Εκπαίδευση: Οι άλλοι και εμείς…

Από την Κατερίνη
γράφει
η Αθανασία Καούρη

Τι συμβαίνει στα εκπαιδευτικά συστήματα της Γερμανίας και  της Αγγλίας;

Με ποιον τρόπο εισάγονται στο πανεπιστήμιο οι μαθητές της Σουηδίας;

Πότε ξεκινάνε σχολείο τα παιδιά στην Φινλανδία και πώς περνάνε τις ώρες τους οι μαθητές μέσα στο σχολείο;

 Ποιος είναι ο σκοπός του Δημοτικού σχολείου στην Ελλάδα;

Αυτά και πολλά άλλα θα αναπτύξουμε παρακάτω... 

Ξεκινώντας με το εκπαιδευτικό σύστημα της Γερμανίας, η οποία ήταν από

τις πρώτες χώρες που εισήγαγε την υποχρεωτική εκπαίδευση.

Η  ευθύνη και η διαχείριση της εκπαίδευσης είναι αρμοδιότητα της κάθε πολιτείας, σύμφωνα πάντα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Συντάγματος.

Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 4 χρόνια κι  έχει σκοπό να ενθαρρύνει τα παιδιά με διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες και να παρέχει τη βάση για συνεχιζόμενη εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση.

Στην δευτεροβάθμια υπάρχει ένα τριστρωματικό  εκπαιδευτικό σύστημα.

Όσοι ακολουθούν το πρώτο επίπεδο (διάρκειας 5 ετών) τους παρέχεται Γενική Βασική Εκπαίδευση.  Όσοι αποφοιτούν από αυτό το επίπεδο συνεχίζουν την επαγγελματική κατάρτιση, ενώ οι μαθητές με υψηλή βαθμολογία, μπορούν να φοιτήσουν σε σχολείο ανώτερου επιπέδου.

Όσοι ακολουθούν το δεύτερο επίπεδο (διάρκειας 6 ετών) τους παρέχεται Ευρύτερη Γενική Εκπαίδευση και προετοιμάζονται για υψηλής ποιότητας επαγγελματική κατάρτιση.

Αυτά τα δύο πρώτα επίπεδα οδηγούν στις ανώτερες επαγγελματικές σχολές.

Όσοι ακολουθούν το τρίτο επίπεδο (διάρκειας 8 ετών) λαμβάνουν Γενική Εκπαίδευση εις βάθος και οι απόφοιτοι μπορούν να κατευθυνθούν προς την Ανώτερη εκπαίδευση.

Στις δύο τελευταίες τάξεις του τρίτου επιπέδου δίνεται βαρύτητα σε ορισμένα μαθήματα, απαραίτητα για τις τελικές εξετάσεις και την πρόσβασή τους στα ΑΕΙ.

Συνεχίζουμε με το εκπαιδευτικό σύστημα της Αγγλίας το οποίο είναι κι αυτό δωρεάν.  

Την ευθύνη της εκπαίδευσης την έχουν το υπουργείο παιδείας και το υπουργείο Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας και  Δεξιοτήτων.

Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 4 χρόνια (8-12χρ.) κι αποτελείται από 2 στάδια.

Έχει σκοπό να παρέχει ένα ισόρροπο και πολύπλευρο πρόγραμμα μαθημάτων, κατάλληλο για την παιδική ηλικία και ικανότητα , καθώς για κάποια ειδική ανάγκη που μπορεί να έχει ένα παιδί .Επίσης προετοιμάζει τους μαθητές για τις προοπτικές, ευθύνες, και εμπειρίες για την συνέχεια της ζωής τους.

Η  δευτεροβάθμια εκπαίδευση διαρκεί  5 χρόνια κι αποτελείται κι αυτή από 2 στάδια.

Οι μαθητές φοιτούν για την απόκτηση του Γενικού Πιστοποιητικού Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Σε αυτό το στάδιο δίνουν εξετάσεις και σύμφωνα με τα αποτελέσματα  δίνονται πιστοποιητικά σε κάποια επαγγελματικά αντικείμενα.

Αυτό το Επαγγελματικό πιστοποιητικό είναι ισότιμο με πιστοποιητικά(γενικά/ακαδημαικά)από άποψη ζήτησης.

Γι ’αυτήν την περίοδο σπουδών  υπάρχει ένας αριθμός  διαφορετικών τύπων σπουδών .

Το πιο συνηθισμένο είναι το μονοτάξιο ,δεν είναι επιλεκτικό  και  παρακολουθείται από  το 90% των μαθητών.

Στα Λύκεια κατόπιν εισαγωγικών  εξετάσεων γίνεται επιλογή των μαθητών.

Για την εισαγωγή στα ΑΕΙ οι μαθητές προετοιμάζονται σε 2 ή 3 μαθήματα ανάλογα με τις απαιτήσεις του Πανεπιστημίου που έχουν επιλέξει, και παίρνουν μέρος στις ειδικές  εξετάσεις σε πανεθνικό επίπεδο.

Σειρά έχει το εκπαιδευτικό σύστημα της Σουηδίας του οποίου  η ευθύνη και η διαχείριση της εκπαίδευσης είναι αρμοδιότητα του κράτους και των Δήμων.

Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 6 χρόνια  και σκοπός της είναι να παρέχει στους μαθητές γνώσεις και δεξιότητες για να δημιουργηθούν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, ευτυχισμένα, ικανά και υπεύθυνα άτομα για την κοινωνία.

Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 3 χρόνια.

Προϋπόθεση για την εισαγωγή των μαθητών σε αυτήν την βαθμίδα, είναι μια βαθμολογία που να υπερβαίνει  τη βάση στα μαθήματα της Σουηδικής, της Αγγλικής και στα Μαθηματικά.

Για την εισαγωγή στα ανώτατα ιδρύματα απαιτούνται βαθμοί πρόσβασης συνολικά σε 12 μαθήματα , ενώ για τα επαγγελματικά ιδρύματα σε 8.

Το επόμενο εκπαιδευτικό σύστημα είναι αυτό της Φινλανδίας

Το εκπαιδευτικό της σύστημα είναι δωρεάν και την ευθύνη για την παροχή της εκπαίδευσης , έχουν το κράτος,  οι τοπικές εκπαιδευτικές αρχές και ιδιαίτερα οι Δήμοι της χώρας.

Η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνυπάρχουν σε μία ενιαία σχολική δομή αλλά χωρίζονται  σε κατώτερο επίπεδο (1η εώς 6η τάξη) και σε ανώτερο (7η εώς 9η τάξη).

Στόχος της είναι η  ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών και η απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων που απαιτούνται για την περαιτέρω εκπαίδευση .

Η εισαγωγή στο Λύκειο γίνεται με την υποβολή αιτήσεων.

Το απολυτήριο παρέχεται μετά από επιτυχείς Εθνικές εξετάσεις.

 Στο τέλος των σπουδών οι μαθητές υποβάλλουν αίτηση για την εισαγωγή τους στα Πανεπιστήμια. 

Στην Φινλανδία η κρατική επιχορήγηση είναι  57%  από το κράτος   και τα επιπλέον έξοδα καλύπτονται από τους Δήμους.

Οι μισθοί των εκπαιδευτικών καλύπτονται από τους Δήμους πληρώνονται από το σχολείο ή από τον ιδιοκτήτη του σχολείου δηλαδή τον Δήμο.

Η φοίτηση του 9ετούς υποχρεωτικού σχολείου στην πρωτοβάθμια  είναι δωρεάν(διδασκαλία, εκπαιδευτικό υλικό ,φαγητό στο σχολείο και μεταφορά), ενώ στην δευτεροβάθμια  τα έξοδα του διδακτικού υλικού τα επιβαρύνονται οι μαθητές.

Στα σχολεία εκτός από τους καθηγητές εργάζονται διοικητικοί, γιατροί, νοσηλευτές κλπ.

Στόχος της εκπαίδευσης είναι η ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών , η απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων που απαιτούνται για την περαιτέρω εκπαίδευση και η συνεργασία λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές διαφορές των μαθητών.

Η Πρωτοβάθμια και η Δευτεροβάθμια βαθμίδα είναι μια ενιαία οντότητα ώστε να μην επιβαρύνεται η ψυχολογία των μαθητών από την μετάβαση από την μια βαθμίδα στην άλλη. Όμως,  χωρίζεται σε κατώτερο επίπεδο (1^η εώς 6^η τάξη) και σε ανώτερο (7^η εώς 9^η τάξη) οι διδακτικές ώρες ανά εβδομάδα είναι 19 για τις μικρές τάξεις και φτάνουν τις 30 στις μεγαλύτερες.

Οι μαθητές από την πρώτη ημέρα συμμετέχουν σε πληθώρα δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής.

Χρησιμοποιούν ελάχιστα βιβλία , δεν ενθαρρύνεται η παπαγαλία, δεν απαιτείται να μένουν καρφωμένα στα θρανία , αντίθετα μπορούν  να περιφέρονται στην τάξη και να ζητούν πληροφορίες από τον δάσκαλο ή να συνεργάζονται με τους συμμαθητές τους.

Οι εκδρομές εκτός σχολείου είναι πάρα πολλές, σε χώρους διαφόρων δραστηριοτήτων αλλά και εντός σχολείου εναλλάσσονται σε ομάδες  που συμμετέχουν σε όλες τις δουλειές του σχολείου: βοηθούν στην κουζίνα, φροντίζουν τα φυτά που υπάρχουν στον χώρο, συμμετέχουν στον διαχωρισμό των απορριμμάτων του σχολείου …

Μεγάλη προσοχή δίνουν σε θέματα θρησκείας ,αν σε μία τάξη υπάρχουν έστω και τρία παιδιά κάποιας θρησκείας, διδάσκονται το μάθημα στην θρησκεία τους ,ενώ για τους μαθητές , των οποίων οι γονείς δεν θέλουν να παρακολουθήσουν τα παιδιά τους το μάθημα των Θρησκευτικών , διδάσκονται Ηθική και Διαπροσωπικές σχέσεις.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εκμάθηση γλωσσών με αποτέλεσμα , όσοι μαθητές θέλουν , να έχουν μάθει μέχρι και 6 γλώσσες!!!

Τα βοηθητικά μαθήματα που  γίνονται για τους αδύναμους μαθητές ,τα παρακολουθεί και η  υπόλοιπη τάξη ώστε κανένας να μην νιώθει μειονεκτικά.

Διευκολύνουν τους γονείς μέχρι να γυρίσουν από τις δουλειές τους, είναι ολοήμερα κι έτσι αποφεύγεται η μελέτη στο σπίτι. 

Είναι εφοδιασμένα με παιδοτόπους  και παιδικές χαρές, φυσικά με το αναγκαίο προσωπικό για την επίβλεψη των παιδιών μέχρι να γυρίσουν οι γονείς.

Παρέχεται δωρεάν ζεστό φαγητό το μεσημέρι και όλα τα βασικά υλικά για την εκπαίδευση

( τετράδια, μολύβια, κλπ).

Τα σχολεία είναι ανοιχτά στην τοπική κοινωνία και οι γονείς είναι ευπρόσδεκτοι να βοηθήσουν με τις γνώσεις τους ή την τέχνη τους πχ ένας πατέρας δημοσιογράφος να μεταδώσει την εμπειρία του για το πώς θα οργανωθεί η σχολική εφημερίδα ή μία μητέρα που γνωρίζει ραπτική, να δείξει στην αντίστοιχη ομάδα  πώς να ράβουν.  

Οι εκπαιδευτικοί στην Φινλανδία αντιμετωπίζονται με μεγάλο  σεβασμό και αμείβονται πολύ καλά.

Για να διαπιστώνεται η καταλληλότητα και η επάρκειά τους αξιολογούνται συστηματικά, αφού περνούν πολύ συχνά από εξετάσεις.

Διδάσκουν τέσσερις ώρες την ημέρα και  αφιερώνουν 2 ώρες τουλάχιστον την εβδομάδα για επαγγελματική βελτίωση.

Οφείλουν να έχουν τουλάχιστον ένα μεταπτυχιακό το οποίο επιχορηγείται πλήρως.

Την ευθύνη και την διαχείριση της ελληνικής εκπαίδευσης την έχει το Υπουργείο παιδείας.

Και τελειώνουμε με το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας στο οποίο

η υποχρεωτική εκπαίδευση  διαρθρώνεται σε  2 διαδοχικές βαθμίδες , την πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια.

Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση διαρκεί 6 χρόνια (6 έως 12 ετών).

Στόχος της είναι να συμβάλει στην ολόπλευρη , αρμονική και ισόρροπη  ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών  δυνάμεων των μαθητών, ώστε ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή , να έχουν την δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά.

Στην πρωτοβάθμια επίσης λειτουργεί το ολοήμερα Δημοτικά σχολεία με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας κι εμπλουτισμένο αναλυτικό πρόγραμμα.

Επίσης λειτουργούν  σχολεία Διαπολιτισμικής εκπαίδευσης για τις ανάγκες ομάδων με κοινωνικές , πολιτισμικές ή θρησκευτικές ιδιαιτερότητες.

Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρέχεται σε 2 κύκλους την υποχρεωτική( κατώτερη) Δευτεροβάθμια εκπαίδευση το Γυμνάσιο (3 χρόνια)και την υποχρεωτική (ανώτερη) εκπαίδευση , το Λύκειο (3 χρόνια).

Η εισαγωγή στην  Τριτοβάθμια εκπαίδευση εξαρτάται από την επίδοσή τους στις εξετάσεις που γίνονται σε εθνικό επίπεδο στην 3^η τάξη του Λυκείου.

Παράλληλα με τα κοινά σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας λειτουργούν Ειδικά Δημοτικά, Γυμνάσια Λύκεια για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Τα περισσότερα δε μαθήματα (Μουσική, ξένες γλώσσες, Πληροφορική, Θεατρική αγωγή, Γυμναστική) παραδίδονται ακόμη ακόμη και από δασκάλους και καθηγητές αναπληρωτές!

Από την απλή αυτή καταγραφή των σημαντικότερων σημείων των εκπαιδευτικών συστημάτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των πέντε ευρωπαϊκών χωρών που αναφέραμε, ας αναρωτηθούμε όλοι σε ποια από αυτές θα θέλαμε να παρακολουθήσουν τα παιδιά μας την υποχρεωτική τους εκπαίδευση…