Σάββατο 26 Μαΐου 2012

Ο Καραμανλής, ο Ράλλης, ο φιλελευθερισμός και μια παλιά ιστορία...

Γράφει
ο Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος

Ψάχνοντας και τακτοποιώντας τα δημοσιογραφικά μου αρχεία, βρήκα υλικό από ένα διεθνές συμπόσιο που είχε οργανώσει το ΚΠΕΕ (Κέντρο Πολιτικής Έρευνας και Επιμόρφωσης) τον Μάϊο του 1981, με θέμα «Νέος Φιλελευθερισμός: Το μέλλον των μη Κολλεκτιβιστικών θεσμών στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ».

Πριν αναφερθώ σε οτιδήποτε από εκείνο το διεθνές συμπόσιο, πρέπει να αναφέρω για τους μη μυημένους ότι το ΚΠΕΕ είχε ιδρυθεί το 1976, με την προτροπή (αν δεν απατώμαι) του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Συμμετείχαν πολιτικοί (πρωτεργάτης ο
 Ανδρέας Ανδριανόπουλος πριν την πρώτη του εκλογική «μάχη»), επιστήμονες και επιχειρηματίες (Γιάννης Λούλης, Γιώργος Μπήτρος, Δημήτρης Κατσούδας, Κώστας Χρηστίδης, Στράτης Στρατήγης, Θανάσης Νικολίτσας, Δημήτρης Κυριαζής) και κάποιοι δημοσιογράφοι (Θανάσης Παπανδρόπουλος, Κώστας Κόλμερ, Γιάννης Λοβέρδος και αργότερα ο Τάκης Μίχας).
Η πρώτη σημαντική εργασία του ΚΠΕΕ ήταν η ιδεολογική ζύμωση στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας, εν όψει του 1ου συνεδρίου της στη Χαλκιδική και η επιχείρηση να ερμηνευθεί ο «Ριζοσπαστικός Φιλελευθερισμός» που είχε πρωτοαναφέρει (για κάποιους είχε εφεύρει)  ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Θυμάμαι με πόση προσήλωση επιχείρησε να ερμηνεύσει τον όρο ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος, δεδομένου ότι δεν υπήρχε καν στις βιβλιοθήκες ακόμη και μεγάλων πανεπιστημίων των ΗΠΑ. Θυμάμαι, επιπλέον, ότι ο «Ριζοσπαστικός Φιλελευθερισμός» ερμηνεύθηκε με άκρως διπλωματικό τρόπο (Καραμανλής ήταν αυτός και ποιος μπορούσε να αμφισβητήσει όσα έλεγε).
Ειπώθηκε και γράφηκε σε άρθρα ότι «ο Ριζοσπαστικός Φιλελευθερισμός» αποτελεί τον ελληνικό δρόμο για την εφαρμογή του σύγχρονου φιλελευθερισμού.
Επιπλέον, ειπώθηκε και γράφηκε ότι τις σχέσεις του «Ριζοσπαστικού Φιλελευθερισμού» και του «Σύγχρονου Φιλελευθερισμού», τις συνδέει μια αρμονική ροή θεωρητικών συλλήψεων προς συγκεκριμένες ρεαλιστικές προσεγγίσεις!
Μάλιστα, υπάρχει (δεν γνωρίζω αν το έχει καν στο αρχείο του) κι ένα μικρό βιβλίο του Ανδρέα Ανδριανόπουλου με τίτλο «Δέκα διευκρινήσεις για τον νεοφιλελευθερισμό».
Ουσιαστικά, δηλαδή, ο «Ριζοσπαστικός Φιλελευθερισμός» ήταν η ελληνική έκδοση του νεοφιλελευθερισμού, αλλά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήθελε πάση θυσία στην επίσημη ιδεολογία του κόμματος τον όρο «Ριζοσπάστικός».

Για να γυρίσουμε, λοιπόν, στο συμπόσιο του ΚΠΕΕ τον Μάιο του 1981, οφείλουμε να τονίσουμε και κάτι ακόμη.
Τη μεγάλη σημασία που έδειχνε στην ιδεολογική διαπάλη ο Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν πρωθυπουργός της χώρας.
Λόγω αυτής της προσήλωσης, το ΚΠΕΕ του είχε ζητήσει να ανοίξει με ομιλία του τις εργασίες.
Ιδού, τι είχε πει, μεταξύ άλλων στην ομιλία του:
«Η εξασφάλιση της οικονομικής ισορροπίας έχει πολύ ευρύτερη σκοπιμότητα.
Αποτελεί προϋπόθεση της πολιτικής ελευθερίας.
Αν καταστραφεί η οικονομική ελευθερία και συγκεντρωθεί η οικονομική δραστηριότητα στα χέρια ενός πανίσχυρου κράτους, η πολιτική ελευθερία πιθανόν να εκλείψει.
Οι περισσότερες χώρες της Δύσεως σήμερα βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα:
1.      Στην «αλλαγή» με κρατική γραφειοκρατία, που στην ουσία σημαίνει οπισθοδρόμηση (δηλαδή ότι έκανε μετέπειτα ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠαΣοΚ).
2.      Στην αλλαγή με ατομική ελευθερία, που αποτελεί τη μόνη εγγύηση πραγματικής προόδου.
Προς τη δεύτερη κατεύθυνση, οι νεοφιλελεύθερες ιδέες και άρα και το συμπόσιο έχουν πολλά να δώσουν».

Η ήττα της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές που ακολούθησαν χρεώθηκε από τις λαϊκές και ακραίες δυνάμεις της Νέας Δημοκρατίας στον Γεώργιο Ράλλη, ο οποίος παραιτήθηκε, λέγοντας μεταξύ άλλων και την περίφημη φράση: «Εύχομαι ο ελληνικός λαός να μη μετανιώσει για την επιλογή του…».

Ο διάδοχός του στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, Ευάγγελος Αβέρωφ, εγκατέλειψε κάθε ιδεολογική αναζήτηση και προβληματισμό, επικεντρώνοντας την ιδεολογική διαπάλη στον αντικομουνισμό.
Το σύνθημα που ακουγόταν στις συγκεντρώσεις της Νέας Δημοκρατίας, ομού με το ανέμισμα των πλαστικών σημαιών, ήταν το…. «Αλήτες προδότες κομμουνιστές»!
Η αρχή για την ιδεολογική υπεροχή της Αριστεράς είχε ξεκινήσει και το σημείο ήταν κομβικό.

Πολύ αργότερα, επί ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ξεκίνησε και πάλι μεγάλη εσωκομματική συζήτηση, σε σημείο που το ΠαΣοΚ επιστράτευσε κορυφαία στελέχη του (Θ. Πάγκαλος, Κ. Σημίτης, Γ. Παπανδρέου, Κ. Βαϊτσος, Μ. Κουτσόγιωργας) για να αντιταχθούν στον φιλελευθερισμό.
Όμως, την κορυφαία ανάλυση – που αποτύπωνε και την εποχή αλλά και το μέλλον- την είχε διατυπώσει ο σημαντικός πολιτικός της Αριστεράς, ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, οι ιδέες του οποίου τόσο λείπουν από τα σημερινά πολιτικά μορφώματα:
«Η αχίλλειος πτέρνα των Ελλήνων φιλελευθέρων», είχε πει, «είναι το πιο συγγενικό τους κόμμα, η Νέα Δημοκρατία, το οποίο εκτός από τις παλαιότερες ευθύνες του, είναι και παραμένει «κρατικιστικό» όσο και τα υπόλοιπα του πολιτικού σκηνικού. Δύσκολα θα βρει τον τρόπο να ενδυθεί το “δάνειο ένδυμα” της νεοφιλελεύθερης καθαρότητας. Το ίδιο ισχύει και για μέγα μέρος της κοινωνικής του βάσης, τους Έλληνες αστούς…».

Πολύ αργότερα, στο 3ο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, τον Απρίλιο του 1994 πάλι στη Χαλκιδική, εγκρίθηκαν ομοφώνως οι ιδεολογικές αρχές της Νέας Δημοκρατίας, που ανέφεραν:
«Δεν είμαστε κόμμα ούτε σοσιαλιστικό ούτε νεοφιλελεύθερο….».
Κι ένας βουλευτής της, ο Ελευθέριος Παπαγεωργόπουλος, κραύγαζε από το βήμα του συνεδρίου:
«Διώξαμε από τη Νέα Δημοκρατία και την ιδεολογία μας τα νεφελώματα και τις σκουριές»….



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου