Παλιό, καινούργιο κι η θέση των δημοσκόπων

Γράφει

o Ανδρέας Ανδριανόπουλος

Τις εκλογές κέρδισε λοιπόν το καινούργιο. Με το παλιό να μαζεύει τα συντρίμμια του γλύφοντας τις πληγές των τραυμάτων του. Γιατί όμως όλοι πέσανε στην παγίδα που είχε στήσει ο Σύριζα; Ένα σοφό εγγλέζικο γνωμικό επιμένει πως ποτέ δεν πρέπει να παραπονιέσαι και να εξηγείς (never complain, never explain). Η ΝΔ στο μεγαλύτερο μέρος της προεκλογικής εκστρατείας αφοσιώθηκε να

εξηγεί γιατί δεν ήταν παλιά και πως η Αριστερά δεν ήταν κάτι νέο. Ποτέ δεν καταπιάστηκε με την αποδόμηση του δήθεν νέου, που από τα πράγματα συνιστούσε θανάσιμο κίνδυνο για το μέλλον.

Το νέο είναι γεροντότερο από το χειρότερο παλιό! Η φωνή και τα συνθήματα του Ανδρέα Παπανδρέου συνιστούν αντήχηση από τον τάφο των ονείρων του παρελθόντος και οι πολιτικές της ρουσφετολογίας και των διορισμών παραπέμπει ευθέως στο χειρότερο χθες. Στην ουσία ο κόσμος νοσταλγεί το παρελθόν. Είτε το έχει γνωρίσει, είτε του το έχουν αφηγηθεί. Ο δήθεν προοδευτικοί εκσυγχρονιστές πασχίζουν να νεκραναστήσουν ό,τι χειρότερο ακόμη κατατρέχει την σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Καταδικάζουν το χθες φορτώνοντας το σήμερα με ελπίδες. Που υποτίθεται πως εκφράζουν το νέο. Σε τίποτα όμως αυτοί οι όποιοι οραματισμοί δεν περιγράφουν κάτι διαφορετικό από το χρεοκοπημένο παλιό. Το ξέθαμα του παρελθόντος, με χυδαίο λόγο και ανόητη πεζοδρομιακού επιπέδου επιχειρηματολογία, λογίζεται σαν προοπτική υλοποίησης του δήθεν καινούργιου.

Το καινούργιο δεν δέχεται πως τα ζητήματα είναι δύσκολα και περίπλοκα. Το νέο διαπραγματεύεται μοναχά με την προοπτική να τα πάρει όλα και να πετύχει απόλυτα όλους του τους στόχους. Όταν αποτυγχάνει, για όλα ευθύνονται οι σκοτεινές δυνάμεις, οι εκβιασμοί και οι απολογητές του παλιού. Δεν υπάρχει περίπτωση υπεύθυνη να είναι η ρηχή επιχειρηματολογία και η αφέλεια των θέσεων του νέου. Το νέο λοιπόν είναι εντελώς καινούργιο ακόμη κι όταν φαίνεται κι’ ακούγεται σαν δραματικά παλιό.

Όπως έγραψε με μεγάλη ακρίβεια ο Robert Shrimsley στους Financial Times για τον νέο ηγέτη των Εργατικών Jeremy Corbyn (17 Σεπτεμβρίου 2015): « η αυθεντικότητα είναι κεντρικής σημασίας στην νέα πολιτική. Ο κόσμος βαρέθηκε το στυλ των παλιών πολιτικών που έλεγαν η έκαναν πράγματα που πίστευαν πως είναι δημοφιλή. Η νέα πολιτική εκφράζεται από πολιτικούς που δείχνουν να έχουν κοιμηθεί με τα ρούχα τους και που λένε στον κόσμο πως μπορούν να εξαφανίσουν ως δια μαγείας την λιτότητα. Το παλιό έχει σχέση με πολιτικούς που έλεγαν στον κόσμο ό,τι νόμιζαν πως ο κόσμος ήθελε να ακούσει. Το καινούργιο έχει σχέση με το να λες στον κόσμο αυτά που θέλεις να θέλουν να ακούσουν. Η νέα πολιτική ενθαρρύνει κατηγορίες του είδους 'είσαι συντηρητικό κάθαρμα'. Η νέα πολιτική περιλαμβάνει όλους εκείνους στους οποίους δεν επιτίθεσαι…»

Το νέο πασχίζει να εκφράσει τους πάντες. Θέλει να ενώσει την κοινωνία εξοβελίζοντας όσους διαφωνούν μαζί του. Το νέο ψάχνει για προδότες. Και για προδοσίες. Το παλιό διαιρεί, το καινούργιο ενώνει. Με τους όρους του βέβαια. Το νέο υποστηρίζει πως είμαστε όλοι εμείς. Το παλιό είναι εκείνοι. Όσοι δεν ψηφίζουν ανήκουν στο παλιό. Και πρέπει να τους φέρουμε στα νερά μας. Αν έρθουν κοντά στο νέο θα αποτελέσουν ένα συντριπτικό πλειοψηφικό ρεύμα. Έτσι το νέο θα κυριαρχήσει παντού. Πετώντας στα σκουπίδια το παλιό, που κανείς δεν χρειάζεται πλέον. Το νέο δεν κάνει λάθη. Όσοι τού εναντιώνονται απλά αποδεικνύουν πως το παλιό τρέμει την κυριαρχία του. Αν αντιτίθεσαι στις πολιτικές του καινούργιου αποτελείς απλά μέρος του παλιού. Και δεν είσαι χρήσιμος για το αύριο της κοινωνίας.

Η Αριστερά από τα πράγματα εκφράζει το νέο. Διότι η παγκόσμια ηγεμονία των αγορών δείχνει τα όρια και την πορεία χρεωκοπίας του παλιού. Ανεξάρτητα αν από πουθενά δεν προκύπτει πως αυτό το νέο δεν προσφέρει λύσεις και πρακτικές διεξόδους. Μπορεί να υποφέρουμε. Αλλά ο πόνος μοιάζει με τον πόνο του τοκετού. Δημιουργούμε το καινούργιο. Και δεν γνωρίζουμε την ακριβή αυριανή του μορφή. Το νέο, δηλαδή, δεν είναι στην πραγματικότητα νέο. Είναι το παλιό που είχαμε όλοι νωρίτερα απορρίψει. Μας αρέσει όμως και το προτιμούμε. Αυτό είναι το πρόβλημά μας. Και η ουσία των αδιεξόδων μας.

Όσο για τους δημοσκόπους. Απόδειξαν την χρεωκοπία των μεθοδεύσεών τους. Αν κάνεις μια δουλειά καλό είναι να την κάνει σωστά. Διαφορετικά είναι ηλίθιοι όλοι εκείνοι που ποντάρουν επάνω σου για προβλέψεις και πληρώνουν μάλιστα γι’ αυτές. Δεν είναι δυνατόν οι έρευνες της κοινής γνώμης να «πιάσουν» αυτές τις ιδιαίτερες αποχρώσεις. Ιδιαίτερα μάλιστα αν αυτές στηρίζονται σε μια λογική που δεν είναι πλέον λογική. Ας τελειώνουμε λοιπόν με το παλιό. Μπορεί και οι έρευνες της κοινής γνώμης να αποτελούν μέρος της έκφρασής του.

Κοντά στον επιθανάτιό του ρόγχο…