τον πρωθυπουργό τους για την κωλοτούμπα. Ό,τι κάνει η πλειοψηφία των Ελλήνων δηλαδή.

Στην πρώτη περίπτωση αποποιούνται των ευθυνών τους και στη δεύτερη, όταν ψηφίζεις κάτι άλλο από αυτό που σε ρωτάνε, δεν νομιμοποιείσαι να διαμαρτύρεσαι ότι δεν σε έλαβαν υπόψη.

Οι υπόλοιποι «αδιάβαστοι» που πήγαν και ψήφισαν, επειδή κάτι άκουσαν, κάτι τους είπαν, κάτι σκέφτηκαν – ποιος ξέρει, ίσως την επανάσταση – επειδή έτσι ήθελαν, επειδή μπορούσαν τέλος πάντων να συμμετέχουν και να εκφραστούν στην κάλπη ελεύθεροι από κόμματα και κουραστικά κείμενα σαν αυτά που ήταν αναγκασμένοι να διαβάζουν στο σχολείο, απλά έπαιξαν τη χώρα στη ρουλέτα. Αν οι προηγούμενοι, του «όλοι ίδιοι είναι», δεν έχουν καλή σχέση με την ατομική ευθύνη, αυτοί εδώ της έχουν στείλει εξώδικο.

Και, αριθμητικά, οι συγκεκριμένοι δεν ήταν καθόλου, μα καθόλου λίγοι…