Ο εφιάλτης με το πετρέλαιο

Γράφει

ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος

Η αναστάτωση στη Μέση Ανατολή και στο Μαγκρέμπ της Βόρειας Αφρικής προκαλεί εύλογες ανησυχίες σε ολόκληρο τον πλανήτη για ένα σχετικά απλό λόγο. Τα γεγονότα στην περιοχή αυτή

 επηρεάζουν την παραγωγή και διάθεση του πετρελαίου στον υπόλοιπο κόσμο.

Η ανατροπή Μουμπάρακ και η αβεβαιότητα που εξακολουθεί να επικρατεί στην Αίγυπτο δεν είχε τόσο μεγάλη επίδραση στις διεθνείς αγορές, λόγω του ότι η μεγάλη αυτή Αραβική χώρα δεν είναι ανάμεσα στους μεγάλους πετρελαιοπαραγωγούς της γης. Ελέγχει όμως την Διώρυγα του Σουέζ και η όποια, εκεί, διακοπή της ναυσιπλοΐας προκαλεί επιβαρύνσεις στα έξοδα μεταφοράς των μεγάλων ενεργειακών φορτίων.

Τα γεγονότα όμως στην Αλγερία, στο Σουδάν, στο Μπαχρέιν και ιδιαίτερα τελευταία στη Λιβύη επιβαρύνουν σημαντικά το διεθνές οικονομικό κλίμα κι’ αναστατώνουν τις αγορές.

 Η Λιβύη δεν παράγει τόσο πολύ πετρέλαιο (περίπου 2% της παγκόσμιας παραγωγής) αλλά είναι αρίστης ποιότητας και προμηθεύει κυρίως την Ευρώπη. Το γεγονός και μόνο πως ένα μέρος της Λιβυκής παραγωγής έχει πάψει να διοχετεύεται στις διεθνείς αγορές αύξησε ήδη την διεθνή τιμή κατά 9% περίπου.

Το πρόβλημα με την Λιβύη είναι πως λόγω έλλειψης ντόπιων τεχνικών και επιστημόνων εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από ξένες εταιρίες και προσωπικό. Κi’ όλοι αυτοί, λόγω ανασφάλειας, ήδη απομακρύνονται με κάθε τρόπο από την χώρα. Σύντομα, αν δεν βρεθεί λύση, η Λιβύη θα αναγκασθεί να σταματήσει τελείως την παραγωγή της. Έχει επίσης σημασία πως τα 2/3 του Λιβυκού πετρελαίου εξάγονται από τις ανατολικές επαρχίες της χώρας που σήμερα δεν φαίνεται να ελέγχονται από το καθεστώς της Τρίπολης.

Πέρα, λοιπόν, από τις διεθνείς επιπτώσεις θα υπάρξουν και σοβαρότατες εσωτερικές οικονομικές συνέπειες. Αν δεν βρεθεί λύση τα επόμενα 24ωρα και η παραγωγή πετρελαίου – μαζί βέβαια με τις εξαγωγές – σταματήσουν, τότε η διεθνής τιμή θα προσεγγίσει τα 120 με 128 $.

Μια ενδεχόμενη επέκταση της κρίσης στη Σαουδική Αραβία (ήδη – σύμφωνα με το Stratfor.com –  από το Twitter και το Facebook υπάρχουν  καλέσματα για ξεσήκωμα την 3η εβδομάδα του Μαρτίου) τότε τα πράγματα θα γίνουν σχεδόν εφιαλτικά για τις οικονομίες όλης της γης.

Η Κίνα σήμερα εισάγει περίπου την συνολική ημερήσια παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας και οι διεθνείς αγορές, που είναι ήδη νευρικές από το γεγονός πως κανείς δεν ξέρει το ακριβές ύψος των Σαουδικών αποθεμάτων, θα πάθουν υστερία από την υποψία και μόνο πως ενδεχόμενα αυτή η παραγωγή θα διακοπεί.

Αν αυτά συνδυασθούν με το Μπαχρέιν, που φέρνει κοντά μια αντιπαράθεση Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, αλλά και των αναστατώσεων σε Αλγερία και Σουδάν, που θέτουν σε κίνδυνο κι άλλες προμήθειες της Ευρώπης αλλά και επενδυμένα πετρελαϊκά δικαιώματα της Κίνας, τότε οι τιμές δεν θα είναι καθόλου απίθανο να εκτιναχθούν πάνω κι’ από τα 150 – 170 $.

Αυτό θα σημάνει μια γενικότερη διεθνή οικονομική κατάρρευση. 

Η άνοδος των τιμών της ενέργειας θα οδηγήσει σε πληθωριστική έκρηξη με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να επικεντρώσουν σε δαπάνες πρώτης ανάγκης (φαγητό, ρεύμα, μετακινήσεις, θέρμανση, φάρμακα) εγκαταλείποντας άλλες δραστηριότητες (γενική κατανάλωση, ρουχισμός, διασκέδαση, οικοδομή, τεχνολογία, τουρισμός).

Έτσι περίπου προκλήθηκε, με αφορμή της υψηλές τιμές πετρελαίου, και η στεγαστική οικονομική κρίση στις ΗΠΑ το 2008. Παράλληλα οι μεγάλες αλλά διψασμένες για ενέργεια χώρες, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Ιαπωνία θα αυξήσουν την σώρευση αποθεμάτων – εντείνοντας ακόμα παραπάνω τις πιέσεις στις διεθνείς  τιμές.

Τέλος, πολλές πρώτες ύλες και βαριά βιομηχανικά προϊόντα (χάλυβας, σίδηρος, αλουμίνα κλπ) θα τιναχθούν στα ύψη κάνοντας πανάκριβα σημαντικά προϊόντα και δραστηριότητες (αυτοκίνητα, πλοία, αεροπλάνα, ναυπηγεία).

Σε όλα αυτά πρέπει να συνυπολογισθούν και τα κόστη των τροφίμων που δυνατόν να προκαλέσουν ελλείψεις και τεράστιες κοινωνικές αναστατώσεις.

Ίσως τότε κάποιοι να καταλάβουν τους λόγους για τους οποίους οι μεγάλες χώρες ανακατεύονται στις τύχες κάποιων κρατών της περιφέρειας, που όμως κρατούν στα χέρια τους την οικονομική ισορροπία της υφηλίου.