Δέκα αυτονόητες απαντήσεις σε δέκα ύποπτα αφελείς ερωτήσεις ενός καθηγητή για το χρέος

Γράφει

ο Χρήστος Κατηφόρης

Επειδή συνεχίζεται η "περιήγηση" επί ένα και πλέον χρόνο στο διαδίκτυο του ίδιυ αφελούς κειμένου, με τα δέκα ερωτήματα ενός καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου (Κ. Τοκμακίδης), ας δούμε εμπεριστατωμένα τις απαντήσεις που αναζητά(;).
Για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου, προηγούνται τα ερωτήματα του καθηγητή και έπονται οι απαντήσεις μου.

Α. Τα 10 ερωτήματα ενός καθηγητή του Αριστοτελείου

Καθηγητής Κ.Τοκμακίδης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ερώτηση 1. Πως γίνεται και ενώ το Λουξεμβούργο, η Αγγλία, η Ελβετία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Δανία και η Αυστρία έχουν ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ποσοστό χρέους από εμάς, αυτοί να ΜΗΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ σώσιμο, αλλά αντίθετα έρχονται να σώσουν εμάς;

Ερώτηση 2. Πως γίνεται το Αφγανιστάν με

 περίπου μισόν αιώνα συνεχείς πολέμους να έχει μόνο 23% του ΑΕΠ του χρέος, την στιγμή που ξέρουμε ότι ένας πόλεμος μερικών ημερών μπορεί να ” ξετινάξει” μία χώρα;

Ερώτηση 3. Πως γίνεται να χρωστάνε 29% το Κουβέιτ, 54% το Μπαχρέιν και τα Αραβικά εμιράτα 56% την στιγμή που είναι παγκόσμιοι προμηθευτές πετρελαίου;

Ερώτηση 4. Πως γίνεται στην Ελβετία με 271% χρέος, μία απλή καθαρίστρια σε νοσοκομείο (περίπου το 2000) να πληρώνεται με 2000 ευρώ

μισθό όσα έπαιρνε την ίδια στιγμή (στα βρώμικα καρβουνο-εργοστάσια της ΔΕΗ) ένας «υψηλόμισθος» τεχνικός, ανώτερης στάθμης εκπαίδευσης,

ενταγμένος στα υπερ-βαρέα/ανθυγιεινά με 25 χρόνια προϋπηρεσία;

Ερώτηση 5. Πως γίνεται η Νορβηγία με 143% χρέος να μην έχει πρόβλημα και να μην χρειάζεται σώσιμο ή περικοπές; Ένα πραγματικό παράδειγμα από εκεί: Γνωστός μου μετακόμισε στην Νορβηγία πριν δύο χρόνια. Προσέξτε τώρα τι «έπαθε» εκεί:

α) Έπιασε δουλειά σε κουζίνα εστιατορίου σαν ανειδίκευτος και έπαιρνε 2.500 ευρώ τον μήνα μισθό!

β) Μετά τρεις μήνες στην δουλειά δήλωσε ότι ήταν «ψυχικά κουρασμένος» και του έδωσαν αμέσως άδεια 15 ημερών!

γ) Με τις επιστροφές φόρων (κάτι σαν το δικό μας δώρο) πήγε μαζί με την γυναίκα του στο Θιβέτ διακοπές.

δ) Τώρα είναι άνεργος (με την δικαιολογία ότι ΔΕΝ ΤΟΥ ΑΡΕΣΕ εκεί που δούλευε!) και για δύο χρόνια παίρνει 1700 ευρώ τον μήνα!

Ερώτηση 6. Γιατί οι παγκόσμιοι δανειστές δεν ανησυχούν μήπως χάσουν τα 13, 5 τρις που χρωστάνε οι ΗΠΑ, τα 2 τρις που χρωστάει το Λουξεμβούργο, τα 9 τρις που χρωστάει η Αγγλία (κλπ, κλπ) αλλά ανησυχούν για τα 500 δις που χρωστάμε εμείς;

Ερώτηση 7. Πως γίνεται και ολόκληρος ο πληθυσμός της γης χρωστάει το 98% των χρημάτων του;

Ερώτηση 8. Ποιοι έχουν τόσα πολλά ώστε να «αντέχουν» να δανείσουν τόσο πολύ χρήμα;

Ερώτηση 9. Πού τα βρήκαν τόσα χρήματα;

Ερώτηση 10. Γιατί τα χρήματά τους δεν συμμετέχουν στο ΑΕΠ της χώρας τους;

Τελικά μήπως τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομία δεν είναι παρά μία τεράστια φούσκα,ενώ το χρήμα είναι ψεύτικο, τυπωμένο στα άδυτα των πολυεθνικών τραπεζών μόνο και μόνο για να επιτευχθεί ένας παγκόσμιος έλεγχος ;

Β. 10 ΑΥΤΟΝΟΗΤΕΣ απαντήσεις σε 10 ύποπτα αφελείς ερωτήσεις ενός Καθηγητή

Είναι, όπως προαναφέραμε, δημοσίευμα που κυκλοφορεί από το 2011 στο διαδίκτυο και εξακολουθεί να "ταλανίζει" τους υπολογιστές μας.

Οι ερωτήσεις είναι προκλητικά αφελείς και προξενούν ερωτηματικά για τη σκοπιμότητά τους καθότι αποδίδονται σε έναν Καθηγητή που δεν γίνεται να είναι τόσο καταφανώς άσχετος (διδάσκει στο Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών σύμφωνα με το google).

Εύλογα αναρωτιέται λοιπόν κανείς αν εσκεμμένα προσπαθεί να διαστρεβλώσει ή να υποβαθμίσει τη δυσχερή θέση που βρέθηκε η Ελλάδα με τα καμώματά της και την αμυαλιά της.
Θυμίζει όλους εκείνους τους επικίνδυνους δημοσιογραφούντες που στην πρώτη φάση της ελληνικής κρίσης (2009-2010) αρνούνταν ότι υπάρχει κρίση και ότι όλα ήταν ένα τέχνασμα των αγορών που γρήγορα θα ξεσκεπαστεί και θα ξεπεραστεί...

Δύο γενικά σχόλια για όλες τις ερωτήσεις που τίθενται:

α) Ο «καθηγητής» χρησιμοποιεί συχνά λανθασμένα ή μπερδεμένα στοιχεία.

Παράδειγμα: Το κρατικό χρέος της Ελβετίας δεν είναι 271% του ΑΕΠ όπως λέει αλλά μόλις 42% (το 2011). Βλέπε λ.χ. στο OECD, Economic Outlook, Dec. 2011, Πίνακας 32.

β) Οι ερωτήσεις του δείχνουν να αγνοούν τη βασική διάκριση του χρέους κρατών, επιχειρήσεων, νοικοκυριών, τραπεζών και τις διαφορετικές συνέπειες και τις διαφορετικές θεραπείες της κάθε περίπτωσης. Το υπερβολικό ιδιωτικό χρέος ως πρόβλημα μπορεί να λυθεί ευκολότερα διότι αφορά πολλές μικρές μονάδες η περιουσία των οποίων μπορεί να αξιοποιηθεί, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με το δημόσιο χρέος.

Οι απαντήσεις αναλυτικότερα:

Ερώτηση 1

α) Το Λουξεμβούργο, η Αγγλία, η Ελβετία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Δανία και η Αυστρία και σχεδόν όλες οι προηγμένες οικονομίες του κόσμου πράγματι έχουν υψηλότερο από εμάς συνολικό χρέος όμως είναι χρέος κυρίως ιδιωτικό και το «σώσιμο» των τραπεζών ή επιχειρήσεών τους είναι εγχώριο ζήτημα, αν και είδαμε τι έγινε με τη Lehman….

Εμείς αντιθέτως έχουμε τεράστιο δημόσιο χρέος και συγκριτικά μικρό ιδιωτικό.

Η πιθανότητα μη εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους μας είναι διεθνές θέμα αφού ο δανεισμός μας κατά 50% περίπου είχε γίνει από τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία της Γαλλίας, Γερμανίας, Ολλανδίας κλπ.

 Επίσης το σώσιμο χρειαζόταν επειδή ετίθετο και το πολιτικό θέμα ότι μια χρεοκοπία κράτους της ευρωζώνης αποτελεί ένδειξη συστημικής αποτυχίας 17 κρατών και αυτό θα σήμαινε γενικότερη αμφισβήτηση και τριγμούς στις αγορές.

β) το «σώσιμο» εμείς το ζητήσαμε, αλλιώς επειδή δεν θα μας δάνειζε κανείς, θα έπρεπε να γίνει απότομη προσαρμογή με αύξηση φόρων και μείωση δαπανών κατά 36 δισεκ € μέσα στο 2010!!! Φανταστείτε τότε δάκρυ και αίμα...

Ερώτηση 2

Χώρες οικονομικά υπανάπτυκτες όπως το Αφγανιστάν δεν έχουν μακροχρόνιο δανεισμό όχι διότι δεν θέλουν, αλλά διότι δεν μπορούν.
Δεν έχουν αξιοπιστία και άρα δεν έχουν αγορές κεφαλαίων για να μπορούν να δανείζονται μακροχρόνια.
Τις ανάγκες τους σε όπλα ή κεφάλαια τις καλύπτουν με ανταλλαγή προϊόντων ή πώληση ναρκωτικών, όχι με δανεισμό του κράτους.

Ερώτηση 3

Ναι όλες οι χώρες μπορούν να έχουν κάποιο διαχειρίσιμο χρέος, ακόμη και οι αραβικές.
Ο δανεισμός δεν είναι έγκλημα εφόσον:
α) αυξάνει τις επενδυτικές και παραγωγικές δυνατότητες και
β) εφόσον μπορούν οι δόσεις του να εξυπηρετούνται κανονικά.
Επίσης, οι χώρες που παράγουν πετρέλαιο πέρασαν και περίοδο με χαμηλές διεθνείς τιμές πετρελαίου και άρα πολύ χαμηλότερα έσοδα.
Επιπλέον, τα έσοδα από εξαγωγές δεν είναι σε όλες τις χώρις δημόσια ή δεν υπολογίζονται στον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά μπαίνουν σε χωριστά «κουμπαρά» όπως είναι τα μεγάλα sovereign wealth funds, ακριβώς ώστε να μην βάζουν «χέρι» οι πολιτικοί...

Στη Νορβηγία λ.χ., όπου κατ΄ έτος έχει διψήφια πλεονάσματα στο ισοζύγιο πληρωμών λόγω των υδρογονανθράκων της, ενώ το ακαθάριστο δημόσιο χρέος βρίσκεται σταθερά στο 50% του ΑΕΠ, το καθαρό χρέος (το ακαθάριστο μείον την αξία των άμεσα ρευστοποιήσιμων περιουσιακών της στοιχείων) έφτασε το 2011 στο -170% του ΑΕΠ, δηλ. το Νορβηγικό δημόσιο δεν χρωστά αλλά του χρωστούν, αφού έχει επενδύσει σε ομόλογα κλπ περιουσιακά στοιχεία υπερτριπλάσιας αξίας.

Ερώτηση 4

Γιατί αμείβεται περισσότερο η Ελβετίδα καθαρίστρια από τον έλληνα ΔΕΗτζή.
Η πιο χαζή ερώτηση όλων:
Οι αμοιβές σε κάθε χώρα φυσικά δεν είναι ίδιες όπως φυσικά δεν είναι ίδια η παραγωγικότητα της εργασίας και του κεφαλαίου, οι θεσμοί, η παραγωγική δομή και ο συσσωρευμένος πλούτος του παρελθόντος.
Οι μισθοί πρέπει να αυξάνουν όσο η παραγωγικότητα της οικονομίας, αλλιώς δημιουργείται υπερβάλλουσα ζήτηση, πληθωρισμός και απώλεια διεθνούς ανταγωνιστικότητας.
Εδώ η ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ ακόμη δεν τα έμαθαν αυτά τα στοιχειώδη γράμματα, ενώ στην Αλβανία και τα Σκόπια έχουν γίνει ξεφτέρια …

Ερώτηση 5

Για το «χρέος» της Νορβηγίας τα είπαμε πιο πάνω. Τα στοιχεία του Καθηγητή είναι λάθος.
Η Νορβηγία είναι μια σοβαρή και πλούσια χώρα με ετήσιο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών λόγω πετρελαίου περί το 10-20%. Το Νορβηγικό δημόσιο είδαμε παραπάνω ότι δεν έχει χρέος 143%, αλλά πλεόνασμα (170%-50%=)120% του ΑΕΠ!
Ας στρώσουμε τον ποπό μας να δουλέψουμε πρώτα και ας αφήσουν οι οικολόγοι και οι ποικίλοι κρατιστές/ αντικαπιταλιστές με τις ιδεοληψίες τους να φτιαχτούν και στη χώρα μας σοβαρές και μεγάλες επιχειρήσεις και μετά συζητάμε τα περί αμοιβών και αδειών.
Απόλαυση χωρίς κόπο δεν υπάρχουν.
Πλούτος χωρίς επιχειρήσεις δεν φτιάχνεται.
Μόνο στην κοσμοθεωρία ορισμένων ταλιμπάν της πολιτικής μας ζωής και δη του ΣΥΡΙΖΑ.

Ερώτηση 6

Φυσικά και ανησυχούν και για τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, απλώς τότε λιγότερο από ότι σε σχέση με την Ελλάδα. Στην Ιαπωνία και στις ΗΠΑ ουδείς διανοήθηκε να βγεί και να προτείνει να μην πληρώνονται τα χρέη ή ότι για τα χρέη φταίνε οι δανειστές και όχι οι δανειζόμενοι. Τέτοιες μπαρούφες μόνο εμείς λέμε.
Επίσης οι άλλες χώρες, προς απογοήτευση των απανταχού αντβενιστών της κατάρρευσης του παγκόσμιου καπιταλισμού, δεν έχουν παραγωγικό πρόβλημα και πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, προβλήματα που επίσης έχουμε εμείς, πλην των άλλων.

Εμείς κάναμε ό,τι μπορούσαμε να σπείρουμε τον πανικό

α) με τα Greek Statistics

β) με τη διεθνή συκοφάντηση του εαυτού μας

γ) με την σχιζοφρενή μας στάση στην αρχή της κρίσης να ενημερώνουμε την Ευρώπη στα τέλη του 2009 ότι έχουμε έλλειμμα 13%-15% και την ίδια ώρα να ανακοινώνουμε κοινωνικές παροχές και καμιά περιστολή δαπάνης

δ) με την αλλοπρόσαλλη στάση των πολιτικών, των δημοσιογράφων και της κοινωνίας μας να καταγγέλλουμε για κερδοσκοπία τις διεθνείς αγορές και να ανακηρύσσουμε επαχθές και απεχθές το χρέος και την ίδια ώρα να ζητάμε δανεικά και αγύριστα και με χαμηλό επιτόκιο…
Να τους βρίζουμε και μαζί να τους παρακαλάμε να συνεχίσουν να μας δανείζουν για να μην καταρρεύσουμε…

Ερώτηση 7

Χαζή ερώτηση. Λογικό είναι να υπάρχει παγκόσμιο χρέος, αφού η κάθε χώρα δανείζεται από διαφορετικές χώρες.
Σύμφωνα με το τελευταίο Fiscal Outlook του ΔΝΤ ακαθάριστο δημόσιο χρέος όλων των κρατών του κόσμου εκτιμάται στο 80% το 2011 και όχι στο 98% που λέει ο καθηγητής.

Ερωτήσεις 8-9

Χαζές ερωτήσεις.
Τα κεφάλαια που κινούνται διεθνώς είναι είτε συσσωρευμένες αποταμιεύσεις από εισόδημα του παρελθόντος είτε χρηματιστικό κεφάλαιο που είναι πολλαπλάσιο.
Οι περιβόητες "αγορές" που επενδύουν σε κρατικά ομόλογα αναπτυγμένων χωρών με χαμηλό δηλ. επιτόκιο ήταν κυρίως τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία που διαχειρίζονταν δηλ. τις αποταμιεύσεις επιχειρήσεων, συνταξιούχων και απλών καταθετών και επενδυτών από όλο τον κόσμο.
Τα κεφάλαια αυτά ψάχνουν ασφάλεια και καλή απόδοση και πάνε όπου τα βρουν.
Τα κεφάλαια αυτά, τα οποία "κουρέψαμε" (δηλ. τα φάγαμε, τα ληστέψαμε) κάποιοι κοπίασαν για να τα αποταμιεύσουν, δεν είναι όλα ξέπλυμα μαύρου χρήματος, ούτε απρόσωπης ιδιοκησίας.

Ερώτηση 10

Αφελής ερώτηση.
Μέρος των κεφαλαίων αυτών είναι συσσωρευμένος ιδιωτικός πλούτος από εισοδήματα του παρελθόντος (μισθοί και κέρδη) που καταγράφηκε στο ΑΕΠ κάθε χώρας τη χρονιά που πραγματοποιήθηκε η δαπάνη.
Τα υπόλοιπα παράγονται από αλλεπάλληλη τραπεζική μόχλευση.
Προφανώς και κάποια θα είναι από την παραοικονομία και το έγκλημα.

Σχόλιο στον επίλογο. Προφανώς ήμασταν κι εμείς (περισσότερο) και άλλες χώρες (λιγότερο) μέσα σε φούσκα. Το ζήτημα όμως είναι ότι αυτό έγινε εν γνώσει όλων, φανερά, δημοκρατικά επι μακρόν και όχι συνωμοτικά ή απότομα το 2009.

Τελικά, όπως σε κάθε φούσκα, όταν αυτή φουσκώνει όλοι κερδίζουν και όταν σκάει όλοι χάνουν…

Συνοπτικά:

1) Ο κύριος καθηγητής ασχολείται με το χρέος και όχι με το δυσθέωρητο έλλειμμα που αυτό κυρίως προκάλεσε όλον τον πανικό το 2009-2010, όπως έκαναν και κάνουν πολλοί ακόμη εγκληματικά ανίδεοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι.
Μόνο το 2009 και 2010 φτιάξαμε νέο χρέος 60δισεκ.€
Πανικοβάλαμε τους πάντες τότε διότι φαινόταν ότι δεν κατανοούσαμε την κρισιμότητα του πράγματος και άρα δεν μπορούσαμε να λύσουμε το πρόβλημά μας που ήταν καταρχήν ο ισοσκελισμός της ετήσιας πρωτογενούς μας διαχείρισης.

2) Η αξιοπιστία και η φερεγγυότητα μιας χώρας να πληρώνει τα χρέη της δεν έχει να κάνει μόνο με την ικανότητα σύμφωνα με τα μακροοικονομικά της μεγέθη, αλλά και με την επιθυμία της να το πράττει.
Εκεί είναι που χάσαμε το παιγνίδι από νωρίς προκαλώντας πανικό και άτακτη φυγή πρώτα από τα κρατικά μας ομόλογα και το χρηματιστήριο και μετά από τις τραπεζικές καταθέσεις…